Iwu Azụ US

Na mbido ọnwa a, e hotara m n'otu akụkọ dị na Washington Post "US na-emechi amụma ịkụ azụ, na-ewepụta oke 2012 maka ụdị niile ejisiri ike” nke Juliet Eilperin dere (peeji A-1, Jenụwarị 8th 2012).

Otu anyị si ejikwa mbọ ịkụ azụ bụ isiokwu metụtara ndị ọkụ azụ̀, obodo ndị na-akụ azụ̀ na ndị na-akwado amụma ịkụ azụ, ọ bụghịkwa ọtụtụ ndị ọzọ. Ọ gbagwojuru anya ma na-aga n'ihu na nkà ihe ọmụma nke "azụ maka ihe ọ bụla ị nwere ike" gaa "ka anyị hụ na e nwere azụ n'ọdịnihu" kemgbe 1996, mgbe ọ bịara doo anya na ọkụ azụ anyị nwere nsogbu. N'afọ 2006, Congress kwadoro iwu nchịkwa azụ azụ gọọmenti etiti. Iwu ahụ chọrọ atụmatụ nlekọta azụ̀ ka ewepụta oke ịnwụde kwa afọ, ndị kansụl nchịkwa mpaghara ka ha na-aṅa ntị na ndụmọdụ ndị ndụmọdụ sayensị mgbe ha na-ewepụta oke nwude, ma gbakwụnye ihe achọrọ maka usoro ịza ajụjụ iji hụ na e mezuru ebumnobi ha. A ga-emezu ihe a chọrọ iji kwụsị ịkụ azụ karịa n'ime afọ 2, yabụ anyị nọ ntakịrị n'azụ usoro. Otú ọ dị, a na-anabata ịkwụsị ịkụ azụ̀ nke ụfọdụ azụ̀zụ ahịa. N'ezie, enwere m obi ụtọ na akụkọ sitere na kansụl ndị na-akụ azụ na mpaghara anyị na usoro "sayensị mbụ" nke 2006 reauthorization na-arụ ọrụ. Oge eruola ka anyị kpachiri ịchụ nta anụ ọhịa ndị a n'ọkwa nke ga-eme ka azụ̀ ahụ gbakee.  

Ugbu a, anyị ga-ajụ onwe anyị kedu ihe ebumnobi anyị na-ahụ maka ịkụ azụ bụ ma ọ bụrụ na ihe anyị chọrọ bụ njedebe nke oke azụ yana mbọ ọ na-aga nke ọma iji kwụsị iji enweghị isi, na ebe obibi na-emebi ngwa ịkụ azụ?

• Anyị kwesịrị ịkwụsị ịtụ anya na azụ̀ ọhịa nwere ike inye ọbụna 10% nke ndị bi n'ụwa
• Anyị kwesịrị ichekwa nri nke anụmanụ oké osimiri bụ ndị na-enweghị ike ịfe McDonalds maka nri obi ụtọ mgbe azụ nri ha na-apụ n'anya.
• Anyị kwesịrị ịkwalite ikike ụdị mmiri dị iche iche iji kwekọọ na mmiri ọkụ, mgbanwe kemịkalụ oke osimiri, na oke ifufe siri ike, site n'ịhụ na anyị nwere ọnụ ọgụgụ dị mma na ebe ahụike maka ha ibi.
• Na mgbakwunye na oke nwude ọhụrụ a chọtara kwa afọ, anyị kwesịrị inwe njikwa bara uru karịa iji gbochie igbu mmadụ n'amaghị ama na mkpofu azụ, crustaceans na ndụ oke osimiri ndị ọzọ na-esoghị n'ihe a chọrọ ijide.
• Anyị kwesịrị ichebe akụkụ nke oke osimiri pụọ na ngwa ịkụ azụ na-emebi emebi; Dịka ọmụmaatụ, ebe a na-azụ anụ na ebe a na-elekọta ndị agadi nke azụ, ala mmiri dị nro, ebe obibi pụrụ iche a na-achọpụtabeghị, coral, yana ebe akụkọ ihe mere eme, omenala na nkà mmụta ihe ochie.
• Anyị kwesịrị ịchọpụta ụzọ anyị ga-esi na-azụta ọtụtụ azụ̀ n’ala iji belata nrụgide a na-enwe n’ọtọsị ọhịa ma ghara imetọ okporo ụzọ mmiri anyị, n’ihi na aquaculture abụworị isi iyi ihe karịrị ọkara azụ̀ ndị anyị na-enweta ugbu a.
• N'ikpeazụ, anyị chọrọ ọchịchọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ntinye maka nleba anya n'ezie ka ndị na-eme ihe ọjọọ ghara imerụ ndụ nke obodo ndị na-akụ azụ raara onwe ha nye na-eche banyere ugbu a na ọdịnihu.

Ọtụtụ ndị mmadụ, ụfọdụ na-ekwu ihe dị ka 1 n'ime 7 (ee, nke ahụ bụ 1 ijeri mmadụ), na-adabere na azụ maka mkpa protein ha, yabụ anyị kwesịkwara ileba anya n'ofe United States. US bụ onye ndu n'ịtọbe oke njide ma na-aga n'ihu na nkwado n'oge a, mana anyị kwesịrị iso ndị ọzọ na-arụkọ ọrụ na ịkụ azụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị, enweghị akụkọ na enweghị iwu (IUU) ka anyị wee hụ na ụwa anyị agaghị anọgide na-enwe ọnọdụ ebe Ikike zuru ụwa ọnụ nke ịkụ azụ karịrị ike nke azụ nwere ike ịmụpụta ya. N’ihi nke a, ịkụbiga azụ̀ karịrị akarị bụ ihe gbasara nchekwa nri zuru ụwa ọnụ, a ga-enwekwa ike ileba ya anya n’oké osimiri ebe ọ nweghị mba nwere ikike.

Ijide na ire anụ ọhịa ọ bụla, dị ka nri n'ọ̀tụ̀tụ̀ azụmahịa zuru ụwa ọnụ, adịghị adịgide adịgide. Anyị enwebeghị ike iji anụmanụ terrestrial mee ya, yabụ na anyị ekwesịghị ịtụ anya chi ọma ka mma na ụdị mmiri. N'ọtụtụ ọnọdụ, obere obere azụ azụ nke obodo na-achịkwa nwere ike ịdịgide adịgide n'ezie, ma, ebe echiche nke mbọ ịkụ azụ mpaghara ejiri nke ọma na-emegharị ya, ọ gaghị enwe ike iru ọkwa nke ga-eri nri ndị bi na US. obere ụwa, ma ọ bụ anụmanụ mmiri ndị bụ isi akụkụ nke oke osimiri dị mma. 

M na-aga n'ihu na-ekwenye na obodo ndị na-akụ azụ nwere oke oke na nkwado, na mgbe mgbe, ụzọ akụ na ụba na mpaghara kacha nta maka ịkụ azụ. E kwuwerị, a na-eme atụmatụ na mmadụ 40,000 funahụrụ ha n'ọrụ na New England nanị n'ihi igbubiga ókè nke North Atlantic Cod. Ugbu a, ọnụ ọgụgụ cod nwere ike na-ewughachi, ọ ga-adịkwa mma ịhụ ka ndị ọkụ azụ̀ nọ n'ógbè na-aga n'ihu na-aghọrọ ihe oriri site na ụlọ ọrụ ọdịnala a site na nlekọta dị mma na ileba anya n'ọdịnihu.

Ọ ga-amasị anyị ịhụ ka azụ azụ̀ dị n'ime ụwa na-alaghachi na ọkwa akụkọ ihe mere eme ha (ọnụọgụ azụ ndị dị n'oké osimiri na 1900 bụ ugboro isii ka ọ dị taa). Obi dị anyị ụtọ ịkwado ndị niile na-arụ ọrụ iji weghachi oké osimiri ma si otú ahụ chebe ndị na-adabere na ihe ndị sitere n'okike (gị onwe gị nwekwara ike ịbụ akụkụ nke nkwado a, pịa ebe a.)

Mark J. Spalding