A'o fa'atupula'ia le soifua maloloina o le sami i le vaitau o suiga o le tau, ua fa'atuputeleina le taua o le a'oa'oina o tagata e uiga i lenei vaega o lo tatou paneta ma lona aafiaga lautele i o tatou olaga.

O le a'oa'oina o tupulaga laiti e sili atu le taimi nai lo se isi lava taimi. I le avea ai ma lumanaʻi o lo tatou sosaiete, latou te umia le mana moni o suiga. O lona uiga o le tausisia o tupulaga talavou i nei autu taua e tatau ona amata nei - a'o faʻatupuina mafaufauga, faʻamuamua, ma mea moni e fiafia i ai. 

O le fa'aauupegaina o faiaoga o le gataifale i meafaigaluega ma punaoa talafeagai e mafai ona fesoasoani e fa'atupuina se tupulaga fou e nofouta, fa'amalosi, ma teu fa'afaigaluega i le soifua maloloina o le sami ma lo tatou paneta.

Ta'alo a'oa'o, fa'aaloaloga a Anna Mar / Ocean Connectors

Fa'aaogaina Avanoa

Ou te matua fa'afetai ona ua ou ola a'e i totonu o se nu'u mautu-mafaufau fa'atasi ma se aiga e fiafia i le sami. O le faia o se sootaga ma le sami a o talavou, o loʻu alofa tele i le sami ma ona tagata na ou manaʻo ai e puipuia. O o'u avanoa e a'oa'o ai e uiga i le gataifale na fa'atūina ai a'u e avea ma se fa'ai'uga manuia o le vasa a'o fa'ai'u la'u fa'ailoga i le kolisi ma ulufale atu i le aufaigaluega. 

Sa ou iloa lava sa ou manao e tuuto atu soo se mea ou te faia i lou olaga i le sami. O le alu i le aoga maualuga ma le kolisi i se taimi taua i le talafaasolopito o le siosiomaga, ou te fiafia i se autu e toaitiiti tagata e faigofie ona maua le malamalama. E ui ina fa'aumatia e le vasa le 71% o le fogāeleele o le tatou paneta, ae e matua faigofie lava ona va'aia ona o le leai o se malamalama ma punaoa o lo'o maua.

Pe a tatou aʻoaʻoina i latou o loʻo siomia i tatou i mea tatou te iloa e uiga i le vasa, e mafai ona tatou faia se sao itiiti i le vasa faitau tusitusi - faʻatagaina i latou e leʻi iloa muamua e vaʻai i sootaga le tuusaʻo tatou uma ma le sami. E faigata ona lagona le fesootai atu i se mea e foliga mai e ese mai fafo, o lea la o le tele e mafai ona tatou amata fausia se sootaga ma le vasa i le talavou, o le tele foi lea o le mafai ona tatou liliu sua o suiga o le tau. 

Valaauina o Isi e Faatino

Ua tatou faalogo atili i suiga o le tau i talafou, ona o ona aafiaga i le lalolagi atoa, ma totonu o tatou olaga, o loo faaauau pea ona faatelevaveina. E ui o le manatu o suiga o le tau e aofia ai le tele o vaega o lo tatou siosiomaga, o le sami o se tasi lea o taʻaloga sili ona taua i lo tatou suiga o nofoaga. E fa'atonutonu e le vasa lo tatou tau e ala i lona malosi tele e taofiofia ai le vevela ma le carbon dioxide. A'o suia le vevela o le vai ma le oona, o le tele o ituaiga o meaola o le gataifale o loʻo nonofo ai ua faʻaumatia pe lamatia foi. 

E ui o le toatele oi tatou e mafai ona iloa aafiaga o lenei mea pe a le mafai ona tatou aau i le matafaga pe matauina faafitauli o sapalai, o le tele o alalafaga i le lalolagi atoa e sili atu ona faalagolago i le sami. O faigafaiva ma turisi e fa'aoso ai le tamaoaiga i le tele o nu'u o atumotu, ma fa'aletonu ai a latou alagatupe e aunoa ma se fa'anatura ola maloloina i le gataifale. Mulimuli ane, o nei faaletonu o le a afaina ai e oo lava i atunuu e sili atu le gaosiga.

Faatasi ai ma le suiga vave o le kemisi o le sami nai lo le mea na tatou vaʻaia muamua, o le lautele o le malamalama o le sami e naʻo le pau lea o le mea e mafai ona faʻasaoina moni ai. E ui ina tatou faalagolago i le vasa mo le okesene, tulafono faatonutonu o le tau, ma le tele o punaoa eseese, o le tele o aoga e leai ni tupe, punaoa, po o le gafatia e aoao ai tamaiti i le matafaioi a le vasa i le siosiomaga ma lo tatou sosaiete. 

Faalautele Punaoa

O le avanoa i a'oa'oga o le gataifale a'o talavou e mafai ona fa'atūina le fa'avae mo se sosaiete e sili atu le silafia o le si'osi'omaga. E ala i le fa'aalia o a tatou tupulaga i le tele o su'esu'ega o le tau ma le vasa, o lo'o fa'amalosia ai le isi tupulaga o lo'o i ai le malamalama e faia ai filifiliga a'oa'oina mo a tatou gataifale. 

I le avea ai ma se tagata a'oa'o i le Ocean Foundation, ua mafai ai ona ou galulue faatasi ma le Community Ocean Engagement Global Initiative (COEGI), lea e lagolagoina le avanoa tutusa i galuega i a'oa'oga o le gataifale ma maua ai e faiaoga ni mea faigaluega faasaienitisi sili ona lelei e fai ai a latou fe'au e sili atu ona aoga. E ala i le fa'aauupegaina o nu'u i puna'oa o le vasa, e ala i auala e aofia ai ma avanoa, e mafai ai ona fa'aleleia atili lo tatou malamalama i le lalolagi atoa i le vasa ma la tatou va ma ia - faia suiga mamana.

Ou te matua fiafia lava e va'ai i le galuega e mafai ona ausia e la tatou fuafuaga fou. O le avea ma se vaega o le talanoaga na ou maua ai se vaaiga loloto i le tele o punaoa o loʻo avanoa i atunuu eseese. Faatasi ai ma galuega i mataupu eseese e pei o le filogia palasitika, kaponi lanumoana, ma le faʻasaʻoina o le sami, ua faʻataʻamilomilo ai e le COEGI a tatou taumafaiga e ala i le faʻatalanoaina o le aʻa moni o nei faʻafitauli uma: faʻalapotopotoga, aʻoaʻoga, ma gaioiga. 

O iinei i le Ocean Foundation, matou te talitonu e tatau ona auai le autalavou i talanoaga e aʻafia ai lo latou lumanaʻi. O le tu'uina atu o avanoa i le isi augatupulaga, o lo'o fa'atupuina ai lo tatou agava'a o se sosaiete e tetee atu i suiga o le tau ma fa'amalosia le fa'asaoina o le sami. 

Ole tatou Community Ocean Engagement Global Initiative

COEGI e fa'amaoni i le lagolagoina o le atina'eina o a'oa'oga o le gataifale o ta'ita'i fa'alaua'itele ma fa'amalosia tamaiti a'oga o vaitausaga uma e fa'aliliu le faitau ma le tusitusi o le sami i galuega fa'asao.