3 κλειδιά για την εξοικονόμηση καπνού Caye

από τον Michael Bourie, TOF Intern

Αφού πέρασα τα περασμένα Χριστούγεννα μαζί αποφεύγοντας το χιόνι, αποφάσισα να περάσω την περασμένη χειμερινή περίοδο στην Καραϊβική παρακολουθώντας ένα μάθημα πεδίου τροπικής θαλάσσιας οικολογίας μέσω του Ινστιτούτου Βιώσιμων Διεθνών Σπουδών. Πέρασα δύο εβδομάδες ζώντας στο Tobacco Caye στα ανοιχτά της ακτής του Μπελίζ. Το Tobacco Caye έχει αναπτυχθεί ακριβώς στον Μεσοαμερικανικό Κοραλλιογενή Ύφαλο. Είναι περίπου τέσσερα τετραγωνικά στρέμματα και έχει δεκαπέντε μόνιμους κατοίκους, ωστόσο εξακολουθεί να καταφέρνει να έχει, αυτό που οι ντόπιοι αποκαλούν, «αυτοκινητόδρομο» (αν και δεν υπάρχει ούτε ένα μηχανοκίνητο όχημα στο κάϊο).

Περίπου δέκα μίλια από το πλησιέστερο λιμάνι της ηπειρωτικής πόλης Dangriga, το Tobacco Caye έχει αφαιρεθεί από τον τυπικό, καθημερινό τρόπο ζωής του Μπελίζ. Μετά το χτύπημα του τυφώνα Μιτς το 1998, μεγάλο μέρος της υποδομής στο Tobacco Caye υπέστη ζημιές. Πολλά από τα λίγα καταφύγια στο κάϊο εξακολουθούν να υπόκεινται σε αποκατάσταση.

Ο χρόνος μας στο caye δεν πήγε χαμένος. Ανάμεσα στις πολλαπλές αναπνευστήρες ανά ημέρα, είτε απευθείας από την ακτή και τις αποβάθρες, είτε μια γρήγορη βόλτα με το σκάφος, διαλέξεις στον θαλάσσιο σταθμό Tobacco Caye, αναρρίχηση σε δέντρα καρύδας, αλληλεπιδράσεις με την τοπική κοινότητα και περιστασιακό υπνάκο σε μια αιώρα, βυθίζονταν συνεχώς στην εκμάθηση για τα θαλάσσια συστήματα του Μεσοαμερικανικού υφάλου φραγμού.

Παρόλο που μάθαμε πληροφορίες αξίας ενός εξαμήνου σε διάστημα δύο εβδομάδων, τρία πράγματα μου τράβηξαν ιδιαίτερη προσοχή σχετικά με το Tobacco Caye και τις προσπάθειές του για τη θαλάσσια προστασία.

Πρώτον, οι ντόπιοι δημιούργησαν ένα φράγμα από κέλυφος βογχών που περιβάλλει τον κάη σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν περαιτέρω διάβρωση. Κάθε χρόνο, η ακτογραμμή μειώνεται και η ήδη μικρή κυψέλη γίνεται ακόμη μικρότερη. Χωρίς τον πυκνό πληθυσμό μαγκρόβων που κυριαρχούσε στο νησί πριν από την ανθρώπινη ανάπτυξη, η ακτή είναι εκτεθειμένη σε υπερβολική κυματική διάβρωση, ειδικά κατά την περίοδο των καταιγίδων. Οι κάτοικοι του tobacco caye είτε βοηθούν στη συντήρηση των οικιών είτε είναι ψαράδες. Το πιο συνηθισμένο και δημοφιλές ψάρεμα για έναν ψαρά Tobacco Caye είναι η κόγχη. Όταν επιστρέφουν στο καΐκι, αφαιρούν την κόγχη από το κέλυφος και πετούν το κοχύλι στην ακτή. Τα χρόνια αυτής της πρακτικής δημιούργησαν στην πραγματικότητα ένα τρομερό εμπόδιο για την ακτή. Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα της ένωσης της τοπικής κοινότητας για να συμβάλει στη διατήρηση του κάιε με βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.

Δεύτερον, η κυβέρνηση του Μπελίζ ίδρυσε το South Water Caye Marine Reserve το 1996. Όλοι οι ψαράδες του Tobacco Caye είναι τεχνίτες ψαράδες και είχαν συνηθίσει να ψαρεύουν ακριβώς έξω από την ακτή. Ωστόσο, με το Tobacco Caye να βρίσκεται στο θαλάσσιο καταφύγιο, ξέρουν ότι πρέπει να ταξιδέψουν κοντά σε ένα μίλι από την ακτή για να ψαρέψουν. Αν και πολλοί από τους ψαράδες είναι απογοητευμένοι από την ταλαιπωρία του θαλάσσιου καταφυγίου, αρχίζουν να βλέπουν την αποτελεσματικότητά του. Παρατηρούν την εκ νέου ανάπτυξη διαφορετικών πληθυσμών ψαριών που δεν έχουν δει από τότε που ήταν παιδιά, το μέγεθος των αγκαθωτών αστακών, της κόγχης και των πολυάριθμων ψαριών των υφάλων που πλησιάζουν στην ακτή αυξάνεται και σύμφωνα με την παρατήρηση ενός κατοίκου, αυξημένος αριθμός θαλάσσιων χελωνών που φωλιάζουν στο Tobacco Caye shore για πρώτη φορά μετά από περίπου δέκα χρόνια. Μπορεί να είναι μια μικρή ταλαιπωρία για τους ψαράδες, αλλά το θαλάσσιο καταφύγιο έχει σαφώς σημαντικό, θετικό αντίκτυπο στο θαλάσσιο οικοσύστημα.
 

Τρίτον, και πιο πρόσφατα, η εισβολή των λεοντόψαρων επηρεάζει πολλούς άλλους πληθυσμούς ψαριών. Το λεοντόψαρο δεν είναι εγγενές στον Ατλαντικό Ωκεανό και ως εκ τούτου έχει πολύ λίγους φυσικούς θηρευτές. Είναι επίσης σαρκοφάγο ψάρι και τρέφεται με πολλά από τα ψάρια που προέρχονται από τον Μεσοαμερικανικό Κοραλλιογενή Ύφαλο. Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης αυτής της εισβολής, τοπικοί θαλάσσιοι σταθμοί, όπως ο θαλάσσιος σταθμός Tobacco Caye, προωθούν τα λεοντόψαρα στις τοπικές αγορές ψαριών για να αυξήσουν τη ζήτηση και ελπίζουμε να πείσουν τους ψαράδες να αρχίσουν ενεργά να ψαρεύουν μεγάλες ποσότητες αυτού του δηλητηριώδους ψαριού. Αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα απλών βημάτων που λαμβάνουν οι κοινότητες στα κάϊα του Μπελίζ για τη βελτίωση και τη διατήρηση αυτού του σημαντικού θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Οι φωτογραφίες είναι ευγενική προσφορά του Michael Bourie

Εικόνα 1: Φράγμα κογχών

Εικόνα 2: θέα από το Reef's End Tobacco Caye

Εικόνα 3: Tobacco Caye

Εικόνα 4: Μουφάσα το Λεοντόψαρο