He Oasis of Science

Aia ma ka lihi o kahi loko loko lōʻihi ma Baja California Sur, i hoʻopuni ʻia e kahi ʻāina o nā mea kanu haʻahaʻa haʻahaʻa, nā pā paʻakai ākea, a me ke kiʻekiʻe. hoʻohenehene cacti i ʻike ʻia ma ka lewa e like me nā totem-like sentinels i hoʻopuni ʻia i loko o kahi mirage, aia kahi hale hana liʻiliʻi. ʻO ka Hale Hōʻikeʻike ʻo Francisco "Pachico" Mayoral Field Laboratory. 

I loko o kēia keʻena hoʻokolohua, me kāna turbine ʻōniʻoniʻo e wili ikaika ana ma luna o kona koʻi kūpaʻa e hopu i kēlā me kēia a me kēlā me kēia makani, ʻālohilohi kona mau panela lā e like me nā loko obsidian me nā laina laina i ʻauʻau ʻia i ka lā wao nahele, ke alakaʻi ʻia nei kekahi o nā ʻepekema maikaʻi loa o ka honua ma nā kohola hina. . A, ke hana ʻia nei e kekahi o nā poʻe maikaʻi loa o ka honua e hana.

ʻO kēia ka Laguna San Ignacio Ecosystem Science Program, kahi papahana o The Ocean Foundation.

A, ʻo Laguna San Ignacio kēia, kahi e hui ai ka wao nahele me ke kai, kahi kaiaola kai moana kai ʻē aʻe, ʻo ia kahi ʻāpana o ka El Vizcaíno Biosphere Reserve o Mexico.

No nā makahiki, ua hopu kēia wahi mamao i ka noʻonoʻo o ka poʻe mākaʻikaʻi, nā ʻepekema, nā mea hana kiʻiʻoniʻoni, a me nā lawaiʻa, a me nā mea kohola a me nā mea hana. ʻO ke kai iʻike nui ʻia no ka nui o nā koholā hina e hōʻea ana i kēlā me kēia hoʻoilo e hānau a hānau keiki, ua piha i nā holoholona hihiu like ʻole, e like me nā manu kuhukukū, nā dolphins, nā ula, a me nā ʻano iʻa waiwai nui. He puʻuhonua koʻikoʻi ka loko no nā manu lele a me nā manu kahakai e ʻimi nei i ka meaʻai a me ka malu ma kona ʻāina wai momona. ʻO nā ululāʻau mangrove ʻulaʻula a keʻokeʻo o ka ʻāina i piha i ke ola.

Mai luna mai, me he oasis lā ka loko i hoʻopaʻa ʻia e nā mauna ʻulaʻula a me nā mauna oker, e haki nui ana ka Moana Pākīpika nui ma ka pā one e hōʻike ana i ka puka komo o ke kai. Ke nānā aku nei i luna, hoʻololi ka lani ʻulaʻula ʻulaʻula pau ʻole i kēlā me kēia pō i loko o kahi uhi ʻālohilohi o nā hōkū e kahe ana ma waena o nā eddies a me nā puahiohio o ka Milky Way.

“Pono ka malihini i ke kaena e haʻalele iā ia iho i ka wikiwiki o ka makani, ke au, a ma ka hana ʻana pēlā, hiki ke ʻike ʻia nā mea kupanaha o ia wahi. ʻO kēia hoʻololi makahiki i ka manaʻo a me ka ʻike, ka lohi o ke ola o kēlā me kēia lā e hahai i nā wati kūlohelohe hou aʻe, e hoʻomohala ana i ka mahalo piha i nā mea a kēlā me kēia lā i lawe mai iā mākou, no ka maikaʻi a i ʻole ka hewa, ʻo ia ka mea a mākou i kapa ai ʻo 'Lagoon Time.'” - Steven Swartz (1)

ʻO Steven Swartz lāua ʻo Mary Lou Jones ka palapala ʻāina huki lima

I koʻu hiki mua ʻana i ka pō ma kona kahakai ʻeleʻele ʻīnika ma hope o ka huakaʻi 4x4 ma ka wao nahele, ua paʻa ka makani a me ka leo nui-e like me ka hana pinepine ʻana-a hoʻopiha ʻia i ka ʻili o ka wao nahele a me ka paʻakai, hiki iaʻu ke hoʻopuka i kahi leo e puka mai ana. ka pouli imua o'u. I koʻu nānā ʻana i ka leo, ua kani kaʻu mau manaʻo ʻē aʻe. Ua hoʻokuʻu ʻia nā hale lole e hoʻopaʻa ana i nā haumāna a me nā ʻepekema i waena; ua emi iho na hoku i loko o ka huʻi hōkū, ʻo ko lākou ʻulaʻula keʻokeʻo keʻokeʻo me he mea lā e uhi ana i ke kani a hāʻawi i ka wehewehe synesthetic. A laila, ʻike wau i ke kumu o ka walaʻau.

ʻO ia ka leo o ka pā ʻana o ke koholā hina—nā makuahine a me nā keiki bipi—e kani kani nui ana ma ka ʻaoʻao o ka lewa, ka mea i uhi ʻia e ka pōʻeleʻele, i hoʻopaʻa ʻia me ka pohihihi, a me ka hōʻike ʻana mai i ke ola hou.

ʻO Ballenas grises. Eschrichtius robustus. ʻO nā koholā hina pohihihi o Laguna San Ignacio. E ʻike mua wau ma hope aku he hoaaloha pū kekahi.

ʻOiai ua hoihoi nui ʻia kēia wahi mai ka wā i hoʻomaka ai ka poʻe noiʻi, e like me ka mea kaulana ʻo Dr. Ray Gilmore, ka "makuakāne o ka nānā koholā," i hoʻomaka ai e alakaʻi i nā huakaʻi ʻepekema i ka hoʻomaka ʻana o ke kenekulia 20, ua alakaʻi ʻo Kauka Steven Swartz lāua ʻo Mary Lou Jones. ʻo nā haʻawina ʻōnaehana mua o nā koholā hina ma ke kaona mai 1977-1982. (2) Ma hope aku e hui pū ʻo Dr. Swartz me Kauka Jorge Urban e hoʻokumu i ka Laguna San Ignacio Ecosystem Science Program (LSIESP), a ma 2009, ua lilo i papahana kākoʻo kālā o The Ocean Foundation.

Nānā ka Polokalamu i nā "indicators"—biological, ecological, and even sociological metrics—e nānā a hāʻawi i nā ʻōlelo paipai e hōʻoia i ke ola mau o ka Laguna San Ignacio Wetlands Complex. ʻO ka ʻikepili i hōʻiliʻili ʻia e LSIESP, i nānā ʻia i loko o ka pōʻaiapili o nā hoʻololi kaiapuni nui aʻe ma muli o ka hoʻomehana honua, he mea maikaʻi loa ia no ka hoʻolālā wā lōʻihi e hōʻoia i kēia kaiaola kūʻokoʻa e hiki ke hoʻomau i nā koʻikoʻi o waho mai ka eco-tourism, lawaiʻa, a me nā poʻe e kapa nei i kēia. wahi home. Ua kōkua ka ʻikepili i hoʻopaʻa ʻole ʻia i ko mākou ʻike ʻana i ke kahawai, kona mau mea kaumaha, kona mau pōʻai, a me ke ʻano o kona mau kānaka noho mau. Ma ka hui pū ʻana me ka ʻikepili moʻolelo kumu, ua hoʻomau ka hoʻoikaika ʻana a LSIESP i kēia o nā wahi i aʻo nui ʻia no ka nānā ʻana i ke ʻano o ke koholā hina ma ka honua.

ʻO kekahi mea kōkua i puka mai i loko o nā makahiki i hala iho nei ʻo ia ke kiʻi kiʻi kiʻi. I ka manawa he hana i makemake nui i ke kiʻiʻoniʻoni, nā kemika ʻawaʻawa, nā lumi ʻeleʻele, a me ka makaʻala no ka hoʻohālikelike ʻana, i kēia manawa hiki i nā mea noiʻi ke kiʻi i nā haneli inā ʻaʻole nā ​​tausani o nā kiʻi ma ka puka hoʻokahi e hopu i ke kiʻi kūpono no nā kumu hoʻohālikelike. Kōkua nā kamepiula i ka nānā ʻana i nā kiʻi ma o ka ʻae ʻana i ka loiloi wikiwiki, loiloi, a me ka mālama mau. Ma muli o nā kiʻi paʻi kiʻi paʻi kiʻi, ua lilo ka ʻike kiʻi i kumu nui o ka biology holoholona hihiu a hiki i ka LSIESP ke komo i ka nānā ʻana i ke olakino, kūlana kino, a me ka ulu ʻana o ke ola o kēlā me kēia kohola hina i ke kai.

Ua hoʻopuka ʻo LSIESP a me kāna poʻe noiʻi i nā hōʻike o kā lākou ʻike mai ka hoʻomaka ʻana o ka makahiki 1980 me ka ʻike kiʻi e lawelawe ana i kahi kuleana koʻikoʻi. Ma ka hōʻike hope loa no ka makahiki 2015-2016, ua ʻike nā noiʻi: “Ua hōʻoia nā kiʻi o nā kohola 'hopu hou' i nā makahiki koholā wahine mai 26 a 46 makahiki, a ke hoʻomau nei kēia mau wahine i ka hānau ʻana a kipa aku iā Laguna San Ignacio me ka lakou mau bipi hou i kela hooilo keia hooilo. ʻO kēia nā ʻikepili kiʻi kiʻi kahiko loa no nā koholā hina e ola ana, a e hōʻike maopopo ana i ka ʻoiaʻiʻo o ka hānau ʻana i nā koholā hina wahine i Laguna San Ignacio. (3)

Ua hiki i nā mea noiʻi o LSIESP no ka wā lōʻihi ke hoʻopili i ka ʻano koholā hina me nā kūlana kaiapuni nui e like me nā pōʻai El Niño a me La Niña, ka Pacific Decadal Oscillation, a me ka mahana o ka ʻilikai. ʻO ka loaʻa ʻana o kēia mau hanana i ʻike ʻia i ka manawa o ka hōʻea ʻana a me ka haʻalele ʻana o ke koholā hina i kēlā me kēia hoʻoilo, a me ka nui o nā koholā a me ko lākou olakino holoʻokoʻa.

Ke ʻae nei ka noiʻi moʻomeheu hou i nā mea noiʻi e hoʻohālikelike i nā kohola hina o Laguna San Ignacio me ka heluna poino nui o nā koholā hina o Western, e noho ana ma kēlā ʻaoʻao o ka pākīpika. Ma o ka launa pū ʻana me nā ʻoihana ʻē aʻe a puni ka honua, ua lilo ʻo LSIESP i kumu nui i loko o kahi pūnaewele nānā ākea ākea i hoʻolaʻa ʻia no ka hoʻomaopopo maikaʻi ʻana i ka kaiaola a me ka nui o nā koholā hina a puni ka honua. ʻO ka ʻike hou ʻana o nā koholā hina ma ke kapakai o ʻIseraʻela a me Namibia e hōʻike ana e hoʻonui ʻia ko lākou ākea i ka wā e wehe ai ka hoʻololi ʻana i ka hau i nā alahele hau ʻole i ka Arctic e ʻae ai i ka neʻe ʻana o nā kohola i ka Atlantika - kahi moana a lākou i noho ʻole ai mai ka wā mai. e pau ana i ka wā o ke kiʻekiʻe o ke koholā ʻana.

Ke hoʻonui nei ʻo LSIESP i kāna noiʻi manu no ka ʻimi ʻana i ka hana koʻikoʻi o nā manu i loko o ke kaiaola paʻakikī o ke kai, a me ko lākou nui a me kā lākou ʻano. Ma hope o ka loaʻa ʻana o ka pohō nui ʻana o nā manu hoʻopaʻa ʻāina ma Isla Garza a me Isla Pelicano i nā coyotes pōloli, i hōʻike ʻia he akamai loa i ka nānā ʻana i ke kai a i ʻole nā ​​​​mea ʻauʻau maikaʻi maoli, ua hoʻokomo ʻia nā pou hana a puni ke kai e kōkua i ke kūkulu hou ʻana o ka lehulehu. .

Eia nō naʻe, makemake nui ʻia nā kumuwaiwai hou aʻe e kākoʻo i ka noiʻi manu manu hou o ka papahana i mea e hoʻomohala ai i nā ʻikepili ʻōnaehana no ka wā lōʻihi i lilo i kuleana koʻikoʻi i ka hoʻonui ʻana i ko mākou ʻike no nā kohola hina o ke kai. He mea koʻikoʻi kēia hoʻoikaika ʻana ma muli o ke kuleana o ka ʻikepili hilinaʻi i ka hoʻokumu ʻana i nā kulekele lehulehu, e koi ana i ka hui like ʻana o ka honua no ka pale ʻana i nā ʻano manu lele nui o ke kahawai.

ʻO ka hoʻonaʻauao kekahi o nā hana koʻikoʻi o ka papahana. Hāʻawi ka LSIESP i nā manawa no ke aʻo ʻana ma o ka hoʻokomo ʻana i nā haumāna—kula mua a hiki i ke kulanui—a me ka hoʻolaha ʻana iā lākou i nā ʻano noiʻi ʻepekema, nā hana mālama mālama maikaʻi loa, a ma luna o nā mea a pau, kahi kaiaola nani a kū hoʻokahi ʻaʻole wale nō e hoʻokipa i ke ola—e hoʻoulu i ke ola.

Ma hope o Malaki, ua hoʻokipa ka papahana i kahi papa mai ke Kulanui Autonomous o Baja California Sur, he hoa nui o LSIESP. I ka huakaʻi kula, ua komo nā haumāna i nā hoʻomaʻamaʻa kula, e hōʻike ana i ka hana i hana ʻia e nā mea noiʻi o ka papahana, me ka ʻike kiʻi ʻana i nā kohola hina a me nā noiʻi avian e koho ai i ka nui a me ka ʻokoʻa o nā manu. Ma ke kamaʻilio pū ʻana me ka hui i ka pau ʻana o kā lākou huakaʻi, ua kūkākūkā mākou i nā ʻano manawa like ʻole e kākoʻo i kēia hana koʻikoʻi, a me ke koʻikoʻi o ka ʻike mua ʻana i ke kai. ʻOiai ʻaʻole hiki i nā haumāna āpau ke lilo i poʻe loea ola holoholona e hana ana ma ke kula, ʻike maopopo ʻia ʻaʻole kēia ʻano hana e hoʻoulu i ka ʻike wale nō - ke hoʻokumu nei ia i kahi hanauna hou o nā puʻukū e hōʻoia i ka hoʻomau ʻia o ka pale ʻana o ke kai a hiki i ka wā e hiki mai ana. .

ʻOiai nā haumāna ma ke kaena, ua hoʻokomo pū ʻo LSIESP i kāna 10th makahiki "Community Reunion" a me ka symposium ʻepekema. ʻO ka nui o nā kumuhana i ʻimi ʻia i loko o ka hōʻike kahua o kēia makahiki i kamaʻilio ʻia ma o nā hōʻikeʻike mai ka poʻe noiʻi, ʻo ia hoʻi ka helu ʻana o nā koholā hina, nā hopena o nā noiʻi avian mua, nā noiʻi e pili ana i nā makahiki kohola hina wahine mai ka ʻike kiʻi mōʻaukala, nā leo koholā hina, a me nā haʻawina acoustic ma ka nā pōʻaiapili diel o nā leo olaola a me ke kanaka ma ke kai.

Ke kiʻi nei ma kahi o 125 mau malihini, me ka poʻe mākaʻikaʻi, nā haumāna, nā mea noiʻi, a me nā kamaʻāina kūloko, hōʻike ka Community Reunion i ka kūpaʻa o LSIESP i ka hoʻolaha ʻana i ka ʻike ʻepekema hilinaʻi a me ka hoʻokumu ʻana i wahi no ke kamaʻilio ʻana me nā poʻe kuleana he nui e hoʻohana ana i ke kai. Ma o nā ʻaha kūkā e like me kēia, hoʻonaʻauao a hoʻoikaika ka papahana i ke kaiāulu kūloko e hana i nā hoʻoholo ʻike e pili ana i nā koho hoʻomohala e hiki mai ana.

He mea nui kēia ʻano hana kaiāulu ma hope o ka hoʻoholo ʻana o ke aupuni Mekiko e hoʻopau i kahi hoʻolālā hoʻopaʻapaʻa i ka hopena o nā makahiki 1990 e kūkulu i kahi hale hana paʻakai o ka lā ma ke kahawai, kahi e hoʻololi nui ai i ka kaiaola. Ma ke komo ʻana i ka poʻe kamaʻāina, ua hāʻawi ʻo LSIESP i ka ʻikepili e kākoʻo i ka hoʻomohala mau ʻana o kahi ʻoihana hoʻokele kaiaola holomua e hilinaʻi ana i ka mālama ʻana i nā mea ulu a me nā holoholona kū hoʻokahi o ke kai. Ke hoʻomau nei ka hoʻōla ʻana i ka hoʻihoʻi ʻana i ka hoʻokele waiwai ma muli o ke koʻikoʻi o ka mālama ʻana i ka hoʻopiʻi maʻemaʻe o ke kaiaola o ke kahawai e hoʻomau i ka huki ʻana i ka poʻe mākaʻikaʻi e kākoʻo ana i ke ola o nā kamaʻāina.

He aha ka mea e hiki mai ana no kēia wahi kūikawā? Ma waho aʻe o ka maopopo ʻole e pili ana i nā hopena i ke kaiaola i hopena mai ka hoʻololi ʻana i ke aniau o ka honua, ke holomua nei ka hoʻokele waiwai ma ke kai. ʻOiai ʻaʻole ʻo ke ala e hele aku ai i ke kahawai ʻaʻohe ala nui, aia nā hopohopo e piʻi aʻe ka piʻi ʻana o ke ala ma muli o ka neʻe ʻana o ke ala i ka paʻukū. ʻO nā hoʻolālā e lawe mai i ka lawelawe uila a me ka wai mai ke kūlanakauhale ʻo San Ignacio e hoʻomaikaʻi nui i ka maikaʻi o ke ola no nā kamaʻāina kūloko, akā ʻaʻole maopopo inā hiki i kēia ʻāina maloʻo ke kākoʻo i kahi noho mau ʻē aʻe ʻoiai e mālama ana i kona ʻano kūʻokoʻa a me ka nui o nā holoholona hihiu.

ʻO nā mea a pau e hiki mai ana i nā makahiki e hiki mai ana, ua maopopo ka hilinaʻi nui ʻana o ka hoʻomau ʻana o Laguna San Ignacio, e like me ia i ka wā ma mua, ma luna o ka poʻe mākaʻikaʻi kaulana loa o ia wahi, la ballena gris.

“ʻO nā koholā hina i ka hope, ʻo kā lākou mau ʻelele no ka manaʻo maikaʻi. He liʻiliʻi ka poʻe e hālāwai me kēia mau leviatana kahiko e haʻalele ʻole. ʻAʻole hiki i nā holoholona ʻē aʻe ma Mekiko ke kiʻi i ke ʻano kākoʻo o nā koholā hina. No laila, e hana kēia mau cetaceans i ko lākou wā e hiki mai ana. – Serge Dedina (4)

Hoʻi i Wakinekona, DC, hoʻomanaʻo pinepine au i koʻu manawa ma ke kai. Malia paha no kaʻu ʻike mau ʻana, a hiki i kēia lā, i ka ʻōpala wao nahele i nā mea like ʻole aʻu i lawe mai ai i laila—i loko o kaʻu ʻeke moe, i kaʻu pahupaʻikiʻi, a me ka papa keyboard aʻu e paʻi ai i kēia manawa. A i ʻole ma muli paha o koʻu lohe ʻana i ka nalu ʻana i kahakai, a i ʻole ka uwē ʻana o ka makani kai, ʻaʻole hiki iaʻu ke manaʻo he kani ʻē aʻe ma lalo pono o ka ili. A, i koʻu nānā ʻana i kēlā kani—e like me kaʻu i hana ai i ka pō aʻu i hōʻea ai i ke kai i ke kani ʻana o ka pā ʻana o ke koholā i ka lewa—e hoʻomaka ana e like me ke mele. He ʻaha mele cetacean. Akā ua ʻoi aku kēia mele ma mua o nā kīʻaha moana nui. Ua hele ʻo ia i ke ākea o ka ʻuhane kanaka, e ulana pū ana i nā poʻe mai ka honua holoʻokoʻa, ma kāna pūnaewele symphonic. He mele e haʻalele ʻole i ka malihini i ke kani. He mele ia e hoʻihoʻi mai ana iā kākou i kēlā wahi kahiko kahi e noho like ai nā koholā a me ke kanaka ma ke ʻano he mau hoa like, ma ke ʻano he ʻohana.

---

(1) Swartz, Steven (2014). Manawa Lagoon. Ka Moana Foundation. San Diego, CA. 1st edition. ʻAoʻao 5.

(2) Laguna San Ignacio Ecosystem Science Program (2016). “E pili ana.” http://www.sanignaciograywhales.org/about/. 

(3) Laguna San Ignacio Ecosystem Science Program (2016). 2016 Research Report no Laguna San Ignacio & Bahia Magdalena. 2016 http://www.sanignaciograywhales.org/2016/06/2016-research-reports-new-findings/

(4) Dedina, Serge (2000). Ho'ōla i ke kohola hina: ka poʻe, ka politika, a me ka mālama ʻana ma Baja Kaleponi. Ke Kulanui o Arizona Press. Tucson, Arizona. 1st edition.