Ichebe oke osimiri dị omimi na oke osimiri

Mkpuchi nke 5th International Deep Sea Coral Symposium, Amsterdam

AMSTERDAM, NL - Ọganihu ole ụwa na-enwe n'ịchịkwa ịkụ azụ mmiri "iwu na-akwadoghị" na oke osimiri dabere n'echiche gị, Matthew Gianni nke Njikọ nchekwa oke osimiri miri emi gwara ndị ọkà mmụta sayensị na Mgbakọ Mba Nile nke Ise nke izu gara aga na Corals Deep-Sea.

"Ọ bụrụ na ị jụọ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ha na-ekwu na ọ bụ ihe ijuanya na ihe a rụzuru n'ime oge dị mkpirikpi," Gianni, onye bụbu onye na-akwado Greenpeace, gwara m nri ehihie mgbe okwu ya gasịrị, "ma ọ bụrụ na ị jụọ ndị nchekwa, ha nwere echiche dị iche."

Gianni kọwara “oké osimiri dị elu” dị ka mpaghara oke osimiri gafere mmiri nke mba n'otu n'otu na-ekwu. Site na nkọwa a, o kwuru, ihe dị ka ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke oké osimiri ka a na-akọwa dị ka "oké osimiri dị elu" ma na-agbaso iwu mba ụwa na nkwekọrịta dị iche iche.

N'ime afọ iri gara aga, ọtụtụ òtù mba ụwa, dị ka Nzukọ Ezumezu nke Mba Ndị Dị n'Otu, ekwenyela n'iwu na ụkpụrụ dị iche iche na-amachibido ịkụ azụ n'akụkụ ụfọdụ na "ihe ndị dị ndụ n'oké osimiri na-adịghị ike" dị ka coral mmiri oyi na-esighị ike.

Coral dị omimi nke oké osimiri, nke dị ogologo ndụ nke ukwuu ma nwee ike iwe ọtụtụ narị afọ ma ọ bụ ọbụna ọtụtụ puku afọ ka ha tolite, ndị na-adọkpụ ụgbọ ala na-adọkarị elu dị ka ihe na-ejide ya.

Mana, Gianni gwara ndị ọkà mmụta sayensị, emebeghị nke ọma. Enwere ike ikpe ụfọdụ ụgbọ mmiri ndị na-akwa emo na ọbụna mba ndị na-atụ ụgbọ mmiri ndị dị otú ahụ n'ụlọ ikpe mba ụwa, mana ndị na-ekpechite ọnụ alala azụ ime ụdị ihe ahụ, o kwuru.

O kwuru na enweela ọganihu ụfọdụ. Ụfọdụ ebe a na-akụbeghị azụ ka emechiela n'ala na ụdị azụ̀ ndị ọzọ ọ gwụla ma ụlọ ọrụ na-ebu ụzọ eme igbu azụ̀ emeghị nkwupụta mmetụta gburugburu ebe obibi.

Nke a n'onwe ya bụ ihe ọhụrụ ọhụrụ, o kwuru, ma nwee mmetụta nke ịmachi mbuso azụ azụ na mpaghara ndị dị otú ahụ, ebe ọ bụ na ụlọ ọrụ ole na ole ma ọ bụ ụlọ ọrụ ndị ọzọ chọrọ inye nsogbu na akwụkwọ EIS.

N'aka nke ọzọ, ọ gbakwụnyere, ebe a na-anabata ịdọrọ mmiri miri emi, mba ụwa na-asọ oyi ịgbalị igbochi ịkụ azụ, ọ dọrọ aka ná ntị.

Gianni gwara nnọkọ ahụ, "Ntụgharị mmiri miri emi kwesịrị ịbụ n'okpuru nyocha mmetụta nke na-achọsi ike dị ka nke ụlọ ọrụ mmanụ na-eme," ebe ọ bụ na omume ịkụ azụ na-emebi ihe dị ka ịhịa aka n'ala na-emebi n'ezie karịa igwu mmiri miri emi maka mmanụ. (Gianni anọghị naanị ya n'echiche ahụ; n'ime ogbako ụbọchị ise ahụ, ọtụtụ ndị ọzọ, gụnyere ndị ọkà mmụta sayensị, kwuru okwu ndị yiri ya.)

Inweta uche nke mba ụwa, Gianni gwara m na nri ehihie, abụghịzi nsogbu. Nke ahụ emelarị: United Nations, o kwuru, agafeela ezigbo mkpebi.

Kama nke ahụ, o kwuru, nsogbu ahụ bụ ime mkpebi ndị ahụ mba niile metụtara: “Anyị nwetara mkpebi dị mma. Ugbu a, anyị na-agba mbọ ka etinye ya n'ọrụ."

Nke a abụghị ọrụ dị mfe, n'ihi na mmadụ kwenyere n'oge ochie na ekwesịrị inwe nnwere onwe ịkụ azụ n'oké osimiri.

"Ọ bụ mgbanwe ọchịchị," ka o kwuru, "mgbanwe paradigm."

Mba dị iche iche na-akụ azụ n'oké osimiri dị n'oké osimiri ndịda arụwo ọrụ dị mma n'otu aka ahụ n'ịgbalị irube isi na mkpebi United Nations. N'aka nke ọzọ, ụfọdụ mba ndị na-ekere òkè n'ịkpagharị n'oké osimiri na Pacific adịchaghị ekwu okwu.

Ihe dị ka mba 11 nwere ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ụgbọ mmiri nwere ọkọlọtọ na-etinye aka na ịkụ azụ n'ime oke osimiri. Ụfọdụ mba ndị ahụ na-erube isi na nkwekọrịta mba ụwa ebe ndị ọzọ anaghị eme ya.

Ajụrụ m gbasara ohere nke ịhụ nrube isi.

Ọ zara, sị: "Anyị na-aga n'ụzọ ziri ezi," ka ọ zara, na-ehota ọtụtụ ikpe n'ime afọ iri gara aga metụtara ụgbọ mmiri ndị na-emezughị, wee jụ ịbanye n'ọtụtụ ọdụ ụgbọ mmiri n'ihi nnabata ụgbọ mmiri ahụ.

N'aka nke ọzọ, Gianni na ndị ọzọ na-etinye aka na Njikọ Nchekwa Oké Osimiri miri emi (ndị ihe karịrị ndị òtù 70 sitere na Greenpeace na National Resources Defence Council na onye na-eme ihe nkiri Sigourney Weaver) na-eche na ọganihu na-aga nwayọọ nwayọọ.

Amụrụ na Pittsburgh, Pennsylvania, Gianni nọrọ afọ 10 dị ka onye na-akụ azụ azụ ahịa wee tinye aka na nchekwa oke osimiri mgbe US Army Corps of Engineers na ngwụsị 1980s kwetara ikwe ka a tụfuo ọdụ ọdụ ụgbọ mmiri sitere na ọrụ mmepe ọdụ ụgbọ mmiri na Oakland, California. n'ebe ndị na-akụ azụ̀ na-akụ azụ̀.

O sonyeere ndị agha Greenpeace na ọtụtụ ndị ọzọ. Omume nkwado nke ọha na eze na-amanye gọọmentị etiti iji ebe a na-ekpofu ihe na-aga n'oké osimiri, mana n'oge ahụ Gianni raara onwe ya nye na okwu nchekwa.

Mgbe ọ rụsịrị ọrụ oge niile maka Greenpeace nwa oge, ọ ghọrọ onye ndụmọdụ na-etinye aka n'okwu metụtara igbu mmiri na igbu azụ n'oké osimiri.