Nduru nke oke osimiri nke Yucatan Peninsula

Site n'aka Brad Nahill, onye ngalaba-nchoputa na onye isi nke SEEtheWild.org 

Agwara m nwa m nwanyị Karina, sị: “Ọ pụrụ ịbụ na anyị ga-eji ụkwụ gaa n'ụzọ iji hụ nduru oké osimiri,” ka m gwara nwa m nwanyị Karina ka anyị guzoro n'akụkụ osimiri X'cacel, bụ́ otu n'ime osimiri ndị kasị mkpa nduru akwụ na Mexico, nke dị nso na Playa del Carmen nke dị na Yucatan Peninsula.

Dị ka chi ga-esi nweta ya, naanị anyị kwesịrị ịga ije ụkwụ 20 tupu ọdịdị okirikiri apụta na sọfụ. Nke nduru green pụta ozugbo n'ihu ụlọ ọrụ nyocha na-agba Flora, Fauna na Cultura de Mexico, a obodo oké osimiri nduru nzukọ na onye mmekọ nke LEE Nduru. Iji nye nduru ahụ ohere ọ chọrọ igwu, anyị gbagoro n'ụzọ, naanị ka mbe na-eso anyị. Otú ọ dị, n'ikpeazụ, ọ gbanwere obi ya ma laghachi na mmiri n'enweghị akwụ.

Anyị agaghị echere ogologo oge tupu nduru ndị ọzọ pụta na mmiri. Anyị chere ruo mgbe nduru kacha nso na-atọgbọ àkwá ya ka ọ ghara imenye ya nsogbu n'oge dị oké egwu n'usoro oge ochie. Nke a bụ turtle ndụ ndụ ọzọ, na-eru ihe dị ka kilogram 200. Ọ bụ ezie na arụrụla m ọrụ n'ichekwa mbe n'oké osimiri ihe karịrị afọ iri, nke a bụ nduru mbụ nwa m nwanyị hụrụ ka a na-akwụ akwụ́, ememe ahụ webatara ya.

X'cacel dị na njedebe nke okporo ụzọ unyi na-enweghị akara ọ bụla iji kwalite oasis nke okike, nke na Mexico na-eme njem nleta nwere ike ịbụ ihe dị mma. Turtles na-ebi n'akụkụ dum site na Cancun ruo Tulum mana nke a bụ otu n'ime ebe ole na ole ebe osimiri enweghị nnukwu ntụrụndụ. Ọkụ, oche dị n'akụkụ osimiri, na igwe mmadụ niile na-ebelata ọnụ ọgụgụ nduru na-arịgo akwu, yabụ ịgbatị eke dị ka nke a dị oke mkpa n'ime ka anụ ndị a na-adọrọ adọrọ na-alọghachi azụ.

Flora, Fauna y Cultura ejirila afọ 30 chebe ụdị nduru atọ dị n'akụkụ osimiri 11 dị na mpaghara ahụ. Nduru ndị a na-eche ọtụtụ egwu ihu gụnyere iri akwa na anụ ha na ebe a - ikekwe karịa ebe ọ bụla ọzọ n'ụwa - nnukwu mmepe njem nlegharị anya n'ụsọ osimiri. N'agbanyeghị na ọ bụ ogige ntụrụndụ mba (nke a maara dị ka Santuario de la Tortuga Marina Xcacel-Xcacelito), Xcacel na-aga n'ihu na-eche egwu egwu nke ịmebe osimiri ya mara mma ka ọ bụrụ nnukwu ebe ntụrụndụ.

Anyị gawara n'ụtụtụ echi ya gaa Akumal dị nso (Mayan maka "Ebe Ndị Nduru"), nke nwere ọdọ mmiri mara maka nduru ahịhịa ndụ. Anyị rutere n’isi ụtụtụ iti ìgwè mmadụ ahụ ihe ma yikwasị snorkels anyị gawa ịchọ nduru. N’oge na-adịghị anya, nwunye m hụrụ nduru ka ọ na-ata ahịhịa n’ebe dị anya na-ekiri ya. Ọcha oroma, aja aja na ọla edo mara mma doro anya karịa nke anyị hụrụ n'abalị gara aga.

Anyị nwere nduru na-eto eto na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ ihe dị ka nkeji iri na ise tupu ndị snorkelers ndị ọzọ abata. Nduru ahụ ji nwayọọ nwayọọ na-aga n'akụkụ ahịhịa oké osimiri, mgbe ụfọdụ na-ese n'elu elu iji jupụta ngụgụ ya tupu imikpuo n'ala ọzọ. Ọtụtụ n'ime ndị snorkelers nyere anụmanụ ahụ ohere zuru oke, n'agbanyeghị na otu onye mechara chụpụ mbe ahụ site na ịbịaru nso ma gbalịa iji igwefoto soro ya. Ahụmahụ ahụ tọrọ ya ụtọ, nwa m nwanyị mesịrị kwuo na ikiri nduru ahụ n'ebe obibi ya nyere ya olileanya maka ọdịnihu nke ụdị a.

Ka ọ na-erule oge anyị mechara, ọtụtụ ndị ọzọ na-abanye na mmiri. Mgbe anyị pụtachara, anyị nwere ohere iso Paul Sanchez-Navarro kparịtara ụka, onye isi ụlọ akwụkwọ toro ogologo. Centro Ecologico Akumal, otu nke na-echebe nduru ma n'ime mmiri na akwu nso. Ọ kọwara na ọnụ ọgụgụ buru ibu nke snorkelers na n'ọnụ mmiri na-enwe mmetụta dị ukwuu na nduru na-eri nri n'oké osimiri, na-eme ka ha na-eri obere nri ma na-abawanye nchekasị. Ozi ọma ahụ bụ na atụmatụ nlekọta ọhụrụ ga-adị n'oge na-adịghị anya iji mee ka ndị ọbịa na ndị ndu nlegharị anya na-eme ihe mgbe ha nọ gburugburu nduru.

N'uhuruchi ahụ, anyị gawara Tulum n'ebe ndịda. Ihe niile dara ka anyị gbapụrụ n'okporo ụzọ awara awara wee kwọba ụgbọ ala anyị na-agbazite n'elu ọsọ ọsọ na-agakarị n'okporo ụzọ na-aga Sian Ka'an Biosphere Reserve. N'ụlọ nkwari akụ Nueva Vida de Ramiro, ụlọ oriri na ọṅụṅụ dị n'ógbè ahụ na-arụ ọrụ iji belata akara ukwu nke gburugburu ebe obibi mgbe ọ na-emepụta ebe a na-akpọ òkù, ọtụtụ n'ime ala na-akụ osisi ndị dị n'ala. Obere ebe a na-anabata ndị ọrụ si Flora, Fauna y Cultura na ebe a na-egwupụta ahịhịa iji chebe akwa ndị nduru tọrọ na-abịa n'akụkụ osimiri a.

N’uhuruchi ahụ, ndị nche nduru kụrụ aka n’ọnụ ụzọ anyị iji mee ka anyị mara na otu onye nọ n’ọnụ ụzọ họtel ahụ, otu n’ime mmadụ ole na ole na-agbanyụ ọkụ ya n’abalị n’oge a na-akpa akwụ́ ma na-ebupụ ngwá ụlọ n’akụkụ osimiri. Usoro ezi uche dị otú ahụ bụ ihe dị mkpa mgbe ị na-ekerịta nduru n'ụsọ osimiri, mana ọ dị mwute ikwu, ọtụtụ n'ime ebe ntụrụndụ dị n'akụkụ oke osimiri a anaghị eme usoro ndị a.

Nduru a, bụkwa akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, gawara n'ebe a na-ekpo ọkụ n'ụlọ ezumike mana ọ gbanwere obi ya wee laghachi n'oké osimiri na-enweghị akwụ. Ọ dabara nke ọma nduru ọzọ pụtara n'ebe dịtụ anya iji gaa n'akụkụ osimiri ahụ, yabụ anyị nwere ike ịhụ usoro akwụ akwụ niile site n'igwu akwụ́ na ịtinye àkwá iji zoo ya n'aka ndị na-eri anụ. Nwunye m, bụ́kwa ọkà mmụta ihe ndị dị ndụ nduru, nyeere onye nche ahụ aka ịrụ nduru ahụ ka m na-akọwara mmadụ ole na ole ndị bịara ịbịaru nso ka ha na-aga n’ụsọ oké osimiri otú e si esi akwụ akwụ.

Ka anyị na-alọta, anyị hụrụ otu egwu nduru ọhụrụ nke dugara n'oche osimiri dị n'ihu ebe ezumike na-enwu gbaa. O doro anya site na egwu egwu na nduru tụgharịrị na-enweghị akwụ ozugbo ọ zutere oche - ihe akaebe na-egosi na ebe ntụrụndụ dị otú a anọchiwo ịchụ nta n'akụkụ osimiri a dị ka ihe iyi egwu kachasị na mpaghara. Mụtakwuo maka ka mmepe dị n'ikpere mmiri si emetụta mbe osimiri.

Njem anyị nlegharị anya n'ụsọ osimiri turtle nke mpaghara mechiri nzukọ anyị na ndị enyi anyị na Flora, Fauna y Cultura na otu ndị ntorobịa Mayan na-eche nche n'akụkụ osimiri akwụghị ụgwọ dị nso na Tulum National Park, na nso mkpọmkpọ ebe a ma ama. Osimiri a bụ ebe na-ekpo ọkụ maka ịchụ nta akwa ebe ọ bụ na mmadụ ole na ole bi n'akụkụ mmiri ahụ. Anyị Ijeri Nwa Nduru mmemme na-enyere aka n'ịkwado mmemme a, nke na-enye ụmụ okorobịa ndị a ọrụ ka ha na-enyere aka ichebe osimiri dị mkpa.

N'oge nleta anyị, anyị na ndị nche mbe ga-aga n'akụkụ osimiri. Mgbe nwa m nwanyị liri ụkwụ ya n'ájá, ụmụ okorobịa ahụ gwara anyị banyere ịrụsi ọrụ ike e mere iji chebe osimiri a maka nduru. Ha na-anọ abalị ahụ dum n'akụkụ osimiri, na-eje ije ogologo ya na-achọ nduru na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ na nke hawskbill. Mgbe chi bọrọ, a na-eburu ha laghachi n'ụlọ ka ha zuru ike ma gbakee. Ụdị nraranye a bụ ihe dị mkpa iji mee ka mbe na-alọghachi n'akụkụ osimiri ndị a ruo ọtụtụ afọ na-abịa.

Brad bụ ngalaba-nchoputa na director nke SEEtheWILD.org, webụsaịtị njem nchekwa anaghị akwụ ụgwọ mbụ n'ụwa. Ọ rụrụ ọrụ na nchekwa nchekwa oke osimiri, ecotourism, na agụmakwụkwọ gburugburu ebe obibi maka afọ 15 ya na ndị otu gụnyere Ocean Conservancy, Rare, Asociacion ANAI (Costa Rica), na Academy of Natural Sciences (Philadelphia). Ọ gbakwara ajụjụ maka ọtụtụ ụlọ ọrụ na-ahụ maka ebe obibi na ndị na-abụghị uru, gụnyere EcoTeach na Costa Rican Adventures. Odeela ọtụtụ isi akwụkwọ, blọọgụ, na abstracts na nchekwa nduru na ebe obibi ma gosipụta na nnukwu ogbako njem na mkparịta ụka nduru mmiri. Brad nwere BS na Environmental Economics sitere na Mahadum Penn State wee kuzie klaasị na njem nlegharị anya na Mount Hood Community College.