Sayensị Coral n'oge ọrịa na-efe efe

Ọrịa COVID-19 etinyela nsogbu n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọrụ mmadụ niile enwere ike ichetụ n'echiche. E mechibidola nyocha mmiri karịa ihe ọ bụla ọzọ, ebe sayensị mmiri dị n'okpuru chọrọ njem, nhazi, na nso nso n'ime ụgbọ mmiri nyocha iji ruo ebe ọmụmụ ihe. Na Jenụwarị 2021, Center for Marine Research nke Mahadum Havana (“CIM-UH”) gbaghaara nsogbu niile site na ịmalite mbọ ha afọ iri abụọ iji mụọ coral elkhorn na saịtị abụọ dị n'akụkụ oke osimiri Havana: Rincón de Guanabo na Baracoa. Emere njem a kacha ọhụrụ site n'ọchịchọ na amamihe, na ilekwasị anya na ọpụpụ nke ala na saịtị nyocha coral, nke enwere ike ime ụma na mgbe ị na-ahụ na ohere nke ndị ọkà mmụta sayensị kwesịrị ekwesị. Tụba n'eziokwu na coronavirus enweghị ike ịgbasa n'okpuru mmiri!

N'ime ọrụ a dum, otu ndị ọkà mmụta sayensị Cuban nke Dr. Patricia Gonzalez nke Mahadum Havana na-eduzi ga-eduzi ọnụ ọgụgụ anya nke patches elkhorn na saịtị abụọ a dị n'ụsọ oké osimiri nke Havana ma nyochaa ahụike na njupụta nke coral, mkpuchi mkpuchi, na ọnụnọ azụ na ndị na-eri anụ. The Ocean Foundation kwadoro ọrụ a site na ego sitere na Paul M. Angell Family Foundation.

Ugwu ugwu bụ ebe obibi bara uru n'ime oke osimiri coral. Ugwu ndị a na-ahụ maka akụkụ atọ nke mmiri mmiri, na-enye ebe nchekwa maka ihe niile dị mkpa maka azụmahịa dị ka azụ na lobsters, ma na-echebe ụsọ mmiri site na oke ihu igwe dị ka cyclones na ifufe. Na Havana, Cuba, Rincón de Guanabo na Baracoa bụ okpuru mmiri abụọ dị na nsọtụ obodo ahụ, na Rincón de Guanabo bụ mpaghara echedoro nwere ụdị ọmarịcha ọdịdị ala mara mma. Ịmara ọnọdụ ahụike nke ridges na ụkpụrụ ha dị ndụ ga-eme ka o kwe omume ịkwado usoro nlekọta na nchekwa nke ga-enye aka na nchebe ha n'ọdịnihu.

Foto sitere na Dr. Patricia González

Foto sitere na Fabián Pina Amargós

Foto sitere na Fabián Pina Amargós

Foto sitere na Shireen Rahimi

na ebumnuche izugbe nke na-enyocha ahụ ike nke reef crests nke Rincón de Guanabo na Baracoa, otu ìgwè ndị ọkà mmụta sayensị Cuba nke Dr. Gonzalez duziri nnyocha n’ime January, February, na March. Ebumnobi pụrụ iche nke nchọcha a bụ ihe ndị a:

1. Iji chọpụta njupụta, ahụ ike na size mejupụtara nke A. palmata (Elkhorn coral), A. agaricites na P. astreoides.
2. Iji tụọ njupụta, nhazi nha, ogbo (eto eto ma ọ bụ okenye), mkpokọta na albinism n'ime D. antillarum (Urchin nwere ogologo oji nke nwere nnukwu ọnwụ na Caribbean n'afọ ndị 1980 ma bụrụ otu n'ime ahịhịa ahịhịa nke mmiri mmiri).
3. Iji nyochaa ụdị ihe mejupụtara ya, ọkwa mmepe, na omume nke azụ ahịhịa ahịhịa, yana ịtụle nha nke ọ bụla n'akụkụ ugwu ahọpụtara.
4. Nyochaa mkpuchi mkpụrụ maka nke ọ bụla n'ime ridges ahọpụtara.
5. Tụlee ịdị njọ nke mkpụrụ maka nke ọ bụla n'ime ridges ahọpụtara.

E hiwere ụlọ ọrụ nyocha isii n'akụkụ mmiri nke ọ bụla iji kọwaa mgbanwe ebumpụta ụwa nke ugwu ọ bụla. Nsonaazụ nke nnyocha a ga-enye aka na PhD tesis nke Amanda Ramos, nakwa dị ka Master's theses nke Patricia Vicente na Gabriela Aguilera, na diploma theses nke Jennifer Suarez na Melisa Rodriguez. Emere nyocha ndị a n'oge oge oyi na ọ ga-adị mkpa ịmeghachi ha n'oge okpomọkụ n'ihi mgbanwe nke obodo mmiri na ahụike nke coral na-agbanwe n'etiti oge.

Ịmara ọnọdụ ahụike nke ridges na ụkpụrụ ha dị ndụ ga-eme ka o kwe omume ịkwado usoro nlekọta na nchekwa nke ga-enye aka na nchebe ha n'ọdịnihu.

N'ihi ọrịa COVID-19, Ocean Foundation enweghị ike isonye na njem ndị a ma kwado nyocha nke ndị sayensị a n'onwe ya, mana anyị na-atụ anya ọganihu ọrụ ha na ịmụta ndụmọdụ ha maka usoro nchekwa, yana isonyere ndị mmekọ anyị na Cuba mgbe ọrịa ahụ gasịrị. The Ocean Foundation na-edugakwa nnukwu mbọ iji mụọ na iweghachite coral elkhorn na staghorn na Jardines de la Reina National Park, mpaghara nchekwa mmiri kachasị na Caribbean. N'ụzọ dị mwute, a na-ejide ọrụ a ka COVID-19 egbochila ndị ọkà mmụta sayensị na Cuba ịrụkọ ọrụ ọnụ na ụgbọ mmiri nyocha.

The Ocean Foundation na CIM-UH arụkọla ọrụ ihe karịrị afọ iri abụọ n'agbanyeghị mmekọrịta ndọrọ ndọrọ ọchịchị siri ike n'etiti Cuba na US. N'ime mmụọ diplomacy sayensị, ụlọ ọrụ nyocha anyị ghọtara na oke osimiri amaghị oke yana ịmụ ebe obibi oke osimiri na mba abụọ ahụ dị oke mkpa maka nchebe nkwonkwo ha. Ọrụ a na-akpọkọta ndị ọkà mmụta sayensị si mba abụọ ahụ ka ha na-arụkọ ọrụ ọnụ na ịchọta ngwọta maka ihe iyi egwu nkịtị anyị na-eche ihu gụnyere ọrịa coral na ịcha ọcha site na mgbanwe ihu igwe, ịkụ azụ na njem nlegharị anya.