Akụkọ banyere Whale

Oké osimiri bụ ebe na-adịghị ọcha n'ihi na a ka nwere ọtụtụ ihe ịmụta banyere ya. Ụdị ndụ nke nnukwu whales na-adịkwaghị ọcha—ọ dị ịtụnanya ihe anyị na-amabeghị banyere ihe ndị a magburu onwe ha. Ihe anyị maara bụ na oké osimiri abụghịzi nke ha, n’ọtụtụ ụzọ ọdịnihu ha na-adịkwa njọ. N'izu ikpeazụ nke Septemba, m na-ekere òkè n'ichepụta ọdịnihu dị mma na nzukọ ụbọchị atọ gbasara " Akụkọ nke Whale: gara aga, ugbu a na ọdịnihu" nke Ụlọ Akwụkwọ Congress na International Fund for Animal Welfare haziri.

Akụkụ nke nzukọ a jikọtara ndị obodo Arctic (na njikọ ha na whale) na akụkọ ihe mere eme nke ọdịnala whaling Yankee na New England. N'ezie, ọ ruru n'iwebata ụmụ nke ndị isi ụgbọ mmiri atọ bụ ndị nwere otu ezinụlọ bi na Massachusetts na Alaska. Na nke mbụ, ndị otu ezinaụlọ atọ sitere na Nantucket, Martha's Vineyard na New Bedford zutere ụmụnne ha (nke otu ezinụlọ atọ) sitere na obodo Barrow na mkpọda ugwu nke Alaska. Atụrụ m anya na nzukọ mbụ nke ezinaụlọ ndị yiri ya ga-abụ ihe na-adịghị mma, mana kama ha nwere mmasị na ohere ilele mkpokọta foto wee chọọ myirịta ezinụlọ n'ụdị ntị ma ọ bụ imi ha.

N'ileghachi anya n'oge gara aga, anyị mụtakwara akụkọ agha obodo dị ịtụnanya nke mkpọsa CSS Shenandoah megide ndị na-ere ahịa ahịa nke Union na Bering Sea na Arctic dị ka mgbalị igbuchapụ mmanụ whale nke na-agbapụta ụlọ ọrụ North. Onye isi ụgbọ mmiri Britain rụrụ bụ Shenandoah gwara ndị ọ kpọrọ dị ka ndị mkpọrọ na Confederacy na ndị whale na-emekọrịta ihe megide ndị iro ha na-anwụ anwụ. Ọ dịghị onye e gburu, na ọtụtụ ndị whale ka a “zọpụtara” site na omume onye isi a na-akpaghasị ofụri oge whaling. Ụgbọ mmiri ndị ahịa iri atọ na asatọ, nke kariri New Bedford whaleships ka ejidere, ma mikpuo ma ọ bụ jikọta.

Michael Moore, onye ọrụ ibe anyị sitere na Woods Hole Oceanographic Institution, kwuru na ịchụ nta ihe eji ebi ndụ ugbu a na Arctic anaghị ebute ahịa azụmaahịa zuru ụwa ọnụ. Ịchụ nta dị otú ahụ adịghị n'ọ̀tụ̀tụ̀ nke oge Yankee whaling, ọ dịghịkwa ka mgbalị ụlọ ọrụ mmepụta ihe nke narị afọ nke 20 jisiri ike gbuo ọtụtụ whale n'ime nanị afọ abụọ dị ka ọ dị afọ 150 dum nke Yankee whaling.

Dị ka akụkụ nke nzukọ anyị nwere ebe atọ, anyị letara mba Wampanoag dị n'ogige Vine nke Martha. Ndị ọbịa anyị nyere anyị nri dị ụtọ. N’ebe ahụ, anyị nụrụ akụkọ banyere Moshup, bụ́ nwoke ukwu nke nwere ike ijide whale n’aka ya ma tụba ha n’elu ọnụ ọnụ nkume iji nye ndị ya nri. N'ụzọ na-akpali mmasị, o bukwara amụma banyere ọbịbịa nke ndị ọcha ma nye mba ya nhọrọ nke ịnọgide n'etiti ndị mmadụ, ma ọ bụ ịghọ whale. Nke a bụ akụkọ mmalite ha nke orca bụ ndị ikwu ha.
 

N'ileba anya ugbu a, ndị sonyere na ogbako ahụ kwuru na okpomọkụ nke oke osimiri na-arị elu, kemịkalụ ya na-agbanwe, ice dị na Arctic na-ala azụ na mmiri na-agbanwe. Mgbanwe ndị ahụ pụtara na nri a na-enye anụ mamma na-agbanwekwa - ma n'ọdịdị ala ma n'oge. Anyị na-ahụ ọtụtụ irighiri mmiri na plastik dị n'oké osimiri, nnukwu mkpọtụ mkpọtụ na-adịghị ala ala, yana bioaccumulation dị mkpa ma na-atụ egwu nke nsị na anụ ọhịa. N'ihi ya, whale kwesịrị ịnyagharị n'oké osimiri na-arụsi ọrụ ike, mkpọtụ na nke na-egbu egbu. Ihe omume ndị ọzọ mmadụ na-eme ka ihe egwu ha ka njọ. Taa, anyị na-ahụ na a na-emerụ ha ahụ, ma ọ bụ gbuo ha site na mgbọ ụgbọ mmiri na mgbakwụnye ngwa ngwa. N’ezie, a hụrụ otu whale n’ebe ugwu aka nri nke nwụrụ anwụ nọ n’ihe ize ndụ ka o tinyere n’ihe eji egbu azụ̀ n’Ọwara Oké Osimiri Maine dị nnọọ ka nzukọ anyị malitere. Anyị kwenyere ịkwado mbọ iji kwalite ụzọ mbupu na iweghachite ngwa ịkụ azụ furu efu ma belata egwu nke ọnwụ ndị a na-egbu mgbu.

Baleen whales, dị ka whale ziri ezi, dabere na obere anụmanụ a maara dị ka butterflies (pteropods). whale ndị a nwere usoro pụrụ iche n'ọnụ ha iji yochaa nri na anụmanụ ndị a. A na-eyi ụmụ obere anụmanụ ndị a egwu ozugbo site na mgbanwe kemịkalụ dị n'oké osimiri nke na-eme ka o siere ha ike ịkpụ mkpụkpọ ha, ihe na-eme a na-akpọ ocean acidification. N'aka nke ya, egwu bụ na whale enweghị ike imeghari ngwa ngwa iji nweta nri ọhụrụ (ọ bụrụ na ọ dị adị n'ezie), nakwa na ha ga-aghọ anụmanụ ndị ihe ndị dị ndụ na-enweghị ike inye ha nri.
 

Mgbanwe niile na kemịkalụ, okpomọkụ, na webụ nri na-eme ka oké osimiri bụrụ usoro nkwado dị ntakịrị maka anụmanụ ndị a. N'icheghachi azụ na akụkọ Wampanoag nke Moshup, ndị họọrọ ịghọ orcas mere nhọrọ ziri ezi?

N'ụbọchị ikpeazụ ka anyị gbakọtara na New Bedford ebe ngosi nka whaling, ajụrụ m ajụjụ a n'oge panel m maka ọdịnihu. N'otu aka, ileba anya n'ọdịniihu, mmụba nke ọnụ ọgụgụ mmadụ ga-egosi mmụba nke okporo ụzọ, ngwa ịkụ azụ, na mgbakwunye nke ogbunigwe dị n'oké osimiri, ọtụtụ eriri ekwentị, yana ọtụtụ akụrụngwa akụrụngwa akụrụngwa. N'aka nke ọzọ, anyị nwere ike ịhụ ihe àmà na-egosi na anyị na-amụta otú e si ebelata mkpọtụ (teknụzụ ụgbọ mmiri dị jụụ), otu esi emegharị ụgbọ mmiri iji zere ebe ndị bi na whale, na otu esi eme ngwa ngwa nke na-adịkarịghị adabara (na dị ka a ikpeazụ uzo esi anaputa na nke oma nke oma disentangle whales). Anyị na-eme nyocha kacha mma, na ịkụziri ndị mmadụ ihe niile anyị nwere ike ime iji belata mmerụ ahụ na whale. Na, na Paris COP na Disemba gara aga, anyị mechara nweta nkwekọrịta na-ekwe nkwa iji belata ikuku nke ikuku griin, nke bụ isi ihe na-akpata ọnwụ ebe obibi maka anụ mammals. 

Ọ dị mma ịchọta ndị ọrụ ibe na ndị enyi ochie si Alaska, ebe mgbanwe ihu igwe na-emetụta akụkụ ọ bụla nke ndụ kwa ụbọchị na nchekwa nri. Ọ bụ ihe ịtụnanya ịnụ akụkọ ndị ahụ, webata ndị nwere ebumnuche (na ọbụna ndị nna ochie), na lelee mmalite nke njikọ ọhụrụ n'ime obodo sara mbara nke ndị hụrụ n'anya na ibi maka oke osimiri. Enwere olileanya, anyị nwekwara ọtụtụ ihe anyị niile nwere ike ime ọnụ.