Levende dieren slaan koolstof op. Als je een vis uit de zee haalt en opeet, verdwijnt de koolstofvoorraad in die vis uit de oceaan. Oceanische blauwe koolstof verwijst naar de natuurlijke manieren waarop gewervelde zeedieren (niet alleen vissen) kunnen helpen koolstof vast te houden en vast te leggen, waardoor de effecten van klimaatverandering mogelijk worden verzacht.

In de oceaan stroomt koolstof door het voedselweb. Het wordt eerst gefixeerd door fotosynthese door fytoplankton op het oppervlak. Door consumptie wordt de koolstof vervolgens overgedragen en opgeslagen in de lichamen van plantenetende zeedieren zoals krill. Door predatie hoopt de koolstof zich op in grotere gewervelde zeedieren zoals sardines, haaien en walvissen.

Walvissen verzamelen tijdens hun lange leven koolstof in hun lichaam, waarvan sommige wel 200 jaar oud zijn. Als ze doodgaan, zinken ze naar de bodem van de oceaan en nemen ze de koolstof mee. Onderzoek laat zien dat elke grote walvis gemiddeld ongeveer 33 ton koolstofdioxide vastlegt. Een boom draagt ​​in dezelfde periode slechts tot 3 procent bij aan de koolstofopname van de walvis.

Andere gewervelde zeedieren slaan kleinere hoeveelheden koolstof voor kortere perioden op. Hun totale opslagcapaciteit staat bekend als "biomassa-koolstof". Het beschermen en verbeteren van oceanische blauwe koolstofvoorraden in zeedieren kan leiden tot voordelen op het gebied van natuurbehoud en klimaatverandering.

Er is onlangs een verkennend pilootonderzoek uitgevoerd in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) om inzicht te krijgen in de potentiële blauwe koolstof in de oceanen bij het aanpakken van de wereldwijde uitdaging van klimaatverandering en bij het ondersteunen van een duurzaam visserij- en marien beleid.

Het pilootproject in de VAE werd uitgevoerd in opdracht van het Abu-Dhabi Global Environmental Data Initiative (AGEDI) en ondersteund met cofinanciering van Blue Climate Solutions, een project van Stichting Oceaan, en het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP). GRID-Arendal, die het implementeert en uitvoert Wereldwijde milieufaciliteit Blue Forest Project.

De studie maakte gebruik van bestaande datasets en methoden om het vermogen van vissen, walvisachtigen, doejongs, zeeschildpadden en zeevogels die een deel van het mariene milieu van de VAE bewonen, te kwantificeren en te beoordelen om koolstof op te slaan en vast te leggen.

"De analyse vertegenwoordigt 's werelds eerste oceanic blue carbon-audit en beleidsevaluatie op nationaal niveau en stelt relevante beleids- en managemententiteiten in de VAE in staat opties te evalueren voor de mogelijke implementatie van oceanic blue carbon-beleid op lokaal en nationaal niveau", zegt Ahmed Abdulmuttaleb Baharoon, waarnemend directeur van AGEDI. "Dit werk is een sterke erkenning van het potentieel voor het behoud en duurzaam beheer van het zeeleven om erkend te worden als een belangrijke, op de natuur gebaseerde oplossing voor de wereldwijde klimaatuitdaging", voegt hij eraan toe.

Biomassa koolstof is er een van negen geïdentificeerde oceanische blauwe koolstofroutes waarbij mariene gewervelde dieren koolstofopslag en -vastlegging kunnen bemiddelen.

Verenigde Arabische Emiraten oceanische blauwe koolstofaudit

Een van de doelen van het onderzoek in de VAE was het evalueren van de koolstofvoorraden van biomassa van gewervelde zeedieren, met de nadruk op het emiraat Abu Dhabi, waarvoor de meeste reeds bestaande gegevens beschikbaar waren.

Het koolstofopslagpotentieel van biomassa werd op twee manieren beoordeeld. Ten eerste werd het koolstofopslagpotentieel van verloren biomassa geschat door vangstgegevens van de visserij te analyseren. Ten tweede werd het huidige koolstofopslagpotentieel van biomassa (dwz de staande koolstofvoorraad van biomassa) voor zeezoogdieren, zeeschildpadden en zeevogels geschat door het analyseren van overvloedgegevens. Vanwege een gebrek aan gegevens over de visdichtheid op het moment van analyse, werden vissen uitgesloten van schattingen van de koolstofvoorraad van biomassa, maar deze gegevens zouden in toekomstige studies moeten worden opgenomen.

De studie schatte dat in 2018 532 ton koolstofopslagpotentieel voor biomassa verloren ging als gevolg van visserijvangst. Dit komt bijna overeen met de huidige geschatte 520 ton aan biomassa-koolstofbestand van zeezoogdieren, zeeschildpadden en zeevogels in het emiraat Abu Dhabi.

Dit staande bestand van koolstof uit biomassa bestaat uit doejongs (51%), zeeschildpadden (24%), dolfijnen (19%) en zeevogels (6%). Van de 66 soorten die in dit onderzoek zijn geanalyseerd (53 visserijsoorten, drie soorten zeezoogdieren, twee soorten zeeschildpadden en acht soorten zeevogels) hebben er acht (12%) een staat van instandhouding van kwetsbaar of hoger.

"Biomassakoolstof - en oceanische blauwe koolstof in het algemeen - is slechts een van de vele ecosysteemdiensten die door deze soorten worden geleverd en moet daarom niet op zichzelf worden gezien of als vervanging van andere beschermingsstrategieën", zegt Heidi Pearson, een zeezoogdierexpert van de University of Alaska Southeast en hoofdauteur van de biomassa-koolstofstudie. 

"Bescherming en verbetering van de koolstofopslag van mariene gewervelde biomassa kan mogelijk een van de vele strategieën zijn voor natuurbehoudsplanning en beperking van de klimaatverandering in de VAE", voegt ze eraan toe.

"De resultaten bevestigen de grote ecologische waarde van walvissen en ander zeeleven om het klimaat te helpen verminderen", zegt Mark Spalding, voorzitter van The Ocean Foundation. "Het is van cruciaal belang dat de wereldwijde gemeenschap dit bewijs beschouwt als onderdeel van hun voortdurende inspanningen om het zeeleven te beheren en te herstellen en de wereldwijde klimaatverandering aan te pakken", voegt hij eraan toe.

Oceanische blauwe koolstofbeleidsevaluatie

Een ander doel van het project was het onderzoeken van de levensvatbaarheid van oceanische blauwe koolstof als beleidsinstrument ter ondersteuning van duurzaam beheer van mariene hulpbronnen en ter bestrijding van klimaatverandering.

De studie ondervroeg ook 28 belanghebbenden op het gebied van kust- en zeemilieu om de kennis, attitudes en percepties van het concept van oceanische blauwe koolstof en de relevantie ervan voor het beleid te beoordelen. Uit de beleidsevaluatie bleek dat de toepassing van oceanisch blauwkoolstofbeleid van grote beleidsrelevantie is op het gebied van klimaatverandering, behoud van biodiversiteit en visserijbeheer in nationale, regionale en internationale contexten.

"De overgrote meerderheid van de deelnemers aan de enquête was het erover eens dat de internationale erkenning van de waarde van oceanische blauwe koolstof moet worden vergroot en dat het moet worden opgenomen in strategieën voor behoud en beperking van de klimaatverandering", zegt Steven Lutz, een blauwe koolstofexpert bij GRID-Arendal en hoofd auteur van de beleidsevaluatie. "Ondanks de noodzaak om de koolstofemissies te verminderen, bevestigt dit onderzoek dat het behoud van de zee als strategie voor klimaatmitigatie levensvatbaar is, waarschijnlijk goed zal worden ontvangen en een groot potentieel heeft", voegt hij eraan toe.

"Deze bevindingen zijn 's werelds eerste in hun soort en dragen aanzienlijk bij aan gesprekken over oceaanbehoud en -beheer in de context van beperking van de klimaatverandering", zegt Isabelle Vanderbeck, een expert op het gebied van mariene ecosystemen bij het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP).

“Oceanische blauwe koolstof kan een onderdeel zijn van een reeks gegevens die worden gebruikt bij de ontwikkeling van strategieën voor het beperken van klimaatverandering, duurzame visserij, instandhoudingsbeleid en ruimtelijke ordening op zee. Dit onderzoek overbrugt aanzienlijk de kloof tussen het behoud van de zee en het beleid inzake klimaatverandering en is mogelijk zeer relevant voor oceaanacties die naar verwachting zullen worden besproken tijdens de klimaatveranderingsconferentie van de Verenigde Naties in november dit jaar, "voegt ze eraan toe.

De Decennium van de oceaanwetenschap voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties (2021-2030) afgekondigd in december 2017, zal een gemeenschappelijk kader bieden om ervoor te zorgen dat oceaanwetenschap de acties van landen om de oceanen duurzaam te beheren en meer in het bijzonder om de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling te verwezenlijken, volledig kan ondersteunen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Steven Lutz (GRID-Arendal): [e-mail beveiligd] of Gabriel Grimsditch (UNEP): [e-mail beveiligd] of Isabelle Vanderbeck (UNEP): [e-mail beveiligd]