MMPA: Afọ 45 nke Na-agbachitere Mammals mmiri

N'October, anyị na-eme ememe afọ 45 nke nchebe maka whale, dolphins, porpoises, seals, ọdụm ọdụm, manatees, dugongs, walruses, sea otters, and polar bear, nke soro President Nixon bịanyere aka n'akwụkwọ nkwado nke Marine Mammal Protection Act n'ime iwu. N'ileghachi anya azụ, anyị nwere ike ịhụ ebe anyị ruru.

"America bụ onye mbụ na onye ndu, ma ka bụ onye ndu taa na nchekwa anụ mmiri"
– Patrick Ramage, International Fund for Animal Welfare

N'ọgwụgwụ afọ ndị 1960, ọ bịara doo anya na ọnụ ọgụgụ ụmụ anụmanụ n'ime mmiri dị ntakịrị n'ofe mmiri US niile. Ọhaneze bịara mara nke ọma na a na-emegbu ụmụ anụmanụ n'ime mmiri, na-achụgharị ha, ma nọrọkwa n'ihe ize ndụ dị ukwuu nke ikpochapụ. Nchọpụta ọhụrụ pụtara na-egosipụta ọgụgụ isi na mmetụta nke anụ mamma nke mmiri, na-akpasu iwe na mmeso ọjọọ ha sitere n'aka ọtụtụ ndị na-akwado gburugburu ebe obibi na ndị otu na-ahụ maka ọdịmma anụmanụ. A hụbeghị akara ndị mọnk Caribbean na mmiri Florida ihe karịrị afọ iri. Ụdị ndị ọzọ nọkwa n'ihe ize ndụ nke ịla n'iyi kpamkpam. O doro anya na ekwesịrị ime ihe.

Edebere Iwu Nchekwa Mammal nke US, ma ọ bụ MMPA, na 1972 na nzaghachi maka mbelata nke ọnụ ọgụgụ nke ụdị anụ ọhịa nke mmiri n'ihi na-abụkarị ọrụ mmadụ. A maara iwu ahụ nke ọma maka mbọ ọ na-eme ka elekwasị anya na nchekwa site n'ụdị dị iche iche gaa na gburugburu ebe obibi, yana site na mmeghachi omume gaa na ịkpachapụ anya. Iwu ahụ hibere amụma nke na-achọ igbochi ọnụ ọgụgụ nke anụ mmiri na-ebelata nke ukwuu nke na ụdị ma ọ bụ ọnụ ọgụgụ mmadụ kwụsịrị ịbụ ihe dị mkpa na-arụ ọrụ nke gburugburu ebe obibi. Ya mere, MMPA na-echebe ụdị anụmanụ nile nke mmiri dị n'ime mmiri United States. Ịkpakpa ahụ, inye nri, ịchụ nta, ijide, ịnakọta, ma ọ bụ igbu anụ mamma nke mmiri ka amachibidoro n'okpuru Iwu ahụ. Ka ọ na-erule 2022, Iwu Nchekwa Mammal Marine ga-achọ ka US machibido mbubata nke nri mmiri na-egbu anụ mamma na oke karịa nke edobere na US maka ị nweta ikike.

Ewezuga na mmemme ndị a amachibidoro gụnyere nyocha sayensị anabatara yana ngosi ọha na ụlọ ọrụ nwere ikike (dị ka aquariums ma ọ bụ ebe sayensị). Na mgbakwunye, mweghara njide anaghị emetụta ụmụ amaala Alaska dị n'ụsọ oké osimiri, bụ ndị a na-enye ikike ịchụ nta na iburu whales, akàrà, na walruses maka ihe oriri yana ime na ire ọrụ aka. Ihe omume na-akwado nchekwa nke United States, dị ka nke ndị agha mmiri US na-eduzi, nwekwara ike wepụ ya na mmachibido iwu n'okpuru iwu ahụ.

Ụlọ ọrụ dị iche iche dị n'ime gọọmenti etiti na-ahụ maka ijikwa ụdị dị iche iche echedoro n'okpuru MMPA.

National Marine Fisheries Service (n'ime Ngalaba Azụmahịa) na-ahụ maka njikwa nke whale, dolphins, porpoises, akàrà, na ọdụm mmiri. Ọrụ Azụ na Anụ ọhịa US, n'ime Ngalaba ime obodo, na-ahụ maka njikwa walruses, manatees, dugongs, otters, na bea pola. Ọrụ Azụ & Anụ ọhịa na-ahụ maka ịkwado mmanye mmachibido iwu na mbugharị ma ọ bụ ire anụ mamma ma ọ bụ ngwaahịa iwu na-akwadoghị nke sitere na ha. Ọrụ nyocha ahụike anụmanụ na osisi, n'ime Ngalaba Ọrụ Ugbo, na-ahụ maka iwu ndị metụtara njikwa ụlọ ọrụ nwere anụ mamma mmiri na ndọrọ n'agha.

MMPA na-achọkwa ka National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) mee nyocha ngwaahịa kwa afọ maka ụdị anụ mmiri. N'iji nyocha nke ọnụ ọgụgụ ndị a, ndị njikwa ga-ahụrịrị na atụmatụ nlekọta ha na-akwado ebumnuche nke inyere ụdị mmadụ niile aka na-adịgide adịgide (OSP).

Yabụ kedu ihe kpatara anyị ji eche maka MMPA? Ọ na-arụ ọrụ n'ezie?

MMPA abụrụla ihe ịga nke ọma n'ọtụtụ ọkwa. Ọnọdụ dị ugbu a nke ọtụtụ ndị na-anụ ọkụ n'oké osimiri dị mma karịa na 1972. Ụmụ anụmanụ na-anụ ọkụ n'oké osimiri dị na mmiri US ugbu a nwere obere ụdị dị n'ụdị ihe ize ndụ yana ndị ọzọ na ụdị nke "nchegbu kacha nta." Dịka ọmụmaatụ, enweela mgbake pụrụ iche nke ọdụ ụgbọ mmiri na akara isi awọ na New England na nke ọdụm osimiri California, akara enyí, na akara ọdụ ụgbọ mmiri dị n'ụsọ oké osimiri Pacific. Ikiri Whale na US ugbu a bụ ụlọ ọrụ ijeri dollar n'ihi na MMPA (na International Moratorium na whaling na-esote) enyerela Pacific blue whale aka, na Atlantic na Pacific humpbacks gbakee.

Ihe atụ ọzọ nke ihe ịga nke ọma MMPA bụ na Florida ebe ụfọdụ anụ mmiri mara amara na-agụnye dolphin bottlenose, manatee Florida, na North Atlantic right whale. Anụ anụ ndị a na-adabere kpamkpam na mpaghara oke okpomọkụ Florida, na-aga na mmiri Florida maka ịzụ nwa, maka nri, na dịka ebe obibi n'oge ọnwa oyi. Ọrụ njem nlegharị anya na-adabere na mmasị nke ịma mma nke anụ mamma nke mmiri na ịhụ ha n'ime ọhịa. Ndị na-eme ihe ntụrụndụ, ndị na-anya ụgbọ mmiri, na ndị ọbịa ndị ọzọ nwekwara ike ịdabere n'ịhụ anụ mamma nke mmiri iji kwalite ahụmahụ ha n'èzí. Maka Florida kpọmkwem, ndị manatee amụbaala ruo ihe dị ka 6300 kemgbe 1991, mgbe e mere atụmatụ na ọ bụ gburugburu 1,267 mmadụ. Na 2016, ihe ịga nke ọma a mere ka US Fish and Wildlife Service na-atụ aro na a ga-edebanye aha ha dị ize ndụ ka ọ bụrụ egwu.

Ọ bụ ezie na ọtụtụ ndị nchọpụta na ndị ọkà mmụta sayensị nwere ike ịkọpụta ihe ịga nke ọma n'okpuru MMPA, nke ahụ apụtaghị na MMPA enweghị ihe ndọghachi azụ. N'ezie, ihe ịma aka ka dị maka ọtụtụ ụdị. Dịka ọmụmaatụ, North Pacific na Atlantic whale ziri ezi ahụla ọganihu kacha nta ma nọgide na-enwe nnukwu ihe ize ndụ nke ịnwụ site na ọrụ mmadụ. A na-eche na ọnụ ọgụgụ ndị bi n'akụkụ aka nri nke Atlantic nwere ọnụ ọgụgụ kasị elu na 2010, na ọnụ ọgụgụ ụmụ nwanyị enwechaghị oke iji kwado ọnụego ọmụmụ. Dị ka Florida Fish and Wildlife Conservation Commission si kwuo, 30% nke ọnwụ whale ziri ezi nke Atlantic na-eme site na nkukota ụgbọ mmiri na ntinye ụgbụ. N'ụzọ dị mwute, ngwa azụ azụ ahịa na ọrụ mbupu adịghị mfe site na whale ziri ezi na-ezere ngwa ngwa, ọ bụ ezie na MMPA na-enye ihe mkpali maka ịmepụta atụmatụ na nkà na ụzụ iji belata mmekọrịta.

Ma ụfọdụ ihe iyi egwu siri ike itinye n'ọrụ n'ihi ọdịdị nke anụ ọhịa na-akwagharị na ihe ịma aka nke mmanye n'oké osimiri n'ozuzu ya. Gọọmenti etiti etiti na-enye ikike n'okpuru MMPA nke nwere ike ikwe ka ụfọdụ ọkwa nke "ihe mberede were" n'oge mmemme ndị dị ka nyocha seismic maka mmanụ na gas - mana ezi mmetụta nke ule seismic na-adịkarị karịa atụmatụ ụlọ ọrụ. Ngalaba nke ime gburugburu ebe obibi na-eme atụmatụ na atụmatụ seismic n'oge na-adịbeghị anya ga-eme ka ihe karịrị nde 31 mmerụ ahụ na-emerụ anụ mammals na Gulf na 13.5 nde mmekọrịta na-emerụ ahụ na anụ mammals na Atlantic, nwere ike igbu ma ọ bụ merụọ 138,000 dolphins na whales - gụnyere Whales ziri ezi nke North Atlantic dị itoolu nọ n'ihe ize ndụ, ndị ebe ọmụmụ ha dị n'akụkụ oke osimiri Florida.

N'otu aka ahụ, a na-ewere mpaghara Ọwara Mexico dị ka ebe mpụ megide dolphins na-agba mmiri n'agbanyeghị na MMPA na-amachibido iyi egwu ma ọ bụ mmerụ ọ bụla nye ụmụ anụmanụ mmiri. Ọnya mgbọ, akụ́, na bọmbụ ọkpọkọ bụ nanị ụfọdụ n'ime mmebi iwu na-akwadoghị a na-ahụ n'ozu ndị dị n'ụsọ oké osimiri, ma ndị omempụ ahụ adịwo anya. Ndị na-eme nchọpụta achọpụtala ihe àmà na-egosi na ewepụla mammals mmiri ka ha na-azụ azụ shark na ndị ọzọ na-eri anụ kama ịkọ dị ka ihe mberede mberede dị ka MMPA chọrọ-ọ ga-esi ike ijide otu mmebi ọ bụla.

Tụkwasị na nke ahụ, Iwu ahụ adịchaghị irè n'ịgbasa mmetụta ndị na-apụtaghị ìhè (mkpọtụ anthropogenic, mbelata anụ oriri, mmanụ na nsị ndị ọzọ na-egbu egbu, na ọrịa, ịkpọ aha ole na ole). Usoro nchekwa ugbu a enweghị ike igbochi mmerụ ahụ sitere na mwụfu mmanụ ma ọ bụ ọdachi mmetọ ọzọ. Usoro nchekwa oke osimiri dị ugbu a enweghị ike imeri mgbanwe dị na azụ anụ oriri na ebe nri ndị ọzọ na-enweta site na ihe ndị na-abụghị ịkụ azụ. Usoro ichekwa oke osimiri nke ugbu a enweghị ike igbochi ọnwụ sitere na nsị na-esi na isi mmiri dị ọcha dị ka cyanobacteria nke gburu ọtụtụ narị otter oké osimiri n'ụsọ oké osimiri Pacific anyị. Anyị nwere ike iji MMPA dị ka ikpo okwu iji dozie ihe iyi egwu ndị a.

Anyị enweghị ike ịtụ anya na Iwu Nchedo Mammal Marine ga-echebe anụmanụ ọ bụla. Ihe ọ na-eme ka mkpa. Ọ na-enye anụ ahụ ọ bụla nke mmiri mmiri ọnọdụ echedoro nke inwe ike ịkwaga, inye nri, na ịmụpụta nwa n'enweghị nnyonye anya sitere n'aka mmadụ. Na, ebe enwere mmerụ ahụ site na omume mmadụ, ọ na-enye mkpali iwepụta ihe ngwọta na inye ndị na-emebi iwu ntaramahụhụ maka ụma kpachaara anya mesoo ha ihe. Anyị nwere ike ibelata mmiri mmiri na-emetọ emetọ, belata ọkwa mkpọtụ sitere na ihe omume ụmụ mmadụ, na-abawanye ọnụ ọgụgụ azụ ndị na-eri anụ, ma zere ihe egwu ndị ama ama dị ka nchọpụta mmanụ na gas na-enweghị isi na mmiri oke osimiri anyị. Ọnụ ọgụgụ dị mma nke anụ mmiri na-ekere òkè na nguzozi nke ndụ n'oké osimiri anyị, nakwa n'ikike oke osimiri nwere ịchekwa carbon. Anyị niile nwere ike itinye aka na nlanarị ha.

Sources:

http://www.marinemammalcenter.org/what-we-do/rescue/marine-mammal-protection-act.html?referrer=https://www.google.com/

http://www.joeroman.com/wordpress/wp-content/uploads/2013/05/The-Marine-Mammal-Protection-Act-at-40-status-recovery-and-future-of-U.S.-marine-mammals.pdf      (akwụkwọ dị mma na-elele ihe ịga nke ọma / ọdịda nke Iwu karịrị afọ 40).

"Anụ anụ mmiri," Kọmishọna nchekwa azụ na anụ ọhịa Florida, http://myfwc.com/wildlifehabitats/profiles/mammals/aquatic/

Akụkọ ụlọ No. 92-707, "1972 MMPA Legislative History," Animal Legal and Historical Center, https://www.animallaw.info/statute/us-mmpa-legislative-history-1972

"Iwu Nchekwa Mammal Marine nke 1972, emezigharịrị 1994," Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Mammal Marine, http://www.marinemammalcenter.org/what-we-do/rescue/marine-mammal-protection-act.html

"Ndị mmadụ Manatee agbagotela pasentị 500, ọ nweghịzi ihe egwu,"

Netwọk ozi ọma, nke e bipụtara 10 Jan 2016, http://www.goodnewsnetwork.org/manatee-population-has-rebounded-500-percent/

"North Atlantic Right Whale," Florida Fish and Wildlife Conservation Commission, http://myfwc.com/wildlifehabitats/profiles/mammals/aquatic/

"North Atlantic Right Whale na-eche mbibi ihu, nke Elizabeth Pennissi, Sayensị dere. ”http://www.sciencemag.org/news/2017/11/north-atlantic-right-whale-faces-extinction

"Nleba anya nke mmụba nke mmekpa ahụ nke ọkpọ ọkpọ na Gulf na ngwọta nwere ike ime" site n'aka Courtney Vail, Whale & Dolphin Conservation, Plymouth MA. 28 Juun 2016  https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2016.00110/full

"Mwụfu mmanụ nke Deepwater Horizon: Mmetụta Ogologo Ogologo na Oke Osimiri, Mammals Mmiri," 20 Eprel 2017 National Ocean Service  https://oceanservice.noaa.gov/news/apr17/dwh-protected-species.html