Tebulu ọdịnaya

1. Okwu Mmalite
2. ndabere na Human Rights na The Ocean
3. Iwu na iwu
4. IUU Fishing na Human Rights
5. Ntuziaka oriri na-edozi ahụ
6. Nchụpụ na enweghị ikike
7. Ọchịchị oke osimiri
8. Mbupu ụgbọ mmiri na mmebi iwu mmadụ
9. Ngwọta echere

1. Okwu Mmalite

N'ụzọ dị mwute, mmebi ikike mmadụ na-eme ọ bụghị nanị na ala kamakwa n'oké osimiri. Ịre ahịa mmadụ, nrụrụ aka, nrigbu, na mmebi iwu ndị ọzọ na-akwadoghị, yana enweghị ọrụ uwe ojii na itinye iwu mba ụwa n'ụzọ ziri ezi, bụ eziokwu jọgburu onwe ya nke ọtụtụ ọrụ oke osimiri. Ọnụnọ a na-abawanye ụba nke mmebi ikike mmadụ n'oké osimiri na mmeso ọjọọ a na-eme n'oké osimiri na-agakọ ọnụ. Ma ọ̀ bụ n’ụdị ịkụ azụ̀ n’ụzọ iwu na-akwadoghị ma ọ bụ ịgbapụ nke mba ndị dị ala dị ala na-agbapụ n’oké osimiri, mpụ na-ejupụta n’oké osimiri.

Anyị iji akụrụngwa nke oke osimiri eme ihe n'ụzọ na-ezighị ezi na mmụba nke ikuku carbon na-eme ka ọnụnọ nke ọrụ oke osimiri na-akwadoghị ka njọ. Mgbanwe ihu igwe nke mmadụ kpatara emewo ka okpomọkụ dị n'oké osimiri na-ekpo ọkụ, ọkwa oke osimiri na-ebili, na oké ifufe na-efe efe, na-amanye ndị obodo dị n'ụsọ oké osimiri ịgbapụ n'ụlọ ha ma chọọ ebe obibi n'ebe ọzọ na-eji obere enyemaka ego ma ọ bụ mba ụwa. Ịkụbiga azụ̀ karịrị akarị, dị ka nzaghachi n'ọchịchọ na-eto eto maka nri oké osimiri dị ọnụ ala, amanyela ndị ọkụ azụ̀ ime obodo ime njem n'ebe dị anya iji chọta oke azụ̀ dị mma ma ọ bụ banye ụgbọ mmiri na-akwadoghị iwu na-akwụ obere ụgwọ ma ọ bụ na-akwụghị ụgwọ.

Enweghị mmanye, ụkpụrụ, na nlekota nke oke osimiri abụghị isiokwu ọhụrụ. Ọ bụla ihe ịma aka mgbe niile nye ndị otu mba ụwa na-ejide ụfọdụ ọrụ maka nlekota oke osimiri. Na mgbakwunye, gọọmentị na-aga n'ihu na-eleghara ọrụ dịịrị igbochi ikuku ikuku na inye nkwado mba ndị a na-apụ n'anya.

Nzọụkwụ mbụ n'ịchọta ihe ngwọta maka oke mmebi iwu mmadụ na-eme n'oké osimiri bụ mmata. N'ebe a, anyị achịkọtala ụfọdụ akụrụngwa kachasị mma metụtara isiokwu gbasara ikike mmadụ na oke osimiri.

Nkwupụta anyị gbasara ọrụ mmanye na ịzụ ahịa mmadụ na ngalaba ịkụ azụ

Ruo ọtụtụ afọ, ndị obodo mmiri na-amatawanye na ndị na-akụ azụ̀ ka na-adị mfe ime ihe ndị ruuru mmadụ n'ime ụgbọ mmiri ịkụ azụ. A na-amanye ndị ọrụ ịrụ ọrụ siri ike na mgbe ụfọdụ dị ize ndụ ruo ọtụtụ awa na ụgwọ dị oke ala, n'okpuru iyi egwu nke ike ma ọ bụ site n'ịbụ ohu ụgwọ, na-akpata mmegbu anụ ahụ na nke uche na ọbụna ọnwụ. Dị ka Òtù Na-ahụ Maka Ndị Ọrụ Mba Nile si kọọ, ịkụ azụ̀ ijide azụ nwere otu n'ime ọnụ ọgụgụ ọnwụ kacha elu n'ọrụ n'ụwa. 

Dị ka UN Trafficking Protocol, ịzụ ahịa mmadụ gụnyere ihe atọ:

• aghụghọ ma ọ bụ aghụghọ nbanye;
• eme ka mmegharị ahụ gaa ebe nrigbu; na
• nrigbu na ebe a na-aga.

N'ihe gbasara ịkụ azụ, ọrụ mmanye na ịzụ ahịa mmadụ na-emebi ikike mmadụ ma na-atụ egwu nkwado nke oke osimiri. N'iburu n'inwe njikọ dị n'etiti ha abụọ, a chọrọ ụzọ dị iche iche na mbọ na-elekwasị anya naanị n'ichepụta ụdọ ọkọnọ ezughị. Ọtụtụ n'ime anyị nọ na Europe na United States nwekwara ike ịbụ ndị na-anata nri mmiri nke ejidere n'okpuru ọnọdụ ọrụ mmanye. Otu nyocha Nri azụ̀ ndị a na-ebubata na Europe na US na-atụ aro na mgbe a na-ejikọta azụ̀ ndị a na-ebubata na nke a na-ejide n'ụlọ n'ahịa obodo, ihe ize ndụ nke ịzụrụ azụ̀ ndị e merụrụ site n'iji ịgba ohu nke oge a na-amụba ihe dị ka ugboro 8.5, ma e jiri ya tụnyere azụ̀ ndị a na-ejide n'ụlọ.

Ocean Foundation na-akwado nke International Labour Organisation's "Atumatu mmemme zuru ụwa ọnụ megide ọrụ mmanye na ịzụ ahịa ndị ọkụ azụ n'oké osimiri" (GAPfish), nke gụnyere: 

• Mmepe nke ngwọta na-adịgide adịgide iji gbochie mmegide ikike mmadụ na ọrụ nke ndị na-akụ azụ na-ewebata na steeti ndị njem;
• Ịkwalite ikike nke steeti ọkọlọtọ iji hụ na ha na-agbaso iwu mba ụwa na nke mba na ụgbọ mmiri na-efefe ọkọlọtọ ha iji gbochie ọrụ mmanye;
• Ịbawanye ikike nke ọdụ ụgbọ mmiri na-ekwu okwu na ịzaghachi ọnọdụ nke ọrụ mmanye na ịkụ azụ; na 
• Ịmepụta ntọala ndị ahịa maara nke ọma maka ọrụ mmanye na ịkụ azụ.

Ka ọ ghara ịnọgide na-arụ ọrụ mmanye na ịzụ ahịa mmadụ na mpaghara ịkụ azụ, The Ocean Foundation agaghị arụkọ ọrụ ma ọ bụ rụọ ọrụ na (1) ụlọ ọrụ ndị nwere ike inwe nnukwu ihe ize ndụ nke ịgba ohu nke oge a na ọrụ ha, dabere na ozi sitere na Global Slavery Index. n'etiti isi mmalite ndị ọzọ, ma ọ bụ ya na (2) ụlọ ọrụ ndị na-enweghị nkwado ọhaneze egosipụtara n'ịbawanye nchọta na nghọta n'oge usoro ọkọnọ nke nri oké osimiri. 

N'agbanyeghị nke ahụ, mmanye iwu n'ofe oke osimiri ka ka siri ike. Otú ọ dị, n'afọ ndị na-adịbeghị anya, a na-eji nkà na ụzụ ọhụrụ eme ihe iji nyochaa ụgbọ mmiri na ịlụso ịzụ ahịa mmadụ ọgụ n'ụzọ ọhụrụ. Ọtụtụ ọrụ na oke osimiri na-esote 1982 Iwu nke oke osimiri nke United Nations nke na-akọwa n'ụzọ iwu kwadoro ojiji nke oké osimiri na oké osimiri maka onye ọ bụla na nke nkịtị uru, kpọmkwem, o guzobere nanị aku na uba zones, nnwere onwe nke ịnyagharị ikike, na kere International Seabed Authority. N'ime afọ ise gara aga, a na-agbanye maka a Nkwupụta Geneva maka ikike mmadụ na oke osimiri. Dị ka February 26^th, 2021 a na-enyocha mbipụta ikpeazụ nke Nkwupụta ahụ ma a ga-ewepụta ya n'ọnwa ndị na-abịa.

2. ndabere na Human Rights na The Ocean

Vithani, P. (2020, Disemba 1). Ịlụso mmebi iwu ndị ruuru mmadụ ọgụ dị mkpa maka ndụ na-adịgide adịgide n'oké osimiri na n'elu ala. Nzukọ Akụ na ụba Ụwa.  https://www.weforum.org/agenda/2020/12/how-tackling-human-rights-abuses-is-critical-to-sustainable-life-at-sea-and-on-land/

Oke osimiri buru ibu na-eme ka o siere ndị uwe ojii ike. Dị ka omume iwu na-akwadoghị na nke iwu na-akwadoghị na-aga n'ihu na ọtụtụ obodo gburugburu ụwa na-ahụ mmetụta na akụ na ụba obodo ha na ebe obibi ọdịnala ha. Nke a dị mkpirikpi ederede na-enye ọkwa dị elu nke ọma maka nsogbu nke mmetọ ndị ruuru mmadụ na ịkụ azụ ma na-atụ aro ọgwụgwọ dịka ịba ụba ego nke nkà na ụzụ, mmụba nlekota oru, na mkpa iji dozie isi ihe kpatara ịkụ azụ IUU.

Ngalaba steeti. (2020). Akụkọ gbasara ịzụ ahịa mmadụ. Ụlọ ọrụ steeti iji nyochaa na ịlụso ndị mmadụ ọgụ ọgụ. PDF. https://www.state.gov/reports/2020-trafficking-in-persons-report/.

The Trafficking in Persons Report (TIP) bụ akụkọ kwa afọ nke United States Department of State bipụtara na-agụnye nyocha nke ịzụ ahịa mmadụ na obodo ọ bụla, omume na-ekwe nkwa ịlụso ịzụ ahịa ọgụ, akụkọ ihe mere eme, na usoro dị ugbu a. TIP kwuru na Burma, Haiti, Thailand, Taiwan, Cambodia, Indonesia, South Korea, China dị ka mba na-ahụ maka ịzụ ahịa na ọrụ mmanye na mpaghara ịkụ azụ. N'ịmara akụkọ TIP nke 2020 nkewa Thailand dị ka Tier 2, agbanyeghị, ụfọdụ ndị otu na-akwado na-arụ ụka na ekwesịrị iweda Thailand na Ndepụta Watch Tier 2 n'ihi na ha emebeghị nke ọma iji luso ịzụ ahịa ndị ọrụ na-akwaga mba ọzọ ọgụ.

Urbina, I. (2019, Ọgọst 20). Oke osimiri na-apụ apụ: Njem gafefe Frontier ikpeazụ na-adịghị mma. Otu nbipụta ụbọchị abụọ Knopf.

Oke osimiri buru oke ibu nye ndị uwe ojii nwere nnukwu mpaghara na-enweghị ikike zuru ụwa ọnụ. Ọtụtụ n'ime nnukwu mpaghara ndị a bụ ndị omekome juru ebe niile site na ndị na-azụ ahịa ruo na ndị ohi, ndị na-ebugara ndị mmadụ n'ụlọnga, ndị na-achụ nta ego na ndị ohu agbụ. Onye edemede, Ian Urbina, na-arụ ọrụ iji weta uche na esemokwu dị na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, Africa, na ndị ọzọ. Akwụkwọ Outlaw Ocean gbadoro ụkwụ na mkpesa Urbina maka New York Times, enwere ike ịhụ akụkọ ahọpụtara ebe a:

1. "Ụgbọrọgwụ na mpụ n'ime ụgbọ mmiri Scofflaw." The New York Times, 17 July 2015.
   N'ịbụ ndị na-eje ozi dị ka nkọwa nke ụwa nke iwu na-akwadoghị nke oké osimiri, isiokwu a lekwasịrị anya n'akụkọ banyere ebe ndị mmadụ abụọ nọ n'ụgbọ mmiri Dona Liberty.
2.  "Igbu mmadụ n'oké osimiri: Edere na vidiyo, mana ndị na-egbu egbu na-aga n'efu." The New York Times, 20 Julaị 2015.
   Ihe onyonyo nke ndị nwoke anọ na-enweghị ngwa ọgụ ka e gburu n'etiti oke osimiri n'ihi ihe ndị a na-amaghị.
3. " 'Ndị Ohu Oké Osimiri:' Nhụjuanya nke ụmụ mmadụ nke na-azụ anụ ụlọ na anụ ụlọ." The New York Times, 27 Julaị 2015.
   Ajụjụ ọnụ nke ndị ikom gbapụrụ n'ohu n'ụgbọ mmiri ịkụ azụ. Ha na-akọ akụkọ ihe mere ha na-eti na nke ka njọ ka a na-atụba ụgbụ maka azụta nke ga-abụ nri anụ ụlọ na nri anụ ụlọ.
4. "Onye na-azụ ahịa Renegade, nke Vigilantes churu ya 10,000 Miles." The New York Times, 28 Julaị 2015.
   Ngụkọ nke ụbọchị 110 nke ndị otu nzukọ gburugburu ebe obibi, Sea Shepherd, na-eso ụgbọ ahịhịa a ma ama maka ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị.
5.  “Aghọgburu na ụgwọ n’ala, megbuo ya ma ọ bụ gbahapụ ya n’oké osimiri. "The New York Times, 9 Nọvemba 2015.
   “ụlọ ọrụ ndị na-ahụ maka ọrụ mmadụ” n'ụzọ iwu na-akwadoghị na-aghọgbu ndị obodo Philippines na nkwa ụgha nke ụgwọ ọrụ dị elu ma ziga ha n'ụgbọ mmiri ndị a ma ama maka nchekwa nchekwa na enweghị ndekọ ọrụ.
6. "Maritime 'Repo Men': ebe ikpeazụ maka ụgbọ mmiri ezuru." Akwụkwọ akụkọ New York Times, Disemba 28, 2015.
   A na-ezu ohi ọtụtụ puku ụgbọ mmiri kwa afọ, a na-enwetakwa ụfọdụ site na mmanya, ndị akwụna, ndị dibịa afa na ụdị aghụghọ ndị ọzọ.
7. "Palau vs. Ndị na-achụ nta." The New York Times Magazine, 17 February 2016.
   Paula, obodo dịpụrụ adịpụ nke dị ka Filadelfia bụ ọrụ maka ịchegharị oke oke osimiri dị ka France, na mpaghara jupụtara na supertrawlers, ụgbọ mmiri ndị na-azụ ahịa steeti na-enyere aka, ụgbụ na-ebugharị ogologo kilomita na ndị na-adọta azụ na-ese n'elu mmiri mara dị ka FADs. . Ụzọ ime ihe ike ha nwere ike ịtọ ụkpụrụ maka idebe iwu n'oké osimiri.

Tickler, D., Meeuwig, JJ, Bryant, K. et al. (2018). Ịgba ohu nke oge a na agbụrụ azụ. Nature Communications Vol. 9,4643 https://doi.org/10.1038/s41467-018-07118-9

N'ime iri afọ ole na ole gara aga enweela usoro a na-ahụta na ọ na-ebelata nkwụghachi azụ na ụlọ ọrụ ịkụ azụ. N'iji Global Slavery Index (GSI) mee ihe, ndị odee na-arụ ụka na mba ndị nwere akwụkwọ arụrụ arụ ọrụ na-ekekọrịtakwa ọkwa dị elu nke ịkụ azụ mmiri dị anya na ịkọ akụkọ na-adịghị mma. N'ihi nloghachi ahụ na-ebelata, e nwere ihe akaebe nke mmegbu ndị ọrụ siri ike na ịgba ohu nke oge a nke na-erigbu ndị ọrụ iji belata ụgwọ ọrụ.

Associated Press (2015) Nnyocha ndị nta akụkọ Associated n'ime ndị ohu na oke osimiri dị na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, usoro nwere akụkụ iri. [ihe nkiri]. https://www.ap.org/explore/seafood-from-slaves/

Nnyocha Associated Press bụ otu n'ime nyocha izizi siri ike gbasara ụlọ ọrụ nri mmiri, na US na mba ofesi. N'ime ọnwa iri na asatọ, ndị nta akụkọ anọ nọ na The Associated Press chọtara ụgbọ mmiri, chọta ndị ohu, na ụgbọ ala etinyere na friji iji kpughee omume mkparị nke ụlọ ọrụ ịkụ azụ na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia. Nnyocha ahụ emeela ka a tọhapụrụ ihe karịrị ndị ohu 2,000 na mmeghachi omume ozugbo nke nnukwu ndị na-ere ahịa na gọọmentị Indonesia. Ndị nta akụkọ anọ ahụ meriri George Polk Award maka mkpesa mba ọzọ na February 2016 maka ọrụ ha. 

Ihe ndị ruuru mmadụ na oké osimiri. (2014). Ihe ndị ruuru mmadụ na oké osimiri. London, United Kingdom. https://www.humanrightsatsea.org/

Human Rights At Sea (HRAS) apụtala dị ka ikpo okwu oke ruru mmadụ n'oké osimiri nwere onwe ya. Kemgbe mmalite ya na 2014, HRAS akwadosiwo ike maka mmụba mmejuputa iwu na ịza ajụjụ nke usoro ihe ndị ruuru mmadụ n'etiti ndị ọrụ ụgbọ mmiri, ndị ọkụ azụ, na ihe ndụ ndị ọzọ dabere n'oké osimiri gburugburu ụwa. 

Ụzọ azụ. (2014, Maachị). Trafficked II – Nchịkọta emelitere nke mmejọ ikike mmadụ na ụlọ ọrụ nri mmiri. https://oceanfdn.org/sites/default/files/Trafficked_II_FishWise_2014%20%281%29.compressed.pdf

Trafficked II site FishWise na-enye nkọwapụta nke ihe gbasara ikike mmadụ n'usoro inye nri mmiri na ihe ịma aka dị n'ịgbanwe ụlọ ọrụ ahụ. Akụkọ a nwere ike ịbụ ngwá ọrụ iji mee ka ndị NGO nchekwa na ndị ọkachamara n'ihe ndị ruuru mmadụ dị n'otu.

Treves, T. (2010). Ikike mmadụ na iwu nke oke osimiri. Akwụkwọ akụkọ Berkeley nke Iwu Mba Nile. Mpịakọta 28, Isi nke 1. https://oceanfdn.org/sites/default/files/Human%20Rights%20and%20the%20Law%20of%20the%20Sea.pdf

Onye edemede Tillio Treves na-atụle Iwu nke Oké Osimiri site n'echiche nke iwu ikike mmadụ na-ekpebi na ikike mmadụ na-ejikọta ya na Iwu Oké Osimiri. Treves na-aga site n'okwu ikpe nke na-enye ihe akaebe maka ndakọrịta nke Iwu Oké Osimiri na ikike mmadụ. Ọ bụ isiokwu dị mkpa maka ndị na-achọ ịghọta akụkọ ihe mere eme nke iwu n'azụ mmebi nke ikike ụmụ mmadụ ugbu a dị ka ọ na-etinye n'ọnọdụ otú e si kee Iwu nke Oké Osimiri.

3. Iwu na iwu

United States International Trade Commission. (2021, Febụwarị). Azụ azụ̀ a na-enwetaghị n'ụzọ iwu na-akwadoghị, akọpụtaghị ya na n'usoro iwu: Mbubata US na mmetụta akụ na ụba na azụ ahịa US. United States International Trade Commission Mbipụta, Nke 5168, Nchọpụta Nke 332-575. https://www.usitc.gov/publications/332/pub5168.pdf

The US International Trade Commission chọpụtara na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri $ 2.4 bụ ọrụ mbubata nri mmiri sitere na ịkụ azụ IUU na 2019, bụ isi nshịkọ igwu mmiri, ahịhịa ejidere anụ ọhịa, tuna odo odo na squid. Ndị na-ebupụ mbubata ụgbọ mmiri na-ebubata IUU sitere na China, Russia, Mexico, Vietnam, na Indonesia. Akụkọ a na-enye nyocha nke ọma banyere ịkụ azụ IUU na nkọwa nke mmejọ ikike mmadụ na mba ndị sitere na mbubata nri mmiri US. N'ụzọ doro anya, akụkọ ahụ chọpụtara na 99% nke ụgbọ mmiri DWF nke China na Africa bụ ihe sitere na ịkụ azụ IUU.

National Oceanic and Atmospheric nchịkwa. (2020). Akuko nye ndị omebe iwu mmadụ na-azụ ahịa n'ime eriri inye nri mmiri, ngalaba 3563 nke Iwu ikike nchekwa mba maka afọ mmefu ego 2020 (PL 116-92). Ngalaba Azụmahịa. https://media.fisheries.noaa.gov/2020-12/DOSNOAAReport_HumanTrafficking.pdf?null

N'okpuru nduzi nke Congress, NOAA bipụtara akụkọ banyere ịzụ ahịa mmadụ n'ime ihe oriri na-edozi ahụ. Akụkọ ahụ depụtara mba 29 kacha nọrọ n'ihe ize ndụ maka ịzụ ahịa mmadụ na ngalaba nri mmiri. Ndụmọdụ maka ịlụ ọgụ maka ịzụ ahịa mmadụ na mpaghara ịkụ azụ gụnyere ịgakwuru mba ndị edepụtara, ịkwalite mbọ nleba anya zuru ụwa ọnụ na atụmatụ mba ụwa iji leba anya n'ịzụ ahịa mmadụ, na ime ka mmekorita ya na ụlọ ọrụ sie ike iji gboo ịzụ ahịa mmadụ n'usoro inye nri mmiri.

Greenpeace. (2020). Azụmahịa Azụ: Otu Mbugharị n'Osimiri si eme ka ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị, na-akọghị, na nke a na-achịkwaghị achịkwa nke na-emebi oke osimiri anyị. Greenpeace International. PDF. https://www.greenpeace.org/static/planet4-international-stateless/2020/02/be13d21a-fishy-business-greenpeace-transhipment-report-2020.pdf

Greenpeace achọpụtala ụgbọ mmiri 416 “dị ize ndụ” nke na-arụ ọrụ n'oké osimiri ma na-akwado ịkụ azụ IUU ma na-emebi ikike ndị ọrụ nọ n'ụgbọ mmiri. Greenpeace na-eji data sitere na Global Fishing Watch gosi n'ogo etu ụgbọ mmiri nke reefers si etinye aka na mbugharị ma na-eji ọkọlọtọ mma iji sket ụkpụrụ na ụkpụrụ nchekwa. Ọdịiche ọchịchị na-aga n'ihu na-enye ohere ka mmebi iwu na mmiri mba ụwa gaa n'ihu. Akụkọ ahụ na-akwado maka nkwekọrịta oke osimiri zuru ụwa ọnụ iji nye ụzọ zuru oke maka ọchịchị oke osimiri.

Oceana. (2019, Juun). Ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị na mmejọ ikike mmadụ n'oké osimiri: Iji teknụzụ gosipụta omume enyo enyo. 10.31230/osf.io/juh98. PDF.

Ilegal, Unreported, and Unregulated (IUU) ịkụ azụ bụ ihe siri ike maka njikwa azụ ahịa azụmaahịa na nchekwa oke osimiri. Ka ịkụ azụ ahịa na-abawanye, oke azụ̀ na-ebelata ka IUU na-akụ azụ. Akụkọ nke Oceana gụnyere ọmụmụ ikpe atọ, nke mbụ na imikpu ụgbọ mmiri Oyang 70 dị n'ụsọ oké osimiri New Zealand, nke abụọ n'ụgbọ mmiri Hung Yu nke Taiwanese, na nke atọ ụgbọ mmiri nwere friji Renown Reefer nke na-arụ ọrụ n'ụsọ oké osimiri Somalia. Ọnụ ọgụgụ ọmụmụ ihe ndị a na-akwado arụmụka na ụlọ ọrụ ndị nwere akụkọ ihe mere eme nke enweghị nkwekọrịta, mgbe ejikọtara ya na nlekọta na-adịghị mma na usoro iwu mba ụwa na-adịghị ike, na-eme ka ịkụ azụ azụ ahịa bụrụ ihe na-adịghị mma maka ọrụ iwu na-akwadoghị.

Human Rights Watch. (2018, Jenụwarị ). Chains zoro ezo: Mmejọ ikike na ọrụ mmanye na ụlọ ọrụ ịkụ azụ nke Thailand. PDF.

Ka ọ dị ugbu a, Thailand emebeghị usoro zuru oke iji dozie nsogbu nke mmetọ ruuru mmadụ na ụlọ ọrụ ịkụ azụ Thai. Akụkọ a na-edekọ ọrụ mmanye, ọnọdụ ọrụ na-adịghị mma, usoro ntinye akwụkwọ, na okwu nsogbu nke ọrụ na-emepụta ọnọdụ mkparị. Ọ bụ ezie na ewepụtala ọtụtụ omume kemgbe e bipụtara akụkọ ahụ na 2018, ọmụmụ ihe ahụ dị mkpa ịgụ maka onye ọ bụla nwere mmasị ịmụtakwu banyere ikike mmadụ na ịkụ azụ Thailand.

Òtù Mba Nile Maka Mbugharị (2017, Jenụarị 24). Akuko banyere ịzụ ahịa mmadụ, mpụ arụ ọrụ mmanye na ịkụ azụ na ụlọ ọrụ ịkụ azụ Indonesian. Ọrụ IOM na Indonesia. https://www.iom.int/sites/default/files/country/docs/indonesia/Human-Trafficking-Forced-Labour-and-Fisheries-Crime-in-the-Indonesian-Fishing-Industry-IOM.pdf

Iwu gọọmentị ọhụrụ dabere na nyocha IOM gbasara ịzụ ahịa mmadụ na azụ azụ Indonesian ga-ekwu maka mmegide ikike mmadụ. Nke a bụ akụkọ nkwonkwo nke Indonesian Ministry of Marine Affairs and Fisheries (KKP), Indonesia President Task Force na-alụ ọgụ na-ezighị ezi ịkụ azụ, International Organisation for Migration (IOM) Indonesia, na Coventry University. Akụkọ ahụ na-atụ aro ka a kwụsị iji Flags of Convenience site na Fishing and Fisheries Support Vessels, melite ndekọ aha mba ụwa na usoro njirimara ụgbọ mmiri, ọnọdụ ọrụ ka mma na Indonesia na Thailand, na ịba ụba nke ọchịchị nke ụlọ ọrụ ịkụ azụ iji hụ na nnabata nke ikike mmadụ, ịba ụba traceability. na nyocha, ndebanye aha kwesịrị ekwesị maka ndị na-akwaga mba ọzọ, yana mbọ a na-ahazi n'ofe ụlọ ọrụ dị iche iche.

Braestrup, A., Neumann, J., na Gold, M., Spalding, M. (ed), Middleburg, M. (ed). (2016, Eprel 6). Ikike mmadụ & Oké Osimiri: Ịgba ohu na Shrimp na efere gị. Akwụkwọ ọcha. https://oceanfdn.org/sites/default/files/SlaveryandtheShrimponYourPlate1.pdf

N'ịbụ nke ndị Fund Leadership Fund nke The Ocean Foundation kwadoro, ewepụtara akwụkwọ a dịka akụkụ nke usoro nyocha njikọ dị n'etiti ikike mmadụ na oke osimiri dị mma. Dị ka akụkụ nke abụọ n'ime usoro ahụ, akwụkwọ ọcha a na-enyocha mmekọ ọnụ nke isi obodo mmadụ na isi obodo nke na-eme ka ndị mmadụ na US na UK nwee ike iri nri okpukpu anọ karịa ka ha mere afọ iri ise gara aga, na ọkara ọnụahịa.

Alifano, A. (2016). Ngwá Ọrụ ọhụrụ Maka Azụmahịa Nri n'oké osimiri iji ghọta ihe ize ndụ ndị ruuru mmadụ ma melite nnabata ọha mmadụ. Ụzọ azụ. Ihe ngosi ihe oriri oké osimiri North America. PDF.

Ụlọ ọrụ na-akawanye n'ihu ọha na-enyocha maka mmejọ ọrụ, iji lebara nke a anya, Fishwise gosipụtara na 2016 Seafood Expo North America. Ihe ngosi ahụ gụnyere ozi sitere na Fishwise, Humanity United, Verite, na Seafish. Ihe ha lekwasịrị anya bụ ijide anụ ọhịa dị n'oké osimiri ma kwalite iwu mkpebi doro anya ma jiri data dị n'ihu ọha sitere na isi mmalite enwetara.

Ụzọ azụ. (2016, Juun 7). Nwelite: Nkọwa maka ịzụ ahịa mmadụ na mmegbu mmadụ na ntinye Shrimp nke Thailand. Ụzọ azụ. Santa Cruise, California. PDF.

Malite na mmalite 2010s Thailand nọ na-enyocha nyocha na-arịwanye elu gbasara ọtụtụ akwụkwọ ndekọ nke nsuso na mmebi ọrụ. Kpọmkwem, enwere akwụkwọ nke ndị a na-ere ahịa na-amanye n'ụgbọ mmiri dị anya site n'ikpere mmiri iji jide azụ maka nri azụ, ọnọdụ ịgba ohu dị n'ebe a na-edozi azụ, na nrigbu ndị ọrụ site n'agbụ ụgwọ na ndị na-ewe ọrụ na-ejide akwụkwọ. N'iburu ịdị njọ nke mmegide oke ruuru mmadụ ndị dị iche iche amalitela ime ihe iji gbochie mmebi ọrụ n'usoro inye nri mmiri, agbanyeghị, ọ dị mkpa ka emekwu ihe.

Ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị: Olee ụdị azụ̀ dị n'ihe ize ndụ kasịnụ site na ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị na nke a na-akọghị? (2015, Ọktoba). Ego World Wildlife Fund. PDF. https://c402277.ssl.cf1.rackcdn.com/publications/834/files/original/Fish_Species_at_Highest_Risk_ from_IUU_Fishing_WWF_FINAL.pdf?1446130921

Otu World Wildlife Fund chọpụtara na ihe karịrị pasenti 85 nke oke azụ̀ nwere ike ịtụle n'ihe egwu dị egwu nke ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị, nke a na-akọghị, na nke na-achịkwaghị achịkwa (IUU). Ịkụ azụ IUU juru ebe niile n'ụdị na mpaghara.

Couper, A., Smith, H., Ciceri, B. (2015). Ndị na-akụ azụ̀ na ndị na-apụnara ihe: Izu ohi, ịgba ohu na azụ̀ n’oké osimiri. Pluto Press.

Akwụkwọ a lekwasịrị anya na nrigbu azụ na ndị na-akụ azụ n'otu ụlọ ọrụ zuru ụwa ọnụ nke na-enye obere echiche na nchekwa ma ọ bụ ikike mmadụ. Alastair Couper dekwara akwụkwọ 1999, Voyages of Abuse: Seafarers, Human Rights, and International Mbupu.

Environmental Justice Foundation. (2014). Ịgba Ohu n'Oké Osimiri: Ọnọdụ na-aga n'ihu nke ndị na-akwaga n'ọdụ ụgbọ mmiri na ụlọ ọrụ ịkụ azụ na Thailand. London. https://ejfoundation.org/reports/slavery-at-sea-the-continued-plight-of-trafficked-migrants-in-thailands-fishing-industry

Otu akụkọ sitere na Environmental Justice Foundation lebara anya nke ọma na ụlọ ọrụ nri mmiri nke Thailand na ịdabere na ịzụ ahịa mmadụ maka ọrụ. Nke a bụ akụkọ nke abụọ nke EJF gbasara isiokwu a, nke e bipụtara ka ewepụrụ Thailand na Tier 3 Watchlist nke akụkọ na-ahụ maka ịzụ ahịa mmadụ na US Department of State. Ọ bụ otu n'ime akụkọ kachasị mma maka ndị na-agbalị ịghọta otú ịzụ ahịa mmadụ si ghọọ nnukwu akụkụ nke ụlọ ọrụ ịkụ azụ na ihe kpatara obere ihe eji emecha kwụsị ya.

Ubi, M. (2014). The Catch: Olee otú ụlọ ọrụ ịkụ azụ si maliteghachi ịgba ohu na ịkwakọrọ ihe n'oké osimiri. AWA Press, Wellington, NZ, 2015. PDF.

Onye nta akụkọ ogologo oge bụ Michael Field gbara mbọ ikpughere ịzụ ahịa mmadụ n'ịkụ azụ̀ oke nke New Zealand, na-egosipụta ọrụ mba ndị bara ọgaranya nwere ike ịrụ n'ịkwalite ọrụ nke ịgba ohu n'ịkụkọ azụ̀.

United Nations. (2011). Mpụ ahaziri ahazi na mba ofesi na ụlọ ọrụ ịkụ azụ. Ụlọ ọrụ United Nations na ọgwụ ọjọọ na mpụ. Vienna. https://oceanfdn.org/sites/default/files/TOC_in_the_Fishing%20Industry.pdf

Ọmụmụ UN a na-eleba anya njikọ dị n'etiti mpụ ahaziri ahazi nke mba na ụlọ ọrụ ịkụ azụ. Ọ na-akọwapụta ọtụtụ ihe kpatara ụlọ ọrụ ịkụ azụ ji enwe ohere maka mpụ ahaziri ahazi yana ụzọ enwere ike isi luso adịghị ike ahụ ọgụ. Ọ bụ maka ndị na-ege ntị nke ndị isi mba ụwa na òtù dị iche iche nwere ike ịbịakọta ọnụ na UN iji luso mmebi iwu mmadụ ọgụ site na mpụ ahaziri ahazi.

Agnew, D., Pearce, J., Pramod, G., Peatman, T. Watson, R., Beddington, J., na Pitcher T. (2009, Julaị 1). Na-eme atụmatụ ogo ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị zuru ụwa ọnụ. PLOS Otu.  https://doi.org/10.1371/journal.pone.0004570

Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu ụzọ n'ụzọ atọ nke azụta azụ̀ zuru ụwa ọnụ bụ ihe sitere n'omume ịkụ azụ nke IUU na-adaba ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri pound iri ise na isii nke nri mmiri kwa afọ. Ụdị dị elu nke ịkụ azụ IUU pụtara na akụ na ụba ụwa na-eche mfu n'etiti $ 56 na $ 10 ijeri dollar kwa afọ. Mba ndị na-emepe emepe kacha nọrọ n'ihe egwu. IUU bụ nsogbu zuru ụwa ọnụ nke metụtara nnukwu akụkụ nke nri mmiri niile a na-eri ma na-emebi mbọ nkwado na ịba ụba nke njikwa akụ na ụba mmiri.

Conathan, M. na Siciliano, A. (2008) Ọdịnihu nke nchekwa ihe oriri na-edozi ahụ - Ọgụ megide ịkụ azụ na-akwadoghị na aghụghọ. Center maka ọganihu America. https://oceanfdn.org/sites/default/files/IllegalFishing-brief.pdf

Iwu Nchekwa na njikwa Fishery Magnuson-Stevens nke 2006 abụrụla nnukwu ihe ịga nke ọma, nke na ịkụ azụ̀ akwụsịla nke ọma na mmiri US. Agbanyeghị, ndị America ka na-eri ọtụtụ nde tọn nri mmiri na-anaghị adịgide adịgide kwa afọ - site na mba ofesi.

4. IUU Fishing na Human Rights

Ndị ọrụ na-ahụ maka ịzụ ahịa mmadụ n'ịkụ azụ na mmiri mba ụwa. (2021, Jenụwarị ). Ndị ọrụ na-ahụ maka ịzụ ahịa mmadụ n'ịkụ azụ na mmiri mba ụwa. Gaa na Congress. PDF.

Iji dozie nsogbu na-arị elu nke ịzụ ahịa mmadụ na ụlọ ọrụ ịkụ azụ, United States Congress nyere iwu ka nyocha. Nsonaazụ bụ otu ndị ọrụ mmekọrịta nke nyochara mmebi iwu mmadụ na mpaghara ịkụ azụ site na Ọktoba 2018 ruo Ọgọst 2020. Akụkọ ahụ gụnyere iwu 27 dị elu na ndụmọdụ ọrụ gụnyere, ịgbatị ikpe ziri ezi maka ọrụ mmanye, na-enye ikike ntaramahụhụ ọhụrụ nye ndị ọrụ hụrụ na ha nwere. na-etinye aka n'omume mkparị, machibido ụgwọ ọrụ na-akwụ ndị ọrụ n'ụgbọ mmiri ịkụ azụ US, tinye usoro nlebara anya nke ọma, ụlọ ọrụ ezubere iche jikọtara ịzụ ahịa mmadụ site na mmachi, mepụta ma nara usoro nyocha nke ịzụ ahịa mmadụ na ntuziaka ntụnye aka, wusie nnakọta data ike, fuse, na nyocha. , na ịzụlite ọzụzụ maka ndị na-enyocha ụgbọ mmiri, ndị na-ekiri ihe na ndị otu mba ọzọ.

Ngalaba ikpe ziri ezi. (2021). Tebụlụ ndị ọchịchị US dị mkpa maka ịzụ ahịa mmadụ n'ịkụ azụ na mmiri mba ụwa. https://www.justice.gov/crt/page/file/1360371/download

Tebụlụ gọọmentị US dị mkpa maka ịzụ ahịa mmadụ n'ịkụ azụ na mmiri mba ụwa na-akọwapụta ihe omume ndị gọọmentị United States na-eme iji lebara nchegbu ndị ruuru mmadụ anya n'usoro inye nri mmiri. Ngalaba na-ekewa akụkọ a ma na-enye nduzi na ikike ụlọ ọrụ ọ bụla. Tebụlụ ahụ gụnyere Ngalaba Ikpe Ziri Ezi, Ngalaba Na-arụ Ọrụ, Ngalaba Nchebe Obodo, Ngalaba Azụmahịa, Ngalaba Ọchịchị, Ọfịs nke United States Azụmahịa Nnọchiteanya, Ngalaba nke Akụ, na Internal Revenue Service. Tebụlụ ahụ gụnyekwara ozi gbasara ụlọ ọrụ gọọmentị etiti, ikike nchịkwa, ụdị ikike, nkọwa na oke ikike.

Ihe ndị ruuru mmadụ na oké osimiri. (2020, Maachị 1). Ihe ndị ruuru mmadụ na nkọwa nkọwa oke osimiri: Ụkpụrụ nduzi UN nke 2011 na-arụ ọrụ nke ọma ma na-etinye ya n'ọrụ na ụlọ ọrụ Maritime.https://www.humanrightsatsea.org/wp-content/uploads/2020/03/HRAS_UN_Guiding_Principles_Briefing_Note_1_March_2020_SP_LOCKED.pdf

Ụkpụrụ nduzi UN nke 2011 dabeere na ụlọ ọrụ na nke steeti na echiche na ụlọ ọrụ nwere ọrụ ịkwanyere ikike mmadụ ùgwù. Akụkọ a na-ele anya azụ n'ime afọ iri gara aga ma na-enye nyocha dị mkpirikpi nke ma ihe ịga nke ọma na mpaghara ndị a ga-emezigharị iji nweta nchebe na nkwanye ùgwù nke ikike mmadụ. Akuko a kwuru na enweghi otu n'otu ugbu a yana ime mgbanwe atumatu ekwere siri ike ma nwekwaa iwu na mmanye di mkpa. Ozi ndị ọzọ na Enwere ike ịchọta ụkpụrụ nduzi UN 2011 ebe a.

Teh LCL, Caddell R., Allison EH, Finkbeiner, EM, Kittinger JN, Nakamura K., et al. (2019). Ọrụ nke ikike mmadụ n'imejuputa nri mmiri na-ahụ maka ọha mmadụ. PLoS ONE 14 (1): e0210241. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0210241

Ụkpụrụ nri mmiri na-ahụ maka ọha na eze kwesịrị ịgbanye mgbọrọgwụ na ọrụ iwu doro anya ma kwado ya site na ikike zuru oke na ọchịchọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ndị ode akwụkwọ ahụ chọpụtara na iwu ndị ruuru mmadụ na-ekwukarị maka ikike obodo na ndọrọ ndọrọ ọchịchị, mana ha nwere ogologo ụzọ iji kwupụta ikike akụ na ụba, mmekọrịta ọha na eze na omenala. Site na ịbịaru na ngwá ọrụ mba ụwa, gọọmentị nwere ike ịnyefe iwu obodo iji kpochapụ ịkụ azụ IUU.

United Nations. (1948). Nkwupụta zuru ụwa ọnụ nke ikike mmadụ. https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights

Nkwuwapụta nke ikike mmadụ nke United Nations na-esetịpụ ụkpụrụ maka ichekwa oke ikike mmadụ na nchekwa ha zuru ụwa ọnụ. Akwụkwọ ahụ dị ibe asatọ na-ekwupụta na a mụrụ mmadụ niile nweere onwe ha nhata na nkwanye ùgwù na ikike, na-enweghị ịkpa ókè, na a gaghị ejide ya n'ịbụ ohu, ma ọ bụ bụrụ ndị a na-emegbu, mmeso ọjọọ, ma ọ bụ mmeso ọjọọ, n'etiti ikike ndị ọzọ. Nkwuputa a akwalitela nkwekọrịta ikike mmadụ iri asaa, asụgharịla ya n'ihe karịrị asụsụ 500 ma na-aga n'ihu na-eduzi amụma na omume taa.

5. Ntuziaka oriri na-edozi ahụ

Nakamura, K., Bishop, L., Ward, T., Pramod, G., Thomson, D., Tungpuchayakul, P., na Srakaew, S. (2018, Julaị 25). Ịhụ Ịgba Ohu n'agbụ na-enye nri mmiri. Ọganihu Sayensị, E1701833. https://advances.sciencemag.org/content/4/7/e1701833

Ekewara ụdọ ihe oriri n'oké osimiri yana ọtụtụ ndị ọrụ na-arụ ọrụ dị ka ndị na-arụ ọrụ subcontractors ma ọ bụ ndị na-ere ahịa na-eme ka ọ sie ike ịchọpụta ebe nri mmiri si enweta. Iji lebara nke a anya, ndị nchọpụta mepụtara usoro ma mepụta usoro maka ịtụle ihe ize ndụ nke ịrụ ọrụ mmanye n'usoro inye nri mmiri. Usoro isi ihe ise, nke a na-akpọ Labor Safe Screen, chọpụtara na mmata mmata maka ọnọdụ ọrụ ka ụlọ ọrụ nri nwee ike dozie nsogbu ahụ.

Mmemme Nereus (2016). Mpempe akwụkwọ ozi: Azụ Azụ ịgba ohu na oriri azụ̀ ndị Japan. Nippon Foundation - Mahadum nke British Columbia. PDF.

Ịrụ ọrụ mmanye na ịgba ohu n'oge a bụ nsogbu juru ebe niile n'ụlọ ọrụ ịkụ azụ̀ n'ụwa niile taa. Iji mee ka ndị na-azụ ahịa mara, Nippon Foundation mepụtara ntuziaka na-akọwapụta ụdị ọrụ a na-akọ n'ịkụ azụ na-adabere na obodo ha. Akwụkwọ ntuziaka a dị mkpirikpi na-akọwapụta mba ndị nwere ike ibupụ azụ ndị sitere na ọrụ mmanye n'oge ụfọdụ n'usoro ọkọnọ ha. Ọ bụ ezie na a na-eduzi ntuziaka ahụ na ndị na-agụ akwụkwọ Japanese, a na-ebipụta ya n'asụsụ Bekee ma na-enye ozi dị mma maka onye ọ bụla nwere mmasị ịghọ onye na-azụ ahịa nke ọma. Ndị omempụ kacha njọ, kwa ntuziaka, bụ Thailand, Indonesia, Vietnam, na Myanmar.

Warne, K. (2011) Ka ha rie oporo: Ọhụhụ dị egwu nke oke ọhịa mmiri ozuzo nke oke osimiri. Island Press, 2011.

Mmepụta aquaculture aquaculture nke shrimp zuru ụwa ọnụ ebutela nnukwu mmerụ ahụ na mangroves dị n'ụsọ oké osimiri nke mpaghara okpomọkụ na mpaghara ebe okpomọkụ nke ụwa—ma nwee mmetụta na-adịghị mma na ibi ndụ n'ụsọ oké osimiri na ụbara anụ mmiri.

6. Nchụpụ na enweghị ikike

Ụlọ ọrụ nke United Nations High Commissioner for Human Rights (2021, Mee). Nleghara anya nke egbu egbu: ọchụchọ na nnapụta na nchekwa nke ndị na-akwaga mba ọzọ na Central Mediterranean Sea. United Nations Human Rights. https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Migration/OHCHR-thematic-report-SAR-protection-at-sea.pdf

Site na Jenụwarị 2019 ruo Disemba 2020 ụlọ ọrụ United Nations na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ gbara ndị mbịarambịa, ndị ọkachamara, na ndị na-eme ihe ike ajụjụ ọnụ ka ha chọpụta ka ụfọdụ iwu, atumatu na omume siri metụtala nchebe ikike mmadụ nke ndị na-akwaga mba ọzọ. Akụkọ a gbadoro ụkwụ na mbọ nchọ na nnapụta ka ndị na-akwaga mba ọzọ na-agafe Libya na etiti oke osimiri Mediterenian. Akụkọ ahụ na-akwado na enweghị nchebe ruuru mmadụ emeela na-eduga na ọtụtụ narị ọnwụ nwere ike igbochi n'oké osimiri n'ihi usoro njem nke dara ada. Mba Mediterenian ga-akwụsịrịrị atumatu na-akwado ma ọ bụ mee ka mmebi ikike ụmụ mmadụ nwee ike na ha ga-emerịrị omume ga-egbochi ọnwụ ndị ọzọ kwagara n'oké osimiri.

Vinke, K., Blocher, J., Becker, M., Ebay, J., Fong, T., na Kambon, A. (2020, Septemba). Ala Ụlọ: Amụma Island na Archipelagic Steeti maka ngagharị mmadụ na ọnọdụ mgbanwe ihu igwe. Njikọ aka German. https://disasterdisplacement.org/portfolio-item/home-lands-island-and-archipelagic-states-policymaking-for-human-mobility-in-the-context-of-climate-change

Agwaetiti na mpaghara dị n'ụsọ oké osimiri na-eche nnukwu mgbanwe ihu n'ihi mgbanwe ihu igwe gụnyere: ụkọ nke ala ubi, ịdịpụrụ adịpụ, mfu nke ala, na ihe ịma aka nke enyemaka ịnweta n'oge ọdachi. Ihe isi ike ndị a na-akpali ọtụtụ ndị isi n’obodo ha kwaga. Akụkọ ahụ gụnyere ọmụmụ ihe gbasara The Eastern Caribbean (Anguilla, Antigua & Barbuda, Dominica, na St. Lucia), Pacific (Fiji, Kiribati, Tuvalu, na Vanuatu), na Philippines. Iji lebara ndị na-eme ihe nkiri nke mba na mpaghara anya kwesịrị ịnakwere atumatu iji jikwaa mbata, na-eme atụmatụ ịkwaga ebe ọzọ, na ileba anya nchụpụ iji belata ihe ịma aka ndị nwere ike ime njem mmadụ.

Mba United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). (2018, Ọgọst). Nkewa ngagharị mmadụ (Mbugharị, Nchụpụ na Ntugharị echere) yana mgbanwe ihu igwe na usoro mba ụwa, amụma na usoro iwu. International Organisation for Migration (IOM). PDF.

Ka mgbanwe ihu igwe na-amanye ọtụtụ mmadụ ịhapụ ụlọ ha, usoro iwu na omume dị iche iche apụtala. Akụkọ ahụ na-enye ọnọdụ na nyocha nke atụmatụ amụma mba ụwa dị mkpa na usoro iwu dị n'ọnọdụ metụtara ịkwaga mba ọzọ, nchụpụ, na mbugharị akwadoro. Akụkọ a bụ mpụta nke otu United Nations Framework Convention on Climate Change Task Force on Displacement.

Greenshack Dotinfo. (2013). Ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe: Alaska na Edge ka ndị bi na Newtok na-agba ọsọ iji kwụsị Obodo nta na-adaba n'oké osimiri. [Ihe nkiri].

Vidio a nwere otu di na nwunye si Newtok, Alaska bụ ndị na-akọwa mgbanwe n'ọdịdị ala ala nna ha: ịrị elu oke osimiri, oke mmiri ozuzo na-agbanwe agbanwe, na-agbanwe ụdị nnụnụ na-akwaga mba ọzọ. Ha na-ekwurịta mkpa ọ dị ibuga ha n'ebe dị nchebe, nke dị n'ime ime obodo. Otú ọ dị, n'ihi mgbagwoju anya na ịnweta akụrụngwa na enyemaka, ha na-echere ọtụtụ afọ ịkwaga ebe ọzọ.

Puthucherril, T. (2013, Eprel 22). Mgbanwe, Ọkwa Mmiri na-ebili ma na-echebe obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri: Ngwọta enwere ike. Akwụkwọ akụkọ zuru ụwa ọnụ nke Iwu Comparative. Vol. 1. https://oceanfdn.org/sites/default/files/sea%20level%20rise.pdf

Mgbanwe ihu igwe ga-enwe mmetụta dị ukwuu ná ndụ ọtụtụ nde mmadụ. Akwụkwọ akụkọ a na-akọwapụta ọnọdụ nchụpụ abụọ nke oke oke osimiri kpatara wee kọwaa na ngalaba "ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe" enweghị ụkpụrụ iwu mba ụwa. Edere ya dị ka nyocha iwu, akwụkwọ a na-akọwa n'ụzọ doro anya ihe kpatara na ndị mgbanwe ihu igwe chụpụrụ na-agaghị enweta ikike ha bụ isi nke mmadụ.

Environmental Justice Foundation. (2012). Mba nọ n'egwu: Mmetụta nke mgbanwe ihu igwe na ikike mmadụ na ịkwaga mbata na Bangladesh. London. https://oceanfdn.org/sites/default/files/A_Nation_Under_Threat.compressed.pdf

Bangladesh dị nnọọ mfe maka mgbanwe ihu igwe n'ihi oke ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ na oke ego ya, n'etiti ihe ndị ọzọ. Ebubere akụkọ a na-ahụ maka ikpe ziri ezi gburugburu ebe obibi maka ndị na-ejide ọnọdụ na nchekwa obodo na òtù ndị ruuru mmadụ, yana òtù mba ụwa. Ọ na-akọwa enweghị enyemaka na nkwado iwu maka 'ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe' na ndị na-akwado maka enyemaka ozugbo na ngwa ọhụrụ kwadoro iwu maka nnabata.

Environmental Justice Foundation. (2012). Enweghị ebe dị ka ebe obibi - Chebe nnabata, nchekwa na enyemaka maka ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe. London.  https://oceanfdn.org/sites/default/files/NPLH_briefing.pdf

Ndị gbara ọsọ ndụ ihu igwe na-eche nsogbu nke nnabata, nchekwa, na enweghị enyemaka n'ozuzu ha. Nkọwa okwu a sitere na Environmental Justice Foundation na-atụle ihe ịma aka na-eche ndị na-agaghị enwe ike ime mgbanwe maka ọnọdụ gburugburu ebe obibi na-akawanye njọ. Ezubere akụkọ a maka ndị na-ege ntị n'ozuzu na-achọ ịghọta mmebi iwu mmadụ, dị ka mfu ala, nke mgbanwe ihu igwe kpatara.

Bronen, R. (2009). Mbugharị Amanye nke Obodo Alaskan n'ihi mgbanwe ihu igwe: Ịmepụta nzaghachi ikike mmadụ. Mahadum nke Alaska, Mmemme Resilience na Nkwado. PDF. https://oceanfdn.org/sites/default/files/forced%20migration%20alaskan%20community.pdf

Mbugharị nke mmanye n'ihi mgbanwe ihu igwe na-emetụta ụfọdụ obodo Alaska kacha adịghị ike. Onye ode akwụkwọ Robin Bronen kọwapụtara etu gọọmentị steeti Alaska siri meghachi omume maka ịkwaga mmanye. Akwụkwọ akụkọ ahụ na-enye ihe atụ isiokwu maka ndị na-achọ ịmụta banyere mmebi iwu ndị ruuru mmadụ na Alaska ma depụta usoro ụlọ ọrụ iji meghachi omume na njem mmadụ na-ebute ihu igwe.

Claus, CA na Mascia, MB (2008, Mee 14). Ụzọ ikike ihe onwunwe iji ghọta nchụpụ mmadụ site na mpaghara echedoro: ikpe nke mpaghara echedoro mmiri. Biology nchekwa, ego anụ ọhịa ụwa. PDF. https://oceanfdn.org/sites/default/files/A%20Property%20Rights%20Approach%20to% 20Understanding%20Human%20Displacement%20from%20Protected%20Areas.pdf

Mpaghara echekwabara mmiri (MPAs) bụ isi na ọtụtụ atụmatụ nchekwa ihe dị iche iche dị iche iche yana ụgbọ maka mmepe mmekọrịta ọha na eze na-aga n'ihu yana isi iyi ọnụ ahịa ọha na eze na mgbakwunye na atụmatụ nchekwa ihe dị iche iche. Mmetụta nke iweghachite ikike na akụrụngwa MPA dịgasị iche iche n'ime na n'etiti ọha mmadụ, na-ebute mgbanwe n'ime ọha mmadụ, na usoro nke iji ihe onwunwe, na gburugburu ebe obibi. Edemede a na-eji mpaghara echedoro n'oké osimiri dị ka usoro iji nyochaa mmetụta nke ịwegharị ikike na-akpata mgbapụ nke ndị obodo. Ọ na-akọwa mgbagwoju anya na esemokwu gbasara ikike ihe onwunwe dịka ha gbasara ịkwaga.

Alisopp, M., Johnston, P., na Santillo, D. (2008, Jenuarị). Na-ama aka ụlọ ọrụ Aquaculture na Sustainability. Nkọwa nka nka nke Greenpeace Laboratories. PDF. https://oceanfdn.org/sites/default/files/Aquaculture_Report_Technical.pdf

Mmụba nke aquaculture azụmahịa na ụbara ụzọ mmepụta ihe emeela ka mmetụta ọjọọ na-abawanye na gburugburu ebe obibi na ọha mmadụ. Ezubere akụkọ a maka ndị nwere mmasị ịghọta mgbagwoju anya nke ụlọ ọrụ aquaculture ma na-enye ihe atụ nke okwu metụtara ịnwa ngwọta iwu.

Lonergan, S. (1998). Ọrụ nke mmebi gburugburu ebe obibi na nchụpụ mmadụ. Akụkọ gbasara mgbanwe gburugburu ebe obibi na nchekwa, mbipụta 4: 5-15.  https://oceanfdn.org/sites/default/files/The%20Role%20of%20Environmental%20Degradation% 20in%20Population%20Displacement.pdf

Ọnụọgụ ndị mmadụ bụ ndị mmebi gburugburu ebe obibi chụpụrụ dị ukwuu. Iji kọwaa ihe ndị dị mgbagwoju anya na-eduga na nkwupụta dị otú ahụ akụkọ a na-enye ajụjụ na azịza gbasara mmegharị njem na ọrụ nke gburugburu ebe obibi. Akwụkwọ akụkọ ahụ mechiri na ndụmọdụ amụma na-emesi ike na mkpa mmepe na-adịgide adịgide dị ka ụzọ maka nchekwa mmadụ.

7. Ọchịchị oke osimiri

Gutierrez, M. na Jobbins, G. (2020, Jun 2). Ụgbọ mmiri ịkụ azụ nke China dị anya: Ọnụ ọgụgụ, mmetụta na ọchịchị. Overseas Development Institute. https://odi.org/en/publications/chinas-distant-water-fishing-fleet-scale-impact-and-governance/

Ọkụkọ azụ̀ agwụla agwụ na-eme ka ụfọdụ mba na-aga n'ihu iji gboo mkpa na-arị elu maka nri oké osimiri. Nke kasị ukwuu n'ime ụgbọ mmiri ndị a dị anya (DWF) bụ ụgbọ mmiri China, nke nwere DWF dị nso na ụgbọ mmiri 17,000, Akụkọ na-adịbeghị anya chọpụtara na ụgbọ mmiri a dị okpukpu 5 ruo 8 karịa ka a kọrọ na mbụ ma ọ dịkarịa ala ụgbọ mmiri 183 chere na ha metụtara. na IUU ịkụ azụ. Ụgbọ mmiri ndị na-akwọ ụgbọ mmiri bụ ụgbọ mmiri a na-ahụkarị, yana ihe dị ka ụgbọ mmiri China 1,000 ka edebanyere aha na mba ndị ọzọ na-abụghị China. Achọkwu nghọta na ọchịchị yana iwu siri ike na mmanye. 

Ihe ndị ruuru mmadụ na oké osimiri. (2020, Julaị 1). Ndị na-ekiri azụ̀zụ̀ nwụrụ n'oké osimiri, ikike mmadụ na ọrụ na ọrụ nke otu ndị na-akụ azụ̀.. PDF. https://www.humanrightsatsea.org/wp-content/uploads/2020/07/HRAS_Abuse_of_Fisheries_Observers_REPORT_JULY-2020_SP_LOCKED-1.pdf

Ọ bụghị naanị na enwere nsogbu gbasara ikike mmadụ nke ndị ọrụ nọ na ngalaba ịkụ azụ nwere nchegbu maka ndị na-ahụ maka ịkụ azụ na-arụ ọrụ iji gboo mkpagbu ndị ruuru mmadụ n'oké osimiri. Akụkọ a na-akpọ maka nchebe ka mma nke ma ndị ọrụ ịkụ azụ na ndị na-ahụ maka ịkụ azụ. Akụkọ ahụ gosipụtara nyocha na-aga n'ihu banyere ọnwụ nke ndị na-ekiri azụ azụ na ụzọ isi meziwanye nchebe maka ndị niile na-ekiri ya. Akụkọ a bụ nke mbụ n'usoro ihe ndị ruuru mmadụ n'oké osimiri wepụtara akụkọ nke abụọ nke usoro a, nke ebipụtara na Nọvemba 2020, ga-elekwasị anya na ntụnye ndị nwere ike ime.

Ihe ndị ruuru mmadụ na oké osimiri. (2020, Nọvemba 11). Na-emepe ntụnye na amụma nkwado nke nchekwa, nchekwa na ịdịmma nke ndị na-ahụ azụ azụ. PDF.

Human Rights at Sea ewepụtala akụkọ dị iche iche iji gboo mkparị nke ndị na-ekiri azụ azụ na mbọ iji kwalite mmata ọha. Akuko a lekwasịrị anya na ntunye iji gboo nchegbu ndị egosipụtara n'ime usoro isiokwu a. Ndụmọdụ ndị a gụnyere: data sistemụ ụgbọ mmiri dị n'ihu ọha (VMS), nchebe maka ndị na-ahụ maka ịkụ azụ na mkpuchi ndị ọkachamara, inye akụrụngwa nchekwa na-adịgide adịgide, mmụba na nleba anya, ngwa ahịa ikike mmadụ, mkpesa ọha, nyocha mụba na nke doro anya, na n'ikpeazụ na-agwa okwu ndị a. nghọta nke enweghị ntaramahụhụ sitere na ikpe ziri ezi na ọkwa steeti. Akụkọ a bụ ihe nleba anya na ikike mmadụ na oke osimiri, Ndị na-ekiri azụ̀zụ̀ nwụrụ n'oké osimiri, ikike mmadụ na ọrụ na ọrụ nke otu ndị na-akụ azụ̀. bipụtara na July 2020.

Ngalaba Ọchịchị United States. (2016, Septemba). Ịtụgharị ebili mmiri: Ịmepụta ihe ọhụrụ na mmekorita iji lụso ịzụ ahịa mmadụ ọgụ na ngalaba nri mmiri. Ọfịs iji nyochaa na ịlụso ndị mmadụ ọgụ ọgụ. PDF.

Ngalaba Steeti, na 2016 Trafficking in Persons na-akọ na ihe karịrị mba 50 kwuru nchegbu nke ọrụ mmanye na ịkụ azụ, nhazi nri mmiri, ma ọ bụ aquaculture na-emetụta ndị nwoke, ndị inyom na ụmụaka na mpaghara ọ bụla gburugburu ụwa. Iji luso nke a ọgụ, ọtụtụ òtù mba ụwa na ndị NGO dị na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia na-arụ ọrụ iji nye aka ozugbo, nye ọzụzụ obodo, kwalite ikike nke usoro ikpe ziri ezi dị iche iche (gụnyere Thailand na Indonesia), na-abawanye nchịkọta data n'ezie, ma kwalite ụdọ ọkọnọ ndị ọzọ.

8. Mbupu ụgbọ mmiri na mmebi iwu mmadụ

Daems, E. na Goris, G. (2019). Ihu abụọ nke osimiri kacha mma: Mbupu ụgbọ mmiri na India, ndị nwe ụgbọ mmiri na Switzerland, na-agba ọsọ na Belgium. NGO Mbupu Platform. MO Magazine. PDF.

N'ọgwụgwụ nke ndụ ụgbọ mmiri, a na-eziga ọtụtụ ụgbọ mmiri na mba ndị ka na-emepe emepe, n'akụkụ osimiri, na-akụrisịkwa, juputara na ihe ndị na-egbu egbu, ma kwatuo n'ikpere mmiri nke Bangladesh, India, na Pakistan. Ndị na-arụ ọrụ na-akụda ụgbọ mmiri na-ejikarị aka aka ha eme ihe n'ọnọdụ dị oke njọ ma na-egbu egbu na-akpata ma mmebi mmekọrịta ọha na eze na gburugburu ebe obibi na ihe mberede na-egbu egbu. Ahịa maka ụgbọ mmiri ochie bụ ihe na-adịghị mma na ụlọ ọrụ ụgbọ mmiri, ọtụtụ ndị dabeere na Switzerland na mba ndị ọzọ dị na Europe, na-achọpụtakarị na ọ dị ọnụ ala iziga ụgbọ mmiri na mba ndị ka na-emepe emepe n'agbanyeghị nsogbu. Akuko a bu n'obi weta nlebara anya n'okwu nke imebi ụgbọ mmiri ma gbaa ume mgbanwe iwu iji dozie mmejọ ndị ruuru mmadụ n'ụsọ osimiri na-emebi ụgbọ mmiri. Mgbakwunye akụkọ a na nkọwa nkọwa bụ ọmarịcha mmalite maka ndị nwere mmasị ịmụtakwu okwu na iwu metụtara nkwụsị ụgbọ mmiri.

Heidegger, P., Jenssen, I., Reuter, D., Mulinaris, N. na Carlsson, F. (2015). Kedu ihe dị iche ọkọlọtọ na-eme: Gịnị kpatara ọrụ ndị nwe ụgbọ mmiri iji hụ na imegharị ụgbọ mmiri na-adịgide adịgide kwesịrị ịgafe ikike steeti ọkọlọtọ. NGO Mbupu Platform. PDF. https://shipbreakingplatform.org/wp-content/uploads/2019/01/FoCBriefing_NGO-Shipbreaking-Platform_-April-2015.pdf

Kwa afọ, a na-ere ihe karịrị nnukwu ụgbọ mmiri 1,000, gụnyere ụgbọ mmiri, ụgbọ mmiri ibu, ụgbọ mmiri ndị njem na mmanụ mmanụ, maka ịkwatu 70% nke na-ejedebe n'ọdụ ụgbọ mmiri dị na India, Bangladesh, ma ọ bụ Pakistan. European Union bụ otu ahịa kachasị ukwuu maka izipu ụgbọ mmiri na-adị ndụ na nkwụsị ụgbọ mmiri ruru unyi na nke dị ize ndụ. Ọ bụ ezie na European Union atụpụtala usoro ndị na-achịkwa usoro ọtụtụ ụlọ ọrụ na-ewepụ iwu ndị a site na ịdenye ụgbọ mmiri na mba ọzọ nwere iwu dị nro karị. Omume a nke ịgbanwe ọkọlọtọ ụgbọ mmiri kwesịrị ịgbanwe ma nwetakwuo ngwa iwu na ego iji taa ụlọ ọrụ ụgbọ mmiri ahụhụ iji kwụsị ikike mmadụ na mmegide gburugburu ebe obibi nke ụgbọ mmiri na-agbaji.

Heidegger, P., Jenssen, I., Reuter, D., Mulinaris, N., na Carlsson, F. (2015). Kedu ihe dị iche ọkọlọtọ na-eme. NGO Mbupu Platform. Brussels, Belgium. https://oceanfdn.org/sites/default/files/FoCBriefing_NGO-Shipbreaking-Platform_-April-2015.pdf

Platform nke ụgbọ mmiri na-adụ ọdụ maka iwu ọhụrụ ezubere iji chịkwaa nrụgharị ụgbọ mmiri, nke emebere ka ụkpụrụ EU yiri ya. Ha na-arụ ụka na iwu dabere na ọkọlọtọ nke ịdị mma (FOC) ga-emebi ikike ịhazi nkwụsị ụgbọ mmiri n'ihi oghere dị n'ime usoro FOC.

Lipman, Z. (2011). Azụmahịa n'ime ihe mkpofu dị ize ndụ: ikpe ziri ezi gburugburu ebe obibi megide uto akụ na ụba. Ikpe ziri ezi gburugburu ebe obibi na usoro iwu, Mahadum Macquarie, Australia. https://oceanfdn.org/sites/default/files/Trade%20in%20Hazardous%20Waste.pdf

Mgbakọ Basel, nke na-achọ ịkwụsị ibuga ihe mkpofu dị ize ndụ site na mba ndị mepere emepe gaa mba ndị na-emepe emepe na-eme ọnọdụ ọrụ na-adịghị ize ndụ ma na-akwụ ụgwọ dị ukwuu nke ndị ọrụ ha, bụ isi nke akwụkwọ a. Ọ na-akọwa akụkụ iwu metụtara ịkwụsị nkwụsị ụgbọ mmiri na ihe ịma aka nke ịnwa ịnweta Mgbakọ ahụ site na mba zuru oke.

Dann, B., Gold, M., Aldalur, M. na Braestrup, A. (usoro nchịkọta akụkọ), Okenye, L. (ed), Neumann, J. (ed). (2015, Nọvemba 4). Ikike mmadụ na oke osimiri: Mbupu ụgbọ mmiri na nsị.  Akwụkwọ ọcha. https://oceanfdn.org/sites/default/files/TOF%20Shipbreaking%20White%20Paper% 204Nov15%20version.compressed%20%281%29.pdf

N'ịbụ nke ndị Fund Leadership Fund nke The Ocean Foundation kwadoro, ewepụtara akwụkwọ a dịka akụkụ nke usoro nyocha njikọ dị n'etiti ikike mmadụ na oke osimiri dị mma. Dị ka akụkụ nke otu n'ime usoro ahụ, akwụkwọ ọcha a na-enyocha ihe ize ndụ nke ịbụ onye na-agbaji ụgbọ mmiri na enweghị mmata na amụma mba ụwa iji chịkwaa nnukwu ụlọ ọrụ dị otú ahụ.

International Federation for Human Rights. (2008). Ụlọ ịwụ nwa: Ọrụ ụmụaka na ụlọ ọrụ na-emegharị ụgbọ mmiri na Bangladesh. NGO Mbupu Platform. PDF. https://shipbreakingplatform.org/wp-content/uploads/2018/08/Report-FIDH_Childbreaking_Yards_2008.pdf

Ndị na-eme nchọpụta na-enyocha akụkọ banyere mmerụ ahụ na ọnwụ nke onye ọrụ na mmalite 2000s chọpụtara na ndị na-ekiri ihe na-achọpụta ugboro ugboro ụmụaka ma n'etiti ndị ọrụ ma na-arụsi ọrụ ike na-arụ ọrụ ụgbọ mmiri. Akụkọ ahụ - nke mere nyocha na-amalite na 2000 wee na-aga n'ihu na 2008 - lekwasịrị anya na ogige ụgbọ mmiri na Chittagong, Bangladesh. Ha chọpụtara na ụmụaka na ndị na-eto eto na-erubeghị afọ 18 mejupụtara 25% nke ndị ọrụ niile na iwu ụlọ na-enyocha oge ọrụ, ụgwọ kacha nta, ụgwọ ọrụ, ọzụzụ na afọ ọrụ kacha nta na-eleghara anya. N'ime afọ ndị na-agbanwe agbanwe na-abịa site na ikpe ụlọikpe, mana ọ dị mkpa ka emekwu ihe iji manye ndị uwe ojii na-echebe ụmụaka ndị a na-erigbu.

Greenpeace na International Federation for Human Rights. (2005, Disemba).Ọgwụgwụ nke ụgbọ mmiri ndụ - Ọnụ ego mmadụ na-agbaji ụgbọ mmiri.https://wayback.archive-it.org/9650/20200516051321/http://p3-raw.greenpeace.org/international/Global/international/planet-2/report/2006/4/end-of-life-the-human-cost-of.pdf

Nkwupụta nkwonkwo nke Greenpeace na FIDH na-akọwa ụlọ ọrụ na-emebi ụgbọ mmiri site na akaụntụ nkeonwe site na ndị ọrụ na-agbaji ụgbọ mmiri na India na Bangladesh. Ezubere akụkọ a dị ka oku ịkpọ oku maka ndị na-etinye aka na ụlọ ọrụ mbupu ka ha soro ụkpụrụ na amụma ọhụrụ na-achịkwa omume ụlọ ọrụ ahụ.

LAghachi n'ime nchọpụta