Mapulaneti a Sunscreen: Kusintha kwa Ma radiation a Solar

Kuphwanya Climate Geoengineering Gawo 3

Gawo 1: Zosatha Zosadziwika
Gawo 2: Kuchotsa kwa Ocean Carbon Dioxide
Gawo 4: Kuganizira za Ethics, Equity, and Justice

Solar Radiation Modification (SRM) ndi mtundu wa geoengineering wa nyengo womwe cholinga chake ndi kuwonjezera kuchuluka kwa kuwala kwa dzuwa komwe kumawonekeranso mumlengalenga - kuti asinthe kutentha kwa dziko lapansi. Kuchulukitsa kunyezimira uku kumachepetsa kuchuluka kwa kuwala kwa dzuwa komwe kumapangitsa kupita kumlengalenga ndi padziko lapansi, kuziziritsa dziko lapansi. 

Kupyolera mu machitidwe achilengedwe, Dziko Lapansi limayang'ana ndi kuyamwa kuwala kwa dzuwa kuti likhalebe kutentha ndi nyengo, kugwirizanitsa ndi mitambo, tinthu tating'onoting'ono ta mpweya, madzi, ndi malo ena - kuphatikizapo nyanja. Panopa, palibe mapulojekiti achilengedwe a SRM omwe akufunidwa, kotero matekinoloje a SRM amagwera m'gulu lamakina ndi mankhwala. Ntchitozi makamaka zimafuna kusintha momwe dziko lapansi likuyendera ndi dzuwa. Koma, kuchepa kwa dzuwa lomwe limafika kumtunda ndi nyanja kungathe kusokoneza zochitika zachilengedwe zomwe zimadalira kuwala kwa dzuwa.

Mapulojekiti opangidwa ndi makina ndi mankhwala a SRM

Dziko lapansi lili ndi kachipangizo kena kamene kamayang’anira kuchuluka kwa ma radiation ochokera kudzuwa amene amalowa ndi kutuluka. Imachita izi powonetsa ndikugawanso kuwala ndi kutentha, zomwe zimathandiza kuwongolera kutentha. Chidwi pakugwiritsa ntchito makina ndi mankhwala a makinawa kuyambira pakutulutsa tinthu kudzera mu jakisoni wa stratospheric aerosol kupita kukupanga mitambo yotalikirapo pafupi ndi nyanja kudzera pakuwala kwa mitambo.

Stratospheric Aerosol Injection (SAI) ndiko kutulutsidwa kwa tinthu ta airborne sulfate kuonjezera kuwala kwa dziko lapansi, kuchepetsa kuchuluka kwa kuwala kwa dzuwa komwe kumafika pansi ndi kutentha komwe kumakhala mumlengalenga. Mofanana ndi kugwiritsa ntchito zoteteza ku dzuwa, solar geoengineering ikufuna kulondoleranso kuwala kwa dzuwa ndi kutentha kunja kwa mlengalenga, kuchepetsa kuchuluka komwe kumafika pamwamba.

Lonjezo:

Lingaliro limeneli lazikidwa pa zochitika zachilengedwe zomwe zimachitika limodzi ndi kuphulika kwamphamvu kwa mapiri. Mu 1991, kuphulika kwa Phiri la Pinatubo ku Philippines kunatulutsa mpweya ndi phulusa mumlengalenga, kugawa kuchuluka kwa sulfure dioxide. Mphepo zinasuntha sulfure dioxide padziko lonse lapansi kwa zaka ziwiri, ndipo tinthu tating'onoting'ono tinalowa ndi chinanyezimira kuwala kwadzuwa kokwanira kuchepetsa kutentha kwapadziko lonse ndi 1 digiri Fahrenheit (0.6 digiri Celsius).

Zowopsa:

SAI yopangidwa ndi anthu imakhalabe yongopeka kwambiri yokhala ndi maphunziro ochepa omaliza. Kukayikakayika kumeneku kumangokulirakulira chifukwa chosadziwika za utali wa ntchito yobaya jakisoni ndi zomwe zimachitika ngati (kapena liti) mapulojekiti a SAI alephera, kuthetsedwa, kapena kusowa ndalama. Mapulojekiti a SAI ali ndi chosowa chosatha akangoyamba, ndi zingachepe pakapita nthawi. Zotsatira zakuthupi pa jakisoni wa sulfate wa mumlengalenga zimaphatikizapo kuthekera kwa mvula ya asidi. Monga momwe zimawonekera ndi kuphulika kwa mapiri, tinthu ta sulphate timayenda padziko lonse lapansi ndi ikhoza kusungitsa m'madera omwe sakhudzidwa ndi mankhwalawa, kusintha zachilengedwe ndi kusintha nthaka pH. Njira ina yopangira aerosol sulfate ndi calcium carbonate, molekyulu yomwe ikuyembekezeka kukhala ndi zotsatira zofanana koma osati zotsatira zambiri monga sulphate. Komabe, kafukufuku waposachedwa akuwonetsa calcium carbonate zitha kuwononga ozoni layer. Kuwonetsera kwa kuwala kwa dzuwa kumabweretsa nkhawa zina. Kuyika kwa tinthu ting'onoting'ono, komwe tidayambira sikudziwika komanso kotheka padziko lonse lapansi, kumatha kupangitsa kusiyana kwenikweni kapena koganiziridwa komwe kungapangitse mikangano yapadziko lonse lapansi. Ntchito ya SAI ku Sweden idayimitsidwa mu 2021 pambuyo poti Saami Council, bungwe loyimira anthu amtundu wa Saami aku Sweden, Norway, Finland, ndi Russia, idagawana nawo nkhawa zakulowererapo kwa anthu panyengo. Wachiwiri kwa Purezidenti wa Council, Åsa Larsson Blind, adanena izi zikhalidwe za anthu a Saami kulemekeza chilengedwe ndi njira zake mwachindunji zinasemphana ndi mtundu uwu wa geoengineering wa dzuwa.

Surface Based Brightening/Albedo Modification cholinga chake ndi kuwonjezera kuwala kwa dziko lapansi ndikuchepetsa kuchuluka kwa ma radiation omwe amakhalabe mumlengalenga. M'malo mogwiritsa ntchito chemistry kapena njira zamamolekyulu, Kuwala kochokera pamwamba kumafuna kuwonjezera albedo, kapena kunyezimira, kwa dziko lapansi kupyolera mu kusintha kwa madera akumidzi, misewu, malo olimapo, madera a kumpoto, ndi nyanja. Izi zingaphatikizepo kuphimba maderawa ndi zinthu zowunikira kapena zomera kuti ziwonetsere ndi kulondoleranso kuwala kwa dzuwa.

Lonjezo:

Kuwala kochokera pamwamba kumayembekezeredwa kuti kupereke kuziziritsa kwachindunji komweko - mofanana ndi momwe masamba a mtengo angapangire mthunzi pansi pake. Pulojekiti yamtunduwu ikhoza kukhazikitsidwa pazigawo zing'onozing'ono, mwachitsanzo, dziko ndi dziko kapena mzinda ndi mzinda. Kuphatikiza apo, kuwala kochokera pamwamba kumatha kuthandizira sinthani kutentha komwe kukuchulukirachulukira m'mizinda yambiri komanso m'matauni chifukwa cha kutentha kwa chilumba cha m'tawuni.

Zowopsa:

Pamulingo wamalingaliro ndi malingaliro, kuwunikira kochokera pamwamba kumawoneka ngati kutha kukhazikitsidwa mwachangu komanso moyenera. Komabe, kafukufuku wokhudza kusintha kwa albedo amakhalabe woonda ndipo malipoti ambiri akuwonetsa kuthekera kwa zotsatira zosadziwika komanso zosokoneza. Kuyesetsa koteroko sikungathe kupereka yankho lapadziko lonse lapansi, koma kukula kosafanana kwa kuwala kochokera pamwamba kapena njira zina zowongolera ma radiation adzuwa zitha kukhala. zosafunikira komanso zosayembekezereka padziko lonse lapansi pakuyenda kapena kuzungulira kwa madzi. Kuwala pamwamba kumadera ena kungasinthe kutentha kwa dera ndikusintha kayendedwe ka tinthu tating'onoting'ono ndi zinthu mpaka zovuta. Kuonjezera apo, kuwala kochokera pamwamba kungayambitse chitukuko chosagwirizana pamtunda kapena padziko lonse lapansi, kuonjezera kuthekera kwa kusintha kwa mphamvu zamagetsi.

Marine Cloud Brightening (MCB) imagwiritsa ntchito mwadala utsi wa m'nyanja kuti ukhale ndi mitambo yotsika pamwamba pa nyanja, kulimbikitsa kupanga mtambo wowala komanso wokhuthala. Mitambo imeneyi imalepheretsa kuwala kwa dzuwa kufika kumtunda kapena pansi pa nyanja kuwonjezera pa kuwunikiranso mlengalenga.

Lonjezo:

MCB ili ndi kuthekera kochepetsa kutentha pamlingo wachigawo ndikuletsa zochitika zakuda za coral. Kafukufuku ndi kuyesa koyambirira kwawona bwino ku Australia, ndi ntchito yaposachedwa ku Great Barrier Reef. Ntchito zina zingaphatikizepo kubzala mitambo pamwamba pa madzi oundana kuti athetse madzi oundana a m'nyanja. Njira yomwe ikuperekedwa pano imagwiritsa ntchito madzi a m'nyanja, kuchepetsa kukhudzidwa kwa zinthu zachilengedwe ndipo ikhoza kuchitika kulikonse padziko lapansi.

Zowopsa:

Kumvetsetsa kwa anthu za MCB kumakhalabe kosatsimikizika. Mayesero omwe atsirizidwa ndi ochepa komanso oyesera, ndi ofufuza akuyitanitsa utsogoleri wapadziko lonse kapena wamba pamakhalidwe oyendetsera zachilengedwe izi pofuna kuziteteza. Zina mwazokayikitsazi ndi monga mafunso okhudza kuzirala kwachindunji ndi kuchepa kwa kuwala kwa dzuwa pazachilengedwe zakumaloko, komanso zotsatira zosadziwika za kuchuluka kwa tinthu tating'ono ta mpweya paumoyo wa anthu ndi zomangamanga. Iliyonse mwa izi zingadalire mpangidwe wa yankho la MCB, njira yotumizira, ndi kuchuluka kwa MCB komwe akuyembekezeredwa. Pamene mitambo imayenda mozungulira madzi, madzi, mchere, ndi mamolekyu ena adzabwerera kudziko lapansi. Mchere ukhoza kusokoneza malo omanga, kuphatikizapo nyumba za anthu, mwa kufulumira kuwonongeka. Madipozitiwa amathanso kusokoneza nthaka, kusokoneza zakudya komanso kuthekera kwa zomera kuti zikule. Zodetsa nkhawa zazikuluzikulu zomwe sizikudziwika ndi MCB.

Pomwe SAI, kusintha kwa albedo, ndi MCB zimagwira ntchito yowonetsa ma radiation omwe akubwera, Cirrus Cloud Thinning (CCT) imayang'ana pakukula kwa ma radiation. Mitambo ya Cirrus imatenga ndikuwonetsa kutentha, mumpangidwe wa cheza, kubwerera ku dziko lapansi. Cirrus Cloud Thinning apereka lingaliro ndi asayansi kuti achepetse kutentha komwe kumawonetsedwa ndi mitambo ndikulola kutentha kochulukirapo kutuluka mumlengalenga, zomwe zimachepetsa kutentha. Asayansi amayembekezera kuchotseratu mitambo iyi kupopera mitambo ndi particles kuchepetsa moyo wawo ndi makulidwe awo.

Lonjezo:

CCT ikulonjeza kuchepetsa kutentha kwapadziko lonse poonjezera kuchuluka kwa ma radiation kuti atuluke mumlengalenga. Kafukufuku wamakono akusonyeza kuti izi kusinthidwa kukhoza kufulumizitsa kayendedwe ka madzi, kuwonjezereka kwa mvula ndi kupindulitsa madera amene sachedwa kugwa chilala. Kafukufuku watsopano akuwonetsanso kuti kuchepa kwa kutenthaku kungathandize m'nyanja pang'onopang'ono ayezi amasungunuka ndikuthandizira kukonza ma ice caps a polar. 

Zowopsa: 

Lipoti la 2021 la Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) lokhudza kusintha kwanyengo ndi sayansi yakuthupi yomwe ikuwonetsa. kuti CCT sichimveka bwino. Kusintha kwanyengo motere kungasinthe magwero a mvula ndikupangitsa kuti zinthu zachilengedwe ndi ulimi zikhale zosadziwika bwino. Njira zomwe zaperekedwa pano za CCT zikuphatikiza kupopera mbewu mitambo ndi zinthu zinazake. Ngakhale kuti tinthu tating'ono ting'onoting'ono tikuyembekezeka kupangitsa kuti mitambo ikhale yopyapyala, jekeseni wa tinthu tating'onoting'ono akhoza kubzala mitambo m'malo mwake. Mitambo yotereyi imatha kukhala yokhuthala ndikusunga kutentha, m'malo mocheperako ndikutulutsa kutentha. 

Magalasi a Space ndi njira ina yomwe ofufuza apanga kuti alondolerenso ndikuletsa kuwala kwa dzuwa komwe kukubwera. Njira imeneyi ikusonyeza kuyika zinthu zowunikira kwambiri m'malo kuti atseke kapena kuwonetsa kuwala kwa dzuwa komwe kukubwera.

Lonjezo:

Magalasi am'mlengalenga amayembekezeredwa kuchepetsa kuchuluka kwa ma radiation kulowa mumlengalenga poyimitsa isanafike pa dziko lapansi. Izi zingachititse kuti kutentha kuchepe kulowa mumlengalenga ndi kuziziritsa dziko lapansi.

Zowopsa:

Njira zotengera malo ndizongoyerekeza kwambiri ndipo zimatsagana ndi a kusowa kwa mabuku ndi ma data ampirical. Zosadziwika za zotsatira za polojekiti yamtunduwu ndi gawo limodzi lokha la nkhawa zomwe ofufuza ambiri amakumana nazo. Zinanso zodetsa nkhawa ndi kuwononga ndalama kwa ntchito za m’mlengalenga, kukhudzidwa kwachindunji kwa cheza choyatsira moto chisanafike padziko lapansi, kukhudzidwa kwapadera kwa kuchepetsa kapena kuchotsa kuwala kwa nyenyezi kwa nyama za m’madzi zimene kudalira kuyenda kwakumwamba, kuthekera chiopsezo chothetsa, ndi kusowa kwa kayendetsedwe ka mlengalenga padziko lonse lapansi.

Kusamukira ku tsogolo labwino?

Potumizanso ma radiation adzuwa kuti achepetse kutentha kwa mapulaneti, kasamalidwe ka ma radiation a solar amayesa kuyankha chizindikiro cha kusintha kwanyengo m'malo mothana ndi vutolo. Gawo la maphunziro ili ladzaza ndi zotsatira zosayembekezereka. Pano, kuwunika kwachiwopsezo ndikofunikira kwambiri kuti muwone ngati chiwopsezo cha projekiti ndichofunika kuwononga dziko lapansi kapena chiwopsezo cha kusintha kwanyengo musanayambe kukhazikitsa ntchito iliyonse pamlingo waukulu. Kuthekera kwa mapulojekiti a SRM kukhudza dziko lonse lapansi kukuwonetsa kufunikira kwa kusanthula kulikonse komwe kungaphatikizepo kuganizira za chiwopsezo cha chilengedwe, kuchulukira kwa mikangano yapadziko lonse lapansi, komanso kukhudzidwa pakuwonjezeka kwa kusalingana padziko lonse lapansi. Ndi ndondomeko iliyonse yosintha nyengo ya dera, kapena dziko lonse lapansi, mapulojekiti ayenera kukhala okhudzidwa ndi kuyanjana ndi kutengapo mbali kwa okhudzidwa.