8.1 - Ụbọchị Acidification Oké Osimiri

Alexis Valauri-Orton, onye na-ahụ maka mmemme, gwara ndị bịara na ụbọchị mmemme nke Ocean Acidification nke abụọ nke e mere na Embassy nke New Zealand na 8th nke Jenụwarị, 2020. Ndị a bụ okwu ya:

8.1. Nke ahụ bụ ọnụọgụ butere anyị niile ebe a taa. Ọ bụ taa ụbọchị, n'ezie - 8th nke January. Mana ọ bụkwa ọnụọgụ dị oke mkpa maka 71% nke ụwa anyị bụ oke osimiri. 8.1 bụ pH dị ugbu a nke oke osimiri.

M na-ekwu ugbu a, n'ihi na pH nke oké osimiri na-agbanwe. N'ezie, ọ na-agbanwe ngwa ngwa karịa oge ọ bụla na akụkọ ihe mere eme geologic. Mgbe anyị na-ebupụ carbon dioxide, ihe dị ka otu ụzọ n'ụzọ anọ nke ya na-abanye n'oké osimiri. Oge CO2 na-abanye n'oké osimiri, ọ na-eji mmiri emeghachi omume iji mepụta carbonic acid. Oké osimiri dị 30% karịa acidic ugbu a karịa ka ọ dị afọ 200 gara aga, ma ọ bụrụ na anyị anọgide na-ebupụta na ọnụego anyị dị taa, oké osimiri ga-abụ okpukpu abụọ na acidity na njedebe nke ndụ m.

A na-akpọ mgbanwe a na-enwetụbeghị ụdị ya na pH nke oké osimiri. Ma taa, na nke abụọ kwa afọ Ocean Acidification Day of Action, m chọrọ ịgwa gị ihe mere m ji na-eche nke ukwuu banyere ikwu okwu iyi egwu a, na ihe mere m na-akpali akpali site na ọrụ onye ọ bụla n'ime unu na-arụ.

Njem m malitere mgbe m dị afọ iri na asaa, bụ́ mgbe papa m hapụrụ otu New Yorker n’àkwà m. N'ime ya bụ akụkọ a na-akpọ "Oké Osimiri Ọchịchịrị," nke kọwapụtara usoro dị egwu nke pH nke oké osimiri. N'ịtụgharị n'isiokwu ahụ, elere m anya na foto nke obere eju mmiri nke shea ya na-agbaze n'ezie. A na-akpọ eju mmiri ahụ pteropod, ọ bụkwa ntọala nke eriri nri n'ọtụtụ akụkụ nke oke osimiri. Ka oké osimiri na-aghọkwu acidic, ọ na-esiwanye ike, na n'ikpeazụ agaghị ekwe omume, maka shellfish - dị ka pteropods - iji wuo ọkpụkpụ ha.

Isiokwu ahụ dọọrọ mmasị m ma tụọ m ụjọ. Acid acidification nke oke osimiri anaghị emetụta azụ azụ-ọ na-ebelata uto coral ma na-emetụta ike azụ nwere ịnyagharị. Ọ nwere ike ikpochapụ ụdọ nri ndị na-akwado ịkụ azụ ahịa anyị. Ọ nwere ike igbari ahịhịa coral nke na-akwado ọtụtụ ijeri dollar nke njem nlegharị anya ma na-enye nchebe dị n'ikpere mmiri. Ọ bụrụ na anyị agbanweghị ụzọ anyị, ọ ga-efu akụ na ụba ụwa $1Trillion kwa afọ na 2100. Afọ abụọ ka m gụchara isiokwu ahụ, acidification oké osimiri rutere nso n'ụlọ. N'ezie. Ụlọ ọrụ oporo dị na steeti ebe obibi m, Washington, chere ihu daa ka ụlọ anụ oyster nwetara ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 80% ọnwụ. Ọnụ, ndị ọkà mmụta sayensị, ndị nwe ọchụnta ego, na ndị omebe iwu chepụtara ihe ngwọta iji chekwaa ụlọ ọrụ azụ̀zụ azụ̀ $180 nke Washington. Ugbu a, ndị nwe anụ ụlọ n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ na-enyocha ụsọ oké osimiri wee nwee ike mechie oriri mmiri n'ime ụlọ ha ma ọ bụrụ na ihe omume acidification na-achọ ime. Na, ha nwere ike imechi mmiri ha nke na-enye ohere ka oysters na-eto eto ọbụna ma ọ bụrụ na mmiri dị n'èzí na-asọba na-adịghị ele ọbịa.

Ma ezigbo ihe ịma aka nke ime ka ọ̀tụ̀tụ̀ mmiri mmiri dị n’oké osimiri emetụtaghị m ruo mgbe m nọ n’ebe dị anya n’ụlọ. Anọ m na Ban Don Bay, Thailand, dịka akụkụ nke mkpakọrịta na-ewe otu afọ na-amụ ka acidification oké osimiri nwere ike isi metụta obodo gburugburu ụwa. Ban Don Bay na-akwado nnukwu ụlọ ọrụ ugbo azụ azụ na-azụ ndị mmadụ na Thailand niile. Ko Jaob anọwo na-arụ ọrụ ugbo na mpaghara ahụ ruo ọtụtụ iri afọ, ma gwa m na ọ na-echegbu onwe ya. Enwere mgbanwe na mmiri, o kwuru. Ọ na-esiwanye ike ijide mkpụrụ osisi azu. Ị nwere ike ịgwa m ihe na-eme, ọ jụrụ? Ma, enweghị m ike. Enweghị data ọ bụla ebe ahụ. Enweghị ozi nleba anya iji gwa m ma acidification oké osimiri, ma ọ bụ ihe ọzọ, na-akpata nsogbu Ko Jaob. Ọ bụrụ na a na-enyocha ya, ya na ndị ọrụ ugbo oporo ndị ọzọ gaara ahazi oge ha na-eto eto gburugburu mgbanwe kemịkalụ. Ha gaara ekpebi itinye ego n'ebe a na-egwupụta ihe iji chebe mkpụrụ oporo site n'ọnwụ nke dakwasịrị West Coast nke US. Ma, ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ya bụ nhọrọ.

Mgbe m zutere Ko Joab, agara m ụgbọ elu gaa ebe ọzọ nke mkpakọrịta nyocha m: New Zealand. Eji m ọnwa atọ na South Island mara mma na-arụ ọrụ n'otu ebe a na-egwupụta ahịhịa greenshell na Nelson nakwa n'ugbo oporo na-adịghị mma na Stewart Island. Ahụrụ m ịma mma nke mba nke ji akụ̀ mmiri dị na ya egwuri egwu, ma ahụkwara m ihe isi ike ndị ọrụ mmepụta ihe na-edi n'oké osimiri. Ọtụtụ ihe nwere ike ime ka akpịrịkpa ghara ịta onye na-akụ azụ azụ. Mgbe m nọ na New Zealand, acidity nke oké osimiri adịghị na radar ọtụtụ ndị mmadụ. Nnukwu nchegbu n'ọtụtụ ebe a na-akụ azụ azụ bụ nje oporo nke na-esi na France na-agbasa.

O meela afọ asatọ kemgbe m bi na New Zealand. N'ime afọ asatọ ahụ, ndị ọkà mmụta sayensị, ndị otu ụlọ ọrụ na ndị na-eme iwu n'ebe ahụ 1 mere mkpebi dị mkpa: ha na-ahọrọ ime ihe. Ha na-ahọrọ ileba anya acidification oké osimiri n'ihi na ha maara na ọ dị oke mkpa ileghara anya. New Zealand bụ ugbu a onye ndu zuru ụwa ọnụ n'ọgụ iji dozie okwu a site na sayensị, ihe ọhụrụ, na njikwa. Obi tọrọ m ụtọ ịnọ ebe a taa ka m mata ndị ọchịchị New Zealand. N'ime afọ asatọ nke New Zealand nọ na-enwe ọganihu, otú ahụ ka m sonyeere m The Ocean Foundation afọ anọ gara aga iji jide n'aka na agaghị m agwa onye dị ka Ko Joab na enweghị m ozi m chọrọ iji nyere ya aka. na obodo ya chebe ọdịnihu ha.

Taa, dị ka onye ọrụ mmemme, ana m eduzi Initiative Ocean Acidification International anyị. Site n'atụmatụ a anyị na-ewulite ikike nke ndị ọkà mmụta sayensị, ndị na-eme amụma, na n'ikpeazụ obodo iji nyochaa, ghọta, na ịzaghachi na acidification oké osimiri. Anyị na-eme nke a site na nchikota ọzụzụ nke ala, nnyefe nke akụrụngwa na ngwaọrụ, na ndụmọdụ izugbe na nkwado nke ndị mmekọ anyị. Ndị anyị na ha na-arụkọ ọrụ sitere na ndị omebe iwu, ụmụ akwụkwọ, ndị ọkà mmụta sayensị, na ndị ọrụ ugbo shellfish.

Achọrọ m ịgwa gị ntakịrị ihe gbasara ọrụ anyị na ndị ọkà mmụta sayensị. Isi ihe anyị lekwasịrị anya bụ inyere ndị ọkà mmụta sayensị aka ịmepụta usoro nleba anya. N'ihi na nlekota n'ọtụtụ ụzọ na-agwa anyị akụkọ ihe na-eme na mmiri. Ọ na-egosi anyị ụkpụrụ n'ime oge - elu na ala. Akụkọ ahụ dịkwa oke mkpa ka anyị dịrị njikere ịlụ ọgụ, na ime mgbanwe, ka anyị wee nwee ike ichekwa onwe anyị, ihe anyị ji ebi ndụ, na ụzọ ndụ anyị. Mana, mgbe m malitere ọrụ a, nleba anya anaghị eme n'ọtụtụ ebe. Ibe akụkọ ahụ ghe oghe.

Isi ihe kpatara nke a bụ ọnụ ahịa dị elu na mgbagwoju anya nke nlekota. Dị ka n'oge na-adịbeghị anya dị ka 2016, nlekota oru acidification nke oké osimiri pụtara itinye ego opekata mpe $300,000 ịzụta sensọ na usoro nyocha. Ma, ọ bụghịkwa. Site na Initiative anyị, anyị mepụtara ngwa ngwa dị ọnụ ala nke anyị kpọrọ GOA-ON - netwọkụ na-ahụ maka oke osimiri acidification - n'ime igbe. Ọnụ ego ahụ? $20,000, erughị 1/10th ọnụ ahịa nke sistemu gara aga.

Igbe bụ ntakịrị okwu na-ezighi ezi, n'agbanyeghị na ihe niile dabara na igbe buru ibu. Ngwa a nwere ihe 49 sitere na ndị na-ere ahịa iri na abụọ na-enyere ndị ọkà mmụta sayensị nwere naanị ọkụ eletrik na mmiri mmiri aka ịnakọta data ọkwa ụwa. Anyị na-ewere usoro modular a n'ihi na ọ bụ ihe na-arụ ọrụ n'ọtụtụ mba ndị dị n'ụsọ oké osimiri. Ọ dị nnọọ mfe iji dochie otu obere akụkụ nke sistemụ gị mgbe ọ gbajiri, kama ịpụpụ ya mgbe sistemụ nyocha gị niile $ 12 kwụsịrị.

Anyị azụọla ihe karịrị 100 ndị ọkà mmụta sayensị sitere na mba iri abụọ ka esi eji GOA-ON n'ime igbe. Anyị azụtala ma bupu ngwa ngwa iri na asaa na mba iri na isii. Anyị enyela scholarships na spends maka ọzụzụ na ohere nkuzi. Anyị ahụla ka ndị mmekọ anyị na-eto site na ụmụ akwụkwọ ruo ndị isi.

Na Fiji, Dr. Katy Soapi na-eji ngwa anyị na-amụ ka mweghachi nke mangrove si emetụta kemistri nke mmiri mmiri. Na Jamaica, Marcia Creary Ford na-akọwa kemịkalụ nke mba agwaetiti ahụ na nke mbụ. Na Meksiko, Dr. Cecilia Chapa Balcorta na-atụ kemịkalụ n'akụkụ ụsọ oké osimiri Oaxaca, saịtị nke o chere na ọ nwere ike ịnwe oke acidification na mba ahụ. Ocean acidification na-eme, ọ ga-anọgide na-eme. Ihe anyị na-eme na The Ocean Foundation na-edozi obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri maka ihe ịga nke ọma n'agbanyeghị ihe ịma aka a. A na m atụ anya ụbọchị mgbe mba ọ bụla dị n'ikpere mmiri mara akụkọ oke osimiri ha. Mgbe ha maara ụkpụrụ nke mgbanwe, elu na ala, na mgbe ha nwere ike dee njedebe - njedebe nke obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri na mbara ala anyị na-acha anụnụ anụnụ na-eme nke ọma.

Ma anyị enweghị ike ime ya naanị anyị. Taa, na 8th nke January - Ocean Acidification Day of Action - a na m arịọ onye ọ bụla n'ime gị ka ọ gbasoo nduzi nke New Zealand na Mexico na ịjụ onwe gị "Gịnị ka m ga-eme iji nyere obodo m aka inwekwu ume? Kedu ihe m ga-eme iji mejupụta oghere na nlekota na akụrụngwa? Kedu ihe m ga-eme iji jide n'aka na ụwa maara na anyị ga-edozi acidification oké osimiri? "

Ọ bụrụ na ị maghị ebe ị ga-amalite, mgbe ahụ enwere m ozi ọma maka gị. Taa, iji sọpụrụ Ụbọchị Acidification Ocean nke abụọ a, anyị na-ewepụta akwụkwọ ntuziaka Acidification Ocean ọhụrụ maka ndị na-eme iwu. Iji nweta akwụkwọ ntuziaka a pụrụ iche, biko soro ntuziaka dị na kaadị ndetu gbasasịrị n'oge nnabata. Akwụkwọ ntuziaka a bụ nchịkọta zuru oke nke usoro omebe iwu na usoro iwu dị ugbu a nke na-eleba anya na acidification nke oke osimiri, yana nkọwa nke ụzọ na-arụ ọrụ kacha mma maka ebumnuche na ọnọdụ dị iche iche.

Ọ bụrụ na ịchọrọ ịmatakwu gbasara akwụkwọ ntuziaka ahụ, ma ọ bụ ọ bụrụ na ị maghị kpọmkwem ebe ị ga-amalite, biko, bịa chọta m ma ọ bụ otu n'ime ndị ọrụ ibe m. Obi ga-adị anyị ụtọ ịnọdụ ala nyere gị aka ịmalite gị njem.