2/3 nke Ọ dịghị ihe: Ihe Anyị Maara Banyere Nchekwa Mammals mmiri

Site n'aka: Jacob Zadik, Communications Intern, The Ocean Foundation

Anụ anụ mmiri na-anọchi anya ụfọdụ n'ime ihe ndị kacha adọrọ mmasị ma dị ịrịba ama n'elu ụwa a. Ọ bụ ezie na ọ bụghị nnukwu n'ụdị ha dị iche iche ma e jiri ya tụnyere ụdị anụmanụ ndị ọzọ, ha bụ ndị na-agba ọsọ n'ihu n'ọtụtụ àgwà dị oke egwu na ikwubiga okwu ókè. Anụ whale na-acha anụnụ anụnụ bụ anụmanụ kasị ukwuu ebitụrụla n'ụwa. Spem whale nwere oke ụbụrụ nke anụmanụ ọ bụla. Nke dolphin bottlenose nwere ebe nchekwa kachasị ogologo edekọ, na-achụpụ ebe nchekwa gara aga na-emeri elephant. Ndị a bụ naanị ụfọdụ ọmụmaatụ.

N'ezie, n'ihi njirimara ndị a, ikike nghọta, na njikọ endothermic anyị, anụ mamma nke mmiri na-anọkarị na njedebe nke ọchịchọ nchekwa anyị. Iwu ewepụtara na 1934 iji machibido ịchụ nta whale ziri ezi bụ iwu mbụ megidere ịchụ nta whale na ụfọdụ iwu nchekwa mbụ mgbe. Ka afọ na-aga n'ihu, ịba ụba nke mmegide na whaling na bludgeoning na igbu anụ ndị ọzọ na-eduga na Marine Mammal Protection Act (MMPA) na 1972. Iwu a bụ nnukwu akụkụ na ihe na-ebu ụzọ na-agafe Iwu Iwu Ahụhụ Na-akpata na 1973. nke hụworo nnukwu ihe ịga nke ọma kemgbe ọtụtụ afọ. Ma, n'afọ 1994, e meziri MMPA nke ọma ka o wee dozie okwu ọgbara ọhụrụ ndị metụtara anụ mmiri. N'ozuzu ya bụ ebumnuche nke iwu ndị a bụ ịhụ na ọnụ ọgụgụ dị iche iche dị n'ụdị adịghị ada n'okpuru ogo ọnụọgụgụ kacha mma.

Iwu dị otú ahụ ahụla ihe ịga nke ọma dị ịrịba ama kemgbe ọtụtụ afọ na ihe ka ọtụtụ n'ime anụmanụ ndị a na-amụ n'oké osimiri na-egosi na ọ na-arị elu ọnụ ọgụgụ mmadụ. Nke a karịrị ihe a pụrụ ikwu maka ọtụtụ ìgwè anụmanụ ndị ọzọ, nke a na-akpalikwa ajụjụ nke gịnị mere anyị ji nọgide na-eche nnọọ banyere ihe ndị a dị ukwuu e kere eke n'echiche nchekwa? Onwe ya, ịbụ onye na-ahụ maka ọrịa herpetologist n'obi, nke a bụụrụ m nsogbu mgbe niile. Maka anụmanụ ọ bụla nọ n'ihe ize ndụ mmadụ ga-ekwu maka ya, enwere m ike ịza amphibian ma ọ bụ anụ ufe iri nwere nsogbu. Enwere ike ikwu otu nzaghachi maka azụ, coral, arthropods, na osisi ndị nọ n'ọnụ nke ikpochapụ. Ya mere ọzọ, ajụjụ bụ gịnị kpatara ụmụ anụmanụ mmiri? Ọ dịghị ìgwè anụmanụ ndị ọzọ nwere iwu a ma ama nke e mere kpọmkwem iji chebe ọnụ ọgụgụ ha.

Azịza ya bụ na ụmụ anụmanụ na-ahụ maka mmiri dị ka otu mkpokọta bụ ụfọdụ n'ime ihe kacha egosi ahụike nke gburugburu ebe obibi mmiri. Ha na-abụkarị ndị na-eri anụ ma ọ bụ oke anụ na gburugburu ha. Ha na-mara na-egwu ọrụ nke a ọkpụrụkpụ nri isi iyi maka ibu anụ ma ọ bụ obere benthic scavengers mgbe ha nwụrụ. Ha na-ebi n'ọtụtụ ebe obibi, site n'oké osimiri pola ruo n'osimiri okpomọkụ. Ya mere, ahụike ha bụ ngosipụta kpọmkwem nke ịdị irè nke mbọ nchekwa anyị. N'ụzọ megidere nke ahụ, ha bụkwa ihe nnọchianya nke nrụrụ aka na-akpata site na mmụba mmepe, mmetọ na mbọ ịkụ azụ anyị. Dị ka ihe atụ, mbelata nke manatee bụ ihe na-egosi na costal oké osimiri ahihia ebe obibi depletion. Tụlee ọnọdụ ọnụ ọgụgụ nke ụdị anụ mmiri na-achịkọta ọnụ ọgụgụ nke akara ule na kaadị akụkọ nchekwa mmiri ma ọ bụrụ na ịchọrọ.

Dịka e kwuru n'elu, ọnụ ọgụgụ dị elu nke anụ mamma nke mmiri nyochara na-egosi ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu ma na-adigide. Ọ dị nwute na enwere nsogbu na nke a, na ọtụtụ n'ime unu nwere ike nwetalarị nsogbu ahụ site na nhọrọ m ji nlezianya họrọ. N'ụzọ dị mwute, ihe karịrị 2/3 nke ụdị anụ mmiri na-amụghị nke ọma, na ọnụ ọgụgụ ha dị ugbu a amabeghị kpamkpam (ọ bụrụ na ị kwenyeghị m, gafere na Ọnụ ego nke IUCN Red List). Nke a bụ nnukwu nsogbu n'ihi na 1) n'amaghị ndị bi na ha, na mgbanwe ya, ha na-ada dị ka kaadị akụkọ zuru oke, na 2) n'ihi na ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ụmụ anụmanụ na-amụba n'oké osimiri bụ nsonaazụ kpọmkwem nke mgbalị nyocha na-atụgharị n'ime njikwa nchekwa ka mma.

Ọ dị mkpa na a na-agba mbọ ozugbo iji leba anya na enweghị ihe ọmụma gbara ihe ka n'ọnụ ọgụgụ nke anụ mamma nke mmiri. Ọ bụ ezie na ọ bụghị kpọmkwem anụ ọhịa "mmiri" (n'ịtụle na ọ bi na gburugburu ebe mmiri dị ọhụrụ), akụkọ na-adịbeghị anya banyere Osimiri Yangtze Dolphin bụ ihe atụ na-akụda mmụọ nke mgbe mgbalị nyocha agafeela oge. Ekwuwapụtara na ọ ga-apụ n'anya na 2006, ọnụ ọgụgụ dolphin ahụ amachaghị tupu 1986, na mgbalị siri ike iweghachite ọnụ ọgụgụ ahụ bụ nke a na-ahụghị tupu 90s. Site na mmepe a na-enweghị nkwụsị nke China n'ọtụtụ ebe dolphin, mbọ nchekwa ndị a adịla akaha. Ọ bụ ezie na akụkọ dị mwute, ọ gaghị abụ na vein; ọ na-egosi anyị mkpa ọ dị ngwa ngwa ịghọta ihe niile dị n'ime mmiri.

Ikekwe ihe iyi egwu kachasị taa nye ọtụtụ ndị na-anụ anụ n'ime mmiri bụ ụlọ ọrụ ịkụ azụ na-eto eto mgbe niile - azụ azụ gillnet ịbụ ihe kacha njọ. Mmemme ndị na-ekiri mmiri (ihe magburu onwe ya na mahadum ọrụ) na-akwakọba mkpa bycatch data. Site n'afọ 1990 ruo 2011, e kpebisiri ike na ọ dịkarịa ala 82% nke ụdị Odontoceti, ma ọ bụ whales nwere ezé (orcas, whale beaked, dolphins, na ndị ọzọ), ebutela ya na azụ azụ gillnet. Mgbalị ndị a na-eme n'ịkụ azụ na-aga n'ihu na-eto eto na ihe a na-eche na ọ ga-esi na ya pụta nwere ike ịbụ na azụ azụ azụ na-esote usoro a na-arịwanye elu. Ọ ga-adị mfe ịhụ ka nghọta ka mma maka njem njem anụ ọhịa na-akpa n'oké osimiri nwere ike isi metụta njikwa azụ̀ ka mma.

Ya mere, m na-ejedebe na nke a: ma gargantuan baleen whales masịrị gị, ma ọ bụ na-amasị gị karịa. tọ mating omume nke barnacles, a na-egosipụta ahụ ike nke gburugburu ebe obibi mmiri site na nchapụta nke anụ mamma nke mmiri. Ọ bụ ngalaba mmụta sara mbara, a na-ahapụkwa nyocha dị oke mkpa iji mụta. N'agbanyeghị nke ahụ, a ga-eme mgbalị ndị dị otú ahụ nke ọma naanị site na nkwado zuru oke nke obodo zuru ụwa ọnụ.