Mikpuo n'okpuru elu ahụ: Okwu Mmalite nke Ngwuputa Ngwuputa nke oke osimiri

Ngwuputa ihe omimi nke oke osimiri (DSM) bu ulo oru ahia nwere ike na-anwa ikpoputa ihe ndi ozo n'elu oke osimiri, n'olileanya nke iweputa mineral bara uru di ka manganese, ọla kọpa, cobalt, zinc, na ọla uwa na-adighi ike. Agbanyeghị, Ngwuputa Ngwuputa a na-achọ ibibi ihe gburugburu ebe obibi na-eme nke ọma ma nwee njikọ chiri anya nke na-akwado ọtụtụ ụdị dị iche iche dị ndụ: oké osimiri miri emi.

A na-ahụ nkwụnye ego ịnweta nke mmasị na ebe obibi atọ dị n'elu oké osimiri: ala abyssal, oke osimiri, na ikuku hydrothermal. Ala dị larịị nke Abyssal bụ nnukwu mbara ala nke miri emi nke oke osimiri kpuchie na sedimenti na ntinye mineral, nke a na-akpọkwa nodules polymetallic. Ndị a bụ isi ebumnuche nke DSM ugbu a, na-elebara anya na mpaghara Clarion Clipperton (CCZ): mpaghara ala ahịhịa abyssal obosara dị ka kọntinent United States, nke dị na mmiri mba ụwa wee si n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ Mexico ruo n'etiti. Oke osimiri Pasifik, nke dị na ndịda Islands Islands.

Ihe egwu dị n'oké osimiri na oke osimiri dị n'elu ya

Azụmahịa DSM amalitebeghị, mana ụlọ ọrụ dị iche iche na-agbalị ime ka ọ bụrụ eziokwu. Ụzọ ndị a na-atụ aro ugbu a nke ngwuputa nodule gụnyere ntinye nke ụgbọ ala na-egwuputa ihe, na-abụkarị igwe buru ibu nke yiri traktọ toro ogologo nke okpukpu atọ, n'akụkụ ala oké osimiri. N'otu oge n'elu oke osimiri, ụgbọ ala ahụ ga-ekpochapụ ihe dị n'elu sentimita anọ nke oke osimiri ahụ, na-eziga sedimenti, nkume, anụmanụ ndị e gwepịara egwepịa, na nodules ruo ụgbọ mmiri na-echere n'elu. N'elu ụgbọ mmiri ahụ, a na-edozi mineral na ihe ndị fọdụrụ na mmiri mkpofu (ngwakọta nke sedimenti, mmiri, na ndị na-edozi ihe) na-eweghachite n'oké osimiri site na mkpọpu mmiri. 

A na-atụ anya DSM na ọ ga-emetụta ọkwa niile nke oke osimiri, site na ngwupụta anụ ahụ na ịhịa aka n'ala nke oke osimiri, ruo na ikpofu ihe mkpofu n'ime kọlụm dị n'etiti mmiri, ruo na mwụfu nke nwere ike ime nsí n'elu oke osimiri. Ihe ize ndụ dị na gburugburu ebe obibi miri emi, ndụ mmiri, ihe nketa omenala n'okpuru mmiri, na kọlụm mmiri dum sitere na DSM dịgasị iche ma dị njọ.

Nnyocha na-egosi ngwuputa ala mmiri ga-eme ka ihe enweghị atụ efu net ọnwụ nke ụdị ndụ dị iche iche, ma chọpụta mmetụta efu efu enweghị ike iru. Emere ihe ngosi nke mmetụta anụ ahụ a tụrụ anya ya site na ogbunigwe n'akụkụ oke osimiri n'akụkụ oke osimiri nke Peru na 1980s. Mgbe e legharịrị saịtị ahụ na 2015, mpaghara ahụ gosipụtara obere ihe akaebe nke mgbake. 

Enwekwara Omenala Ọdịbendị n'okpuru mmiri (UCH) nọ n'ihe egwu. Nnyocha e mere na nso nso a gosipụtara ihe nketa omenala dị n'okpuru mmiri dị iche iche n'Oké Osimiri Pasifik na n'ime mpaghara ndị a na-egwupụta akụ na-atụ aro, gụnyere arịa na gburugburu ebe obibi metụtara ihe nketa omenala ụmụ amaala, ahia Manila Galleon, na Agha Ụwa nke Abụọ.

Igwe mesopelagic, ma ọ bụ kọlụm etiti mmiri, ga-enwekwa mmetụta nke DSM. Ọkpụkpụ sedimenti (nke a makwaara dị ka oké ifufe mmiri n'okpuru mmiri), yana mkpọtụ na mmetọ ọkụ, ga-emetụta ọtụtụ akụkụ mmiri. Mkpọ mmiri nke sedimenti, ma nke sitere na ụgbọ ala na-egwuputa ihe na mmiri mkpofu mgbe ewepụtara ya, nwere ike gbasaa 1,400 kilomita n'ọtụtụ ụzọ. Mmiri mkpofu nwere ọla na nsị nwere ike imetụta gburugburu ebe obibi n'etiti mmiri yana azụ azụ.. 

Mpaghara “Twilight Mpaghara”, aha ọzọ maka mpaghara mesopelagic nke oke osimiri, dara n'etiti mita 200 na 1,000 n'okpuru ọkwa oke osimiri. Mpaghara a nwere ihe karịrị 90% nke biosphere, na-akwado azụmaahịa na nchekwa nri dị mkpa gụnyere gụnyere tuna na mpaghara CCZ kwadoro maka igwu ala. Ndị na-eme nchọpụta achọpụtala na sedimenti na-akpụ akpụ ga-emetụta ọtụtụ ebe obibi dị n'okpuru mmiri na ndụ mmiri, na-akpata. physiological nrụgide na miri coral oké osimiri. Ọmụmụ ihe na-ebulikwa ọkọlọtọ uhie banyere mmetọ mkpọtụ nke igwe igwe na-egwuputa ihe na-ebute, ma gosikwa na ụdị cetaceans dị iche iche, gụnyere ụdị dị egwu dị ka whale blue, nọ n'ihe egwu dị ukwuu maka mmetụta ọjọọ. 

Na Fall 2022, The Metals Company Inc. (TMC) wepụtara sedimenti slurry ozugbo banye n'oké osimiri n'oge ule nnabata. A maara ntakịrị ihe banyere mmetụta nke slurry ahụ ozugbo ọ laghachiri n'oké osimiri, gụnyere ihe ọla na ndị na-edozi ihe nwere ike ịgwakọta na slurry, ma ọ bụrụ na ọ ga-egbu egbu, yana mmetụta ọ ga-enwe n'ahụ anụmanụ dị iche iche nke mmiri na ihe ndị dị ndụ. n'ime akwa akwa nke oke osimiri. Mmetụta ndị a na-amaghị ama nke mwụfu slurry dị otú ahụ na-egosi otu mpaghara nnukwu ihe ọmụma ọdịiche nke dị adị, na-emetụta ikike nke ndị omebe iwu imepụta ntọala gburugburu ebe obibi ama ama maka DSM.

Ọchịchị na ụkpụrụ

Oke osimiri na oke osimiri na-achị isi site na Nkwekọrịta Mba Ndị Dị n'Otu Maka Iwu Oké Osimiri (UNCLOS), nkwekọrịta mba ụwa nke na-ekpebi mmekọrịta dị n'etiti steeti na oke osimiri. N'okpuru UNCLOS, a na-ahụta na obodo ọ bụla nwere ikike, ya bụ njikwa mba, maka ojiji na nchekwa nke - yana akụrụngwa dị n'ime - narị kilomita 200 mbụ gawa n'oké osimiri site n'ụsọ oké osimiri. Na mgbakwunye na UNCLOS, mba ụwa kwenyere na Machị 2023 gaa na nkwekọrịta akụkọ ihe mere eme gbasara ọchịchị mpaghara ndị a na-abụghị ikike obodo (nke a na-akpọ High Seas Treaty ma ọ bụ nkwekọrịta on Biodiversity Beyond National Jurisdiction "BBNJ").

Mpaghara ndị dịpụrụ adịpụ 200 nautical miles nke mbụ ka amara nke ọma dị ka Mpaghara Beyond National Jurisdiction na-akpọkarị "oke osimiri". Oke oke osimiri na ala dị n'ime oke osimiri, nke a makwaara dị ka “Apaka,” bụ nke International Seabed Authority (ISA), bụ ọgbakọ kwụụrụ onwe ya hiwere n'okpuru UNCLOS. 

Kemgbe e mepụtara ISA na 1994, nzukọ na mba ndị so na ya (mba ndị so na ya) e nyere ọrụ ịmepụta iwu na ụkpụrụ gbara gburugburu nchebe, nyocha na nrigbu nke oke osimiri. Ọ bụ ezie na ụkpụrụ nyocha na nyocha dị, mmepe nke iwu ngwupụta ihe na nrigbu anaghị adịte aka. 

Na June 2021, steeti Pacific agwaetiti Nauru kpalitere inye UNCLOS nke Nauru kwenyere na-achọ ka emechaa iwu Ngwuputa ka ọ na-erule Julaị 2023, ma ọ bụ nkwado nke nkwekọrịta ngwuputa azụmahịa ọbụlagodi na enweghị ụkpụrụ. Ọtụtụ Ndị otu ISA na ndị na-ekiri ihe ekwuwo na ndokwa a (mgbe ụfọdụ a na-akpọ "iwu nke afọ abụọ") adịghị amanye ndị ISA ikike inye ikike igwu ala. 

Ọtụtụ steeti anaghị ewere onwe ha na ha ga-etinyerịrị na nyocha nke Ngwuputa Greenlight, dịka pNbudata dị maka mkparịta ụka Maachị 2023 ebe mba kwurịtara ikike na ọrụ ha metụtara nkwenye nke nkwekọrịta ngwuputa. Ka o sina dị, TMC na-aga n'ihu na-agwa ndị ọchụnta ego nwere nchegbu (ka ngwụcha Machị 23, 2023) na ISA chọrọ ka ọ kwado ngwa ngwuputa ha, yana na ISA nọ n'ụzọ ime ya na 2024.

Nghọta, ikpe ziri ezi na ikike mmadụ

Ndị na-achọ ọrụ na-egwupụta ihe na-agwa ọha na eze na ka anyị nwee ike ikpochapụ, anyị aghaghị ịkwakọrọ ihe n'ala ma ọ bụ oké osimiri, ọtụtụ mgbe atụnyere mmetụta ọjọọ nke DSM ka terrestrial Ngwuputa. Ọ dịghị ihe gosiri na DSM ga-anọchi anya Ngwuputa ala. N'ezie, e nwere ọtụtụ ihe àmà na-egosi na ọ gaghị. Ya mere, DSM agaghị ebelata oke ikike mmadụ na gburugburu ebe obibi na ala. 

Ọ nweghị mmasị ngwuputa ala ekwenyela ma ọ bụ nye ohere imechi ma ọ bụ weghachi ọrụ ha ma ọ bụrụ na onye ọzọ na-eme ego na-egwupụta mineral site n'oké osimiri. Nnyocha ndị ISA nyere n'onwe ya chọpụtara nke ahụ DSM agaghị ebute mpụta oke nke mineral n'ụwa niile. Ndị ọkà mmụta ekwuola na DSM nwere ike mebie ngwuputa ala na ọtụtụ nsogbu ya. Nchegbu bụ, n'otu akụkụ, na "obere mbelata ọnụahịa" nwere ike ịkwatu ụkpụrụ nchekwa na gburugburu ebe obibi na ngwuputa ala. N'agbanyeghị ihu ọha mara mma, ọbụlagodi TMC kwetara (na SEC, mana ọ bụghị na webụsaịtị ha) na "[i] nwekwara ike ọ gaghị ekwe omume ikwu nke ọma ma mmetụta nchịkọta nodule na ụdị ndụ dị iche iche zuru ụwa ọnụ ọ ga-adị obere karịa nke e mere atụmatụ maka igwu ala."

Dị ka UNCLOS si kwuo, oke osimiri na ihe ndị dị n'ime ya bụ ihe nketa nkịtị nke mmadụ, ma bụrụ nke obodo zuru ụwa ọnụ. N'ihi ya, mba ụwa na ndị niile jikọtara na oke osimiri ụwa bụ ndị na-ahụ maka oke osimiri na iwu na-achịkwa ya. Enwere ike ibibi oke osimiri na ihe dị iche iche nke oke osimiri na mpaghara mesopelagic bụ isi ihe ruuru mmadụ na nchekwa nri. Otú ahụ ka ọ dịkwa enweghị nsonye na usoro ISA maka ndị niile metụtara ya, na-eleba anya maka olu ụmụ amaala na ndị nwere njikọ omenala na oke osimiri, ndị ntorobịa, na òtù dị iche iche nke gburugburu ebe obibi gụnyere ndị na-agbachitere gburugburu ebe obibi. 

DSM na-atụpụta ihe egwu ndị ọzọ na UCH a na-ahụ anya na nke a na-adịghị ahụ anya, ma nwee ike ịkpata mbibi nke saịtị akụkọ ihe mere eme na omenala ndị dị mkpa nye ndị mmadụ na otu omenala gburugburu ụwa. Ụzọ ịnyagharị, ụgbọ mmiri furu efu site na Agha Ụwa nke Abụọ na Middle Passage, na ozu mmadụ gbasasịa n'ebe dị anya n'oké osimiri. Ihe ndị a bụ akụkụ nke akụkọ ihe mere eme nke mmadụ anyị na-ekekọrịta nọ n'ihe ize ndụ nke ịla n'iyi tupu achọta ya site na DSM na-achịkwaghị achịkwa. 

Ndị ntorobịa na ụmụ amaala gburugburu ụwa na-ekwu okwu iji chebe oke ala mmiri pụọ na mmegbu a na-ekpochapụ ihe. Sustainable Ocean Alliance ejirila ndị isi ntorobịa na-arụkọ ọrụ nke ọma, yana ụmụ amaala Pacific Island na ndị obodo nọ na-eweli olu ha elu na nkwado nke ichebe miri emi oké osimiri. Na nnọkọ nke iri abụọ na asatọ nke International Seabed Authority na Maachị 28, Ndị isi ụmụ amaala Pacific kpọrọ oku ka etinyere ụmụ amaala na mkparịta ụka ahụ.

Oku maka nkwụsị

Nzukọ Ọgbakọ Oké Osimiri Mba Ndị Dị n'Otu nke 2022 hụrụ nnukwu mkpali maka nkwụsị DSM, ya na ndị isi mba ụwa dịka Emmanuel Macron. na-akwado oku. Azụmahịa gụnyere Google, BMW Group, Samsung SDI, na Patagonia, abanyela na ya nkwupụta nke World Wildlife Fund na-akwado nkwụsịtụ. Companieslọ ọrụ ndị a kwenyere na ha agaghị enweta mineral sitere na oke osimiri miri emi, ka ha ghara itinye ego na DSM, na iwepụ mineral ndị a na ụdọ ọkọnọ ha. Nkwenye a siri ike maka nkwụsịtụ na mpaghara azụmahịa na mmepe na-egosi ihe na-emekarị site na iji ihe ndị a na-ahụ n'elu oké osimiri na batrị na ngwá electronic. TMC ekwenyela na DSM nwere ike ọ gaghị aba uru, n'ihi na ha enweghị ike ikwenye ịdị mma nke ọla na - mgbe a na-ewepụta ha - nwere ike ọ gaghị adị mkpa.

DSM adịghị mkpa iji pụọ na mmanụ ọkụ. Ọ bụghị a smart na-adigide ego. Na, ọ gaghị eme ka a na-ekesa uru n'ụzọ ziri ezi. Akara nke DSM hapụrụ n'oké osimiri agaghị adị nkenke. 

The Ocean Foundation na-arụ ọrụ n'ụdị dị iche iche nke ndị mmekọ, site na ọnụ ụlọ ụlọ ruo na ọkụ ọkụ, iji gbochie akụkọ ụgha gbasara DSM. TOF na-akwadokwa ịba ụba nke ndị otu aka na ọkwa niile nke mkparịta ụka, yana nkwụsị DSM. Ndị ISA na-ezukọ ugbu a na Machị (soro ndị ụlọ akwụkwọ anyị Maddie Warner na Instagram anyị ka ọ na-ekpuchi nzukọ ndị ahụ!) na ọzọ na July - na ikekwe October 2023. Na TOF ga-anọnyere ya na ndị ọzọ metụtara na-arụ ọrụ iji chebe ihe nketa nkịtị nke mmadụ.