Niadtong Enero 28, niabot ko sa Manila, ang kaulohan sa Pilipinas, usa sa 16 ka siyudad nga naglangkob sa “Metro Manila,” ang pinakadasok nga populasyon sa siyudad sa kalibotan—nga nakaabot sa gibanabanang populasyon sa adlaw nga 17 milyones ka tawo, mga 1 /6 sa populasyon sa nasud. Kadto ang una nakong pagbisita sa Manila ug naghinam-hinam ko nga makigtagbo sa mga opisyal sa gobyerno ug uban pa aron hisgutan ang ASEAN ug ang papel niini sa mga isyu sa kadagatan. Ang ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) usa ka rehiyonal nga organisasyon sa pamatigayon ug pagpauswag sa ekonomiya nga adunay 10 ka miyembro nga mga nasud nga nagtinabangay aron mapauswag ang mga istruktura sa pagdumala aron mapauswag ang kusog sa ekonomiya ug sosyal sa rehiyon sa kinatibuk-an. Ang matag membro nga nasud maoy tigpangulo sulod sa usa ka tuig—sa alpabetikong han-ay.

Sa 2017, ang Pilipinas nagsunod sa Laos aron mahimong tsirman sa ASEAN sulod sa usa ka tuig. Gusto sa gobyerno sa Pilipinas nga pahimuslan ang kahigayonan. "Busa, aron matubag ang bahin sa kadagatan, ang Foreign Service Institute (sa Department of Foreign Affairs) ug ang Biodiversity Management Bureau (sa Department of Environment and Natural Resources) nagdapit kanako sa pag-apil sa usa ka ehersisyo sa pagplano uban ang suporta gikan sa Asia Foundation. (ubos sa grant gikan sa US Department of State).” Ang among grupo sa mga eksperto naglakip kang Cheryl Rita Kaur, ang acting head sa Center For Coastal & Marine Environment, Maritime Institute of Malaysia, ug Dr. Liana Talaue-McManus, Project Manager sa Transboundary Waters Assessment Programme, UNEP. Talaue-McManus usab gikan sa Pilipinas ug eksperto sa rehiyon. Sulod sa tulo ka adlaw, mihatag mig tambag ug miapil sa usa ka “Seminar-Workshop on Coastal and Marine Environment Protection and the Role for ASEAN in 2017,” uban sa mga lider gikan sa daghang ahensya aron hisgotan ang mga kahigayonan sa pagpangulo sa Pilipinas sa ASEAN coastal and marine protection. 

 

ASEAN-Emblem.png 

Hapit na magsaulog ang Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) sa ilang ika-50 nga Anibersaryo.  Member Nations: Brunei, Burma (Myanmar), Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Philippines, Singapore, Thailand, ug Vietnam    

 

 

 

 

 

Ang Marine Biodiversity sa Rehiyon  
Ang 625 ka milyon nga mga tawo sa 10 ka mga nasud sa ASEAN nagsalig sa usa ka himsog nga global nga kadagatan, sa pipila ka mga paagi labaw pa sa kadaghanan sa ubang mga rehiyon sa kalibutan. Ang teritoryo sa mga katubigan sa ASEAN naglangkob sa usa ka luna nga tulo ka pilo sa luna sa yuta. Sa tingob sila makakuha og dakong bahin sa ilang GDP gikan sa pagpangisda (lokal ug kadagatan) ug turismo, ug gamay ra gikan sa aquaculture para sa domestic nga konsumo ug eksport. Ang turismo, ang labing paspas nga pagtubo sa industriya sa daghang mga nasud sa ASEAN, nagsalig sa limpyo nga hangin, limpyo nga tubig, ug himsog nga baybayon. Ang ubang mga rehiyonal nga kalihokan sa kadagatan naglakip sa pagpadala alang sa pag-eksport sa agrikultura ug uban pang mga produkto, ingon man sa produksyon sa enerhiya ug pag-eksport.

Ang rehiyon sa ASEAN naglakip sa Coral Triangle, ang unom ka milyon ka kilometro kwadrado nga lugar sa tropikal nga tubig nga gipuy-an sa 6 sa 7 ka espisye sa pawikan ug kapin sa 2,000 ka espisye sa isda. Ang tanan miingon, ang rehiyon nag-host sa 15% sa tibuok kalibutan nga produksiyon sa isda, 33% sa seagrass meadows, 34% sa coral reef cover, ug 35% sa mangrove acreage sa kalibutan. Ikasubo, tulo ang nagkunhod. Salamat sa mga programa sa reforestation, ang mga mangrove forest nagkalapad-nga makatabang sa pag-stabilize sa mga baybayon ug pagdugang sa produksyon sa pangisda. 2.3% lang sa halapad nga maritime territory sa rehiyon ang gidumala isip protected areas (MPAs)—nga naghimo niini nga mahagiton sa pagpugong sa dugang nga pagkunhod sa kahimsog sa kritikal nga kahinguhaan sa kadagatan.

 

IMG_6846.jpg

 

hulga
Ang mga hulga sa kahimsog sa kadagatan gikan sa mga kalihokan sa tawo sa rehiyon parehas sa makita sa mga rehiyon sa baybayon sa tibuuk kalibutan, lakip ang mga epekto sa mga pagbuga sa carbon. Sobra nga pag-uswag, sobra nga pagpangisda, limitado nga abilidad sa pagpatuman sa mga balaod batok sa human trafficking, endangered species, ilegal nga pagpangisda ug uban pang ilegal nga patigayon sa wildlife, ug kakuwang sa mga kahinguhaan aron matubag ang pagdumala sa basura ug uban pang mga panginahanglanon sa imprastraktura.

Sa miting, si Dr. Taulaue-McManus mitaho nga ang rehiyon anaa usab sa taas nga risgo sa pagtaas sa lebel sa dagat, nga adunay mga implikasyon sa pagpahiluna sa mga imprastraktura sa baybayon sa tanang matang. Ang kombinasyon sa mas taas nga temperatura, mas lawom nga tubig, ug nag-usab-usab nga chemistry sa kadagatan nagbutang sa tanang kinabuhi sa kadagatan sa rehiyon sa peligro—pag-usab sa lokasyon sa mga espisye ug makaapekto sa panginabuhi sa artisanal ug subsistence nga mangingisda ug niadtong nagsalig sa dive tourism, pananglitan.

 

Panginahanglan
Aron matubag kini nga mga hulga, ang mga partisipante sa workshop nagpasiugda sa panginahanglan alang sa pagdumala sa pagkunhod sa peligro sa katalagman, pagdumala sa konserbasyon sa biodiversity, ug pagkunhod sa polusyon ug pagdumala sa basura. Ang ASEAN nagkinahanglan sa maong mga polisiya sa paggahin ug paggamit, pagpalambo sa nagkalain-laing ekonomiya, pagpugong sa kadaot (sa mga tawo, sa mga puy-anan, o sa mga komunidad), ug sa pagsuporta sa kalig-on pinaagi sa pag-una sa long-term nga bili kay sa hamubo nga panahon nga ganansya.

Adunay mga panggawas nga hulga sa rehiyonal nga kooperasyon gikan sa politikal/diplomatikong away sa ubang mga nasud, lakip ang bag-ong radikal nga nabag-o nga pamatigayon ug internasyonal nga mga palisiya sa bag-ong administrasyon sa US. Adunay usab usa ka global nga panan-aw nga ang mga isyu sa human trafficking dili igo nga gitubag sa rehiyon.

Adunay na maayo nga rehiyonal nga mga paningkamot sa pangisda, pamatigayon sa wildlife, ug mga kalamakan. Ang ubang mga nasud sa ASEAN maayo sa pagpadala ug ang uban sa mga MPA. Ang Malaysia, usa ka kanhing chair, naglunsad sa ASEAN Strategic Plan on the Environment (ASPEN) nga nag-ila usab sa pagtubag niini nga mga panginahanglan isip usa ka paagi sa unahan sa pagdumala sa kadagatan sa rehiyon alang sa kontrolado nga malungtarong kauswagan.  

Sa ingon niini, kining 10 ka mga nasud sa ASEAN, uban sa tibuok kalibutan maghubit sa bag-ong asul nga ekonomiya nga "malungtarong mogamit sa kadagatan, kadagatan ug mga kahinguhaan sa kadagatan" (matag UN Sustainable Development Goal 14, nga mahimong hilisgutan sa usa ka multi-day nga internasyonal nga miting sa Hunyo). Tungod kay, ang punto mao nga kinahanglan adunay legal ug palisiya nga mga himan alang sa pagdumala sa asul nga ekonomiya, asul (pagtubo) kauswagan, ug tradisyonal nga ekonomiya sa kadagatan aron mapalihok kita ngadto sa usa ka tinuod nga malungtarong relasyon sa kadagatan. 

 

IMG_6816.jpg

 

Pagtagbo sa mga Panginahanglan sa Pagdumala sa Dagat
Ang pagdumala sa kadagatan mao ang gambalay sa mga lagda ug mga institusyon nga naningkamot sa pag-organisar sa paagi diin kitang mga tawo adunay kalabotan sa kabaybayonan ug kadagatan; aron mangatarongan ug limitahan ang nagkalapad nga paggamit sa mga tawo sa mga sistema sa dagat. Ang pagkadugtong sa tanang sistema sa dagat nanginahanglan ug koordinasyon tali sa indibidwal nga ASEAN coastal nga mga nasud ug uban sa internasyonal nga komunidad alang sa mga lugar nga lapas sa nasudnong hurisdiksyon ingon man mahitungod sa mga kahinguhaan sa komon nga interes.  

Ug, unsa nga mga matang sa mga palisiya ang nakakab-ot niini nga mga katuyoan? Ang mga naghubit sa sagad nga mga prinsipyo sa transparency, pagpadayon ug pagtinabangay, pagpanalipod sa mga kritikal nga lugar aron suportahan ang mga kalihokan sa ekonomiya, pagdumala sa tukma alang sa mga panginahanglanon sa panahon, geograpikanhon, ug mga espisye, ingon man pagsiguro sa pagkaharmonya sa internasyonal, rehiyonal, nasyonal, ug subnasyunal nga katuyoan sa ekonomiya ug sosyo-kultural . Aron maayo ang pagdesinyo sa mga polisa, kinahanglang masabtan sa ASEAN kon unsay anaa niini ug giunsa kini paggamit; pagkahuyang sa mga pagbag-o sa mga sumbanan sa panahon, temperatura sa tubig, kemistriya, ug giladmon; ug dugay nga panginahanglan alang sa kalig-on ug kalinaw. Ang mga siyentista makakolekta ug makatipig sa mga datos ug mga baseline ug mamentinar ang mga balangkas sa pagmonitor nga mahimong magpadayon sa paglabay sa panahon ug hingpit nga transparent ug mabalhin.

Ang mosunod mao ang mga rekomendasyon sa mga topiko ug tema alang sa kooperasyon gikan niining 2017 nga miting lakip na ang posibleng mahinungdanong elemento sa gisugyot nga ASEAN Leaders' Statement on Maritime Security Cooperation ug Marine Environment Protection ug/o posible nga Philippine led initiatives sa marine environment protection para sa 2017 ug sa unahan:

Ang mga Hilisgutan

Mga MPA ug MPAN
ASEAN Heritage Parks
Mga Emisyon sa Carbon
Pagbag-o sa Klima
Acidification sa kadagatan
biodiversity
Habitat
Migratory nga mga espisye
Pagpamaligya sa ihalas nga kinabuhi
Maritime Cultural Heritage
Turismo
Pang-akwakultura
pagpangisda
Mga tawhanong katungod
IUU
Salog sa dagat 
Pagmina sa salog sa dagat
kable
Pagpadala / trapiko sa barko

Ang mga Tema

Pagpalambo sa kapasidad sa rehiyon
tayuyon
Conservation
Protection
Pagbitay
Pagpahaum
transparency
Pag-usisa
Mga panginabuhian
Paghiusa sa polisiya / pagpadayon sa ASEAN taliwala sa mga gobyerno
Awareness sa pagpakunhod sa pagkawalay alamag
Pagpaambit sa kahibalo / Edukasyon / Outreach
Kasagaran nga mga pagtasa / benchmark
Kolaborasyon nga panukiduki / pagmonitor
Pagbalhin sa teknolohiya / labing maayo nga gawi
Kooperasyon sa pagpatuman ug pagpatuman
Jurisdiction / mandato / harmonization sa mga balaod

 

IMG_68232.jpg

 

Mga butang nga misaka sa ibabaw
Ang mga representante nga ahensya sa Pilipinas nagtuo nga ang ilang nasud adunay track record nga manguna sa: MPAs ug Marine Protected Area Networks; pakiglambigit sa komunidad, lakip ang mga lokal nga gobyerno, NGO, ug mga lumad; pagpangita ug pagpaambit sa tradisyonal nga kahibalo; kooperatiba nga mga programa sa siyensya sa dagat; ratipikasyon sa may kalabutan nga mga kombensiyon; ug pagsulbad sa mga tinubdan sa mga basura sa dagat.

Ang pinakalig-on nga mga rekomendasyon alang sa rehiyonal nga mga aksyon naglakip sa tulo ka mahinungdanong mga butang sa GDP nga gihisgutan sa ibabaw (pangisda, aquaculture ug turismo). Una, gusto sa mga partisipante nga makita ang lig-on, maayong pagdumala nga mga pangisda para sa lokal nga konsumo, ug alang sa mga merkado sa pamatigayon sa eksport. Ikaduha, nakita nila ang panginahanglan sa smart aquaculture nga maayong pagkabutang ug maayong pagkadesinyo subay sa mga sumbanan sa ASEAN. Ikatulo, among gihisgutan ang panginahanglan alang sa tinuod nga eco-tourism ug malungtarong imprastraktura sa turismo nga nagpasiugda sa pagpreserbar sa kultural nga kabilin, lokal nga komunidad ug partisipasyon sa publiko-pribado nga sektor, reinvestment ngadto sa rehiyon, ug alang sa viability, ug pipila ka porma sa "eksklusibo" nga kalainan nga nagpasabot ug labaw pa. kita.

Ang ubang mga ideya nga giisip nga takos sa eksplorasyon naglakip sa asul nga carbon (mangroves, seagrasses, carbon sequestration offset ug uban pa); nabag-o nga enerhiya ug episyente sa enerhiya (dugang nga kagawasan, ug aron matabangan ang lagyong mga komunidad nga mouswag); ug sa pagpangita og mga paagi sa pag-ila sa mga kompanya kansang mga produkto aktibo nga MAAYO alang sa kadagatan.

Adunay dagkong mga babag sa pagpatuman niini nga mga ideya. Ang paggugol ug duha ug tunga ka oras diha sa sakyanan aron molakaw ug mga duha ug tunga ka milya naghatag kanamog daghang panahon sa pag-estorya sa kataposan sa kataposang sesyon. Kami nagkauyon nga adunay daghang tinuod nga pagkamalaumon ug tinguha sa pagbuhat sa husto nga butang. Sa katapusan, ang pagsiguro sa usa ka himsog nga kadagatan makatabang sa pagsiguro sa usa ka himsog nga kaugmaon alang sa mga nasud sa ASEAN. Ug, ang usa ka maayong pagkadisenyo nga rehimen sa pagdumala sa kadagatan makatabang kanila nga makaabut didto.


Hulagway sa ulohan: Rebecca Weeks/Marine Photobank