Tinye ego na gburugburu ebe obibi ahụike dị mma

Tinye ego na gburugburu ebe obibi dị mma, ọ ga-eme ka ọdịmma mmadụ dịkwuo mma. Na, ọ ga-akwụ anyị ụgwọ ọtụtụ ugboro karịa.

Mara: Dị ka ọtụtụ òtù ndị ọzọ, Earth Day Network kpaliri 50 ya^th Ememe ncheta n'ịntanetị. Ị nwere ike ịhụ ya ebe a.

The 50^th Ememe ncheta ụbọchị ụwa dị ebe a. Ma ọ bụụrụ anyị niile ihe ịma aka. O siri ike iche maka Ụbọchị Ụwa ka ị na-etinye oge dị ukwuu n'ime ụlọ, pụọ na ihe iyi egwu na-adịghị ahụ anya na ahụike anyị na nke ndị anyị hụrụ n'anya. O siri ike ịhụ etu ikuku na mmiri siri dị ọcha n'ime naanị izu ole na ole n'ihi ọnụnọ anyị na-anọ n'ụlọ iji "gbatuo usoro ahụ" wee zọpụta ndụ. O siri ike ịkpọ onye ọ bụla ka ọ leba anya na mgbanwe ihu igwe, iji belata mmetọ, na ịgbachi oriri mgbe 10% nke ndị ọrụ obodo anyị na-ede akwụkwọ maka enweghị ọrụ, yana ihe dị ka 61% nke ndị obodo anyị emetụtala ego. 

Ma, anyị nwere ike ile ya anya n'ụzọ ọzọ. Anyị nwere ike ịmalite iche echiche ka anyị ga-esi mee nzọụkwụ ọzọ maka ụwa anyị n'ụzọ kacha mma maka obodo anyị. Kedu maka ịme omume omume ihu igwe bụ ezigbo ego? Ọ dị mma maka mkpali obere oge na ịmaliteghachi akụ na ụba, ọ dị mma maka nkwadebe ihe mberede, yana ọ dị mma maka ime ka anyị niile bụrụ ndị na-adịghị ike maka iku ume na ọrịa ndị ọzọ? Gịnị ma ọ bụrụ na anyị nwere ike ime omume na-enye anyị niile uru akụ na ụba, ahụike na ọha na eze karịrị nke ahụ?

Anyị nwere ike iche maka otu a ga-esi mebie usoro na ọgba aghara ihu igwe wee were anya nke uche na ndakpọ ihu igwe dị ka ahụmịhe na-ekerịta (ọ bụghị n'adịghị ka ọrịa na-efe efe). Anyị nwere ike ibelata ma ọ bụ kpochapụ ikuku ikuku griin ha, na-ekepụta ọrụ ndị ọzọ na mgbanwe. Anyị nwere ike mebie ihe ndị na-emepụta ihe anyị enweghị ike izere, ihe ọrịa na-efe efe nwere ike nyela anyị echiche ọhụrụ. Na, anyị nwere ike ịtụ anya egwu egwu na itinye ego na nkwadebe na mgbake n'ọdịnihu.

N'ime ndị nọ n'ihu ihu nke mgbanwe ihu igwe bụ ndị bi n'ụsọ oké osimiri ma bụrụ ndị na-adịghị ike maka oké ifufe, oké ifufe na oke mmiri. Na obodo ndị ahụ kwesịrị inwe usoro mgbake maka ọnọdụ akụ na ụba na-akpaghasị—ma ọ bụ n'ihi ifuru algae na-egbu egbu, oké ifufe, ọrịa na-efe efe ma ọ bụ mwụfu mmanụ kpatara ya.

Ya mere, mgbe anyị nwere ike ịchọpụta ihe iyi egwu, ọ bụrụgodị na ha adịghị nso, mgbe ahụ anyị kwesịrị ime ike anyị niile iji kwadebe. Dị nnọọ ka ndị bi na mpaghara ajọ ifufe si enwe ụzọ mgbapụ, ihe mgbochi oké ifufe, na atụmatụ ebe obibi mberede-obodo niile kwesịrị ijide n'aka na ha nwere usoro ndị dị mkpa iji chebe ndị mmadụ, ụlọ ha na ebe obibi ha, akụrụngwa obodo na ihe ndị sitere n'okike. nke ha dabere.

Anyị enweghị ike iwulite afụ gburugburu obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri adịghị ike dị ka ihe nchebe ogologo oge megide mgbanwe na omimi, kemistri na okpomọkụ nke oke osimiri. Anyị enweghị ike itinye ihe nkpuchi n'ihu ha, ma ọ bụ gwa ha ka ha #stayhome wee mechie ndepụta nchekwa dị ka emechara. Ime ihe n'ụsọ oké osimiri bụ itinye ego na atụmatụ dị mkpirikpi na ogologo oge, nke na-emepụta njikere dị ukwuu maka ihe mberede. na na-akwado ọdịmma mmadụ na anụmanụ kwa ụbọchị.

Ọtụtụ nde acres nke mangrove, ahihia oké osimiri, na apiti nnu furu efu n'ọrụ mmadụ na US na gburugburu ụwa. N'ihi ya, usoro nchebe eke sitere n'okike maka obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri efuolakwa.

N'agbanyeghị nke ahụ, anyị amụtala na anyị enweghị ike ịdabere na “ akụrụngwa isi awọ” ichekwa ebe mgbagharị, okporo ụzọ, na ụlọ. Nnukwu mgbidi mmiri siri ike, ikpo okwute na rip-rap enweghị ike ịrụ ọrụ ichekwa akụrụngwa anyị. Ha na-egosipụta ike, ha adịghị etinye ya. Ịdị elu nke ike nke ha na-emebi ha, na-akụ ha ma na-agbaji ha. Ike a na-egosipụta na-ewepụ ájá. Ha na-aghọ projectiles. Ọtụtụ mgbe, ha na-echebe otu onye agbata obi na-efu onye ọzọ. 

Yabụ, kedu ihe ka mma, akụrụngwa na-adịte aka ego? Kedu ụdị nchebe na-emepụta onwe onye, ​​​​karịsịa na-eweghachi onwe ya mgbe oké ifufe gasịrị? Ma, ọ dị mfe ịmegharị? 

Maka obodo ndị dị n'ụsọ oké osimiri, nke ahụ pụtara itinye ego na carbon na-acha anụnụ anụnụ - ahịhịa ahịhịa anyị, ọhịa mangrove, na ebe mmiri mmiri nnu. Anyị na-akpọ ebe obibi ndị a "carbon na-acha anụnụ anụnụ" n'ihi na ha na-eburu ma na-echekwa carbon-na-enyere aka ibelata mmetụta nke ikuku griin haus na oke osimiri na ndụ dị n'ime.

Yabụ kedu ka anyị ga-esi mee nke a?

• Weghachite carbon-acha anụnụ anụnụ
  • na-akụgharị mangroves na ahịhịa ahịhịa
  • relumbing iji weghachi anyị tidal só mmiri

• Chebe ihe anyị hapụrụ
  • megharịa mmepe n'ụsọ oké osimiri iji chebe, ọ bụghị ibibi ebe obibi
  • mgbanwe omume ụgbọ mmiri iji chebe ebe obibi

• Mepụta ọnọdụ gburugburu ebe obibi na-akwado ahụike ebe obibi kacha
  • mmiri dị ọcha-dịka njedebe na-asọpụta site na ihe omume dabere na ala
  • enweghị mwepu, enweghị akụrụngwa isi awọ dị nso
  • Mmetụta dị ala, akụrụngwa ahaziri nke ọma iji kwado ọrụ mmadụ dị mma (dịka ọmụmaatụ marinas)
  • lebara nsogbu sitere na akụrụngwa arụrụ arụ dị adị (dịka ikpo okwu ike, pipeline ekpochapụ, ngwa ịkụ azụ mmụọ)

• Kwe ka mmụgharị okike ebe anyị nwere ike, tụgharịa mgbe ọ dị mkpa

Kedu ihe anyị ga-enweta na nloghachi? ụbara eweghachi.

• Otu usoro okike nke na-enweta ike nke oke mmiri ozuzo, ebili mmiri, ebili mmiri, ọbụna ụfọdụ ikuku (ruo otu ebe)
• Ọrụ mweghachi na nchebe
• Ọrụ nlekota na nyocha
• Ụlọ akwụkwọ ọta akara na ebe obibi emelitere iji kwado nchekwa nri yana mmemme akụ na ụba metụtara ịkụ azụ (ihe ntụrụndụ na azụmahịa)
• Nlele anya na osimiri (kama mgbidi na okwute) iji kwado njem nlegharị anya
• Mbelata ọsọ ọsọ ka sistemu ndị a na-ehicha mmiri (nyocha nje na-efe efe na mmiri na-efe efe)

Enwere ọtụtụ uru ọha na eze site na mmiri dị ọcha, ịkụ azụ karịa na mmemme mweghachi. Uru ikuku carbon na nchekwa nchekwa nke gburugburu ebe obibi dị n'ụsọ osimiri karịrị nke oke ọhịa nke ụwa, na ichekwa ha na-eme ka a hụ na a naghị ewepụta carbon ahụ ọzọ. Na mgbakwunye, dị ka High Level Panel for a Sustainable Ocean Economy (nke m bụ onye na-enye ndụmọdụ), a hụwo usoro ihe ngwọta sitere n'okike na ala mmiri iji hụ na oke oke nwoke na nwanyị dị ka ụlọ ọrụ ndị na-adabere n'oké osimiri na-agbasa ma kwalite ohere ego na mma. ibi ndụ.” 

Mweghachi na nchebe nke carbon na-acha anụnụ anụnụ abụghị naanị ichebe ọdịdị. Nke a bụ akụ na ụba gọọmentị nwere ike ịmepụta maka akụ na ụba dum. Mbelata ụtụ isi egbuola gọọmentị akụ na ụba naanị mgbe achọrọ ha (ihe mmụta ọzọ sitere na ọrịa na-efe efe). Mweghachi na nchebe nke carbon na-acha anụnụ anụnụ bụ ọrụ dịịrị gọọmentị yana nke ọma na ikike ya. Ọnụ ego ahụ dị ala, na uru nke carbon na-acha anụnụ anụnụ dị elu. Enwere ike imezu mweghachi na nchekwa site na ịgbasa na guzobe mmekọrịta ọhụrụ nke ọha na eze, na ịkpata ihe ọhụrụ nke ga-emepụta ọrụ ọhụrụ yana nri, akụ na ụba na nchekwa dị n'ụsọ oké osimiri.

Nke a bụ ihe ọ pụtara ịbụ onye na-agbanwe agbanwe n'ihu nnukwu ọgba aghara ihu igwe: iji tinye ego ugbu a nke nwere ọtụtụ uru-ma nyekwa ụzọ isi mee ka obodo dị jụụ ka ha na-alọghachi site na nnukwu ọgba aghara, n'agbanyeghị ihe kpatara ya. 

Otu n'ime ndị haziri Ụbọchị Ụwa mbụ, Denis Hayes, kwuru n'oge na-adịbeghị anya na ya chere na nde mmadụ 20 bịara mee ememe na-arịọ ihe pụrụ iche karịa ndị na-eme ngagharị iwe n'agha ahụ. Ha na-arịọ ka e mee mgbanwe bụ́ isi n'ụzọ gọọmenti si gbachitere ahụ́ ike nke ndị obodo ya. Nke mbụ, ịkwụsị mmetọ nke ikuku, mmiri na ala. Iji gbochie ojiji nke nsi na-egbu ụmụ anụmanụ n'atụghị egwu. Ma eleghị anya, nke kachasị mkpa, itinye ego na atụmatụ na teknụzụ ndị ahụ iji weghachite ụbara maka abamuru nke mmadụ niile. Na njedebe nke ụbọchị ahụ, anyị maara na ntinye ego nke ọtụtụ ijeri n'ime ikuku dị ọcha na mmiri dị ọcha nyere nlọghachi ndị America niile nke puku ijeri - ma mepụta ụlọ ọrụ siri ike raara nye ebumnuche ndị ahụ. 

Itinye ego na carbon na-acha anụnụ anụnụ ga-ebu uru yiri nke ahụ-ọ bụghị naanị maka obodo ndị dị n'ụsọ osimiri, mana maka ndụ niile dị n'ụwa.

Mark J. Spalding, Onye isi oche nke The Ocean Foundation bụ onye so na Board Studies Ocean nke National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine (USA). Ọ na-eje ozi na Sargasso Sea Commission. Mark bụ onye isi otu na Center for the Blue Economy na Middlebury Institute of International Studies. Na, ọ bụ Onye Ndụmọdụ na Panel ọkwa dị elu maka akụ na ụba na-adịgide adịgide. Na mgbakwunye, ọ na-eje ozi dị ka onye na-enye ndụmọdụ na Rockefeller Climate Solutions Fund (ego ntinye ego nke oké osimiri na-enwetụbeghị ụdị ya) ma bụrụ onye so na Pool of Experts for UN World Ocean Assessment. Ọ haziri mmemme mgbanyụ carbon na-acha anụnụ anụnụ nke mbụ, SeaGrass Grow. Mark bụ ọkachamara n'ihe gbasara amụma na iwu gburugburu ebe obibi nke mba ụwa, amụma na iwu oke osimiri, yana ọrụ enyemaka nke oke osimiri na mmiri.