ʻO Kauka Andrew E. Derocher, o ke Kulanui o Alberta, he mea hāʻawi i ka TOF Polar Seas Initiative i kākoʻo ʻia e nā mea hāʻawi pākahi a me nā hoa hui e like me que mole. Ua hopu mākou iā Kauka Derocher e lohe hou e pili ana i kāna hana a me nā hopena o ka hoʻololi ʻana i ke aniau i nā bea polar.

Pehea ke aʻo ʻana i nā bea polar?
ʻOi aku ka maʻalahi o ke aʻo ʻana i kekahi mau ʻano ma mua o nā mea ʻē aʻe a ʻaʻole maʻalahi ka polar bear. Aia ia i ko lākou wahi e noho ai, hiki iā mākou ke ʻike iā lākou, a me nā ʻano hana e hiki ai iā mākou ke hoʻohana. Noho nā bea polar ma nā wahi maloʻo maloʻo a ʻoi loa ke kumukūʻai. ʻOiai kēia mau pilikia, ʻike nui nā papahana noiʻi lōʻihi e pili ana i nā bea polar a ke nānā mau nei mākou i nā mea hana hou a i hoʻomaikaʻi ʻia.

DSC_0047.jpg
Kiʻi Kiʻi: Kauka Derocher

He aha ke ʻano o nā mea hana āu e hoʻohana ai?
ʻO kekahi mea hana hoihoi e puka mai nei, ʻo ia nā lekiō i hoʻopili ʻia me ka satellite. Ua hoʻohana mākou i nā kola ukali no nā makahiki he nui e nānā i ka hoʻohana ʻana i ka nohona, ka neʻe ʻana, ke ola ʻana, a me nā helu hānau, akā hiki ke hoʻohana wale ʻia kēia mau mea i nā wahine makua no ka mea ʻoi aku ka laulā o nā ʻāʻī o nā kāne makua ma mua o ko lākou poʻo a hemo nā kola. Hiki ke hoʻohana ʻia nā lekiō ear tag (e pili ana i ke kaumaha o kahi pākahiko AA) ma nā kāne ʻelua a hāʻawi iā mākou a hiki i 6 mahina o ka ʻike wahi. No kekahi mau ʻāpana koʻikoʻi, e like me nā lā haʻalele a hoʻi i ka ʻāina, hana maikaʻi kēia mau lepili. Ho'ākāka lākou i ka wā o ka bea ma ka ʻāina i ka wā i heheʻe ai ka hau kai a neʻe ka bea i uka a hilinaʻi i kā lākou waihona momona i mālama ʻia no ka ikehu. Aia ka palena o ka lōʻihi o ke ola ʻana o nā bea me ka ʻole o ka meaʻai a ma ka nānā ʻana i ka wā hau ʻole mai kahi hiʻohiʻona polar bear e loaʻa iā mākou ka ʻike koʻikoʻi i ke ʻano o ka hopena o ke aniau iā lākou.

Eartags_Spring2018.png
Ua hoʻopaʻa ʻia nā bea e Dr. Derocher a me kāna hui. ʻIke: Kauka Derocher

Pehea ka hopena o ke aniau i ka bea polar?
ʻO ka hoʻoweliweli nui loa i mua o ka polar bear, ʻo ia ka nalowale o ka noho ʻana ma muli o ka hoʻomehana ʻana i ka Arctic. Inā ʻoi aku ka nui o ka hau hau ma mua o 180-200 mau lā, nui nā bea e hoʻopau i kā lākou mau momona momona a pōloli. ʻO nā bea ʻōpio loa a me nā bea kahiko loa i ka pōʻino. I ka wā hoʻoilo ʻo Arctic ka hapa nui o nā bea pola, koe naʻe nā denning wahine hāpai, i waho o nā sila hopu hau. ʻO ka hahai holoholona maikaʻi loa i ka pūnāwai i ka wā e pupping ai nā sila kani a me nā sila ʻumiʻumi. ʻO ka nui o nā ʻīlio sila naive, a me nā makuahine e hoʻāʻo nei e hānai iā lākou, hāʻawi i ka puka makani o ka manawa e momona ai nā bea. No nā bea polar, ʻo ka momona kahi i loaʻa ai. Inā ʻoe e noʻonoʻo iā lākou he mau momona momona, ua kokoke ʻoe i ka hoʻomaopopo ʻana i ke ʻano o ko lākou noho ʻana i kahi ʻano ʻino. Ke hilinaʻi nei nā sila i kahi papa blubber mānoanoa e noho mahana ai a hilinaʻi nā bea i ka ʻai ʻana i kēlā blubber waiwai nui e kūkulu i kā lākou mau hale kūʻai momona. Hiki i ka bea ke ʻai i ka 20% o ke kaumaha o kona kino i ka ʻai hoʻokahi a ʻoi aku ma mua o 90% e hele pololei i ko lākou mau momona momona e mālama ʻia no nā manawa i loaʻa ʻole nā ​​sila. ʻAʻohe bea polar i nānā i kona noʻonoʻo ʻana a noʻonoʻo ʻo ia "Ua momona au". ʻO ia ke ola o nā mea momona loa ma ka Arctic.

Inā ʻoi aku ka nui o ka hau hau ma mua o 180-200 mau lā, nui nā bea e hoʻopau i kā lākou mau momona momona a pōloli. ʻO nā bea ʻōpio loa a me nā bea mua loa i ka pilikia.

ʻO nā wahine hāpai i hoʻopaʻa ʻia i loko o nā lua o ka hoʻoilo, ua waiho mua lākou i nā waihona momona nui e hiki ai iā lākou ke ola a hiki i ʻewalu mahina me ka hānai ʻole ʻana i ka manawa like i ka hānau ʻana a me ka hānai ʻana i kā lākou mau keiki. Hoʻokahi a ʻelua paha keiki liʻiliʻi e like me ka nui o ka puaʻa i hānau ʻia a puni ka lā o ka makahiki hou. Inā hehee ka hau i ke kakahiaka nui, ʻaʻole lawa ka manawa o kēia mau makuahine hou e mālama i ka momona no ke kauwela e hiki mai ana. Ke hilinaʻi nei nā keiki bea polar i ka waiū mai ko lākou mau makuahine no 2.5 mau makahiki a no ka wikiwiki o ko lākou ulu ʻana, ʻaʻole liʻiliʻi kā lākou momona. ʻO Māmā ko lākou ʻupena palekana.

polarbear_main.jpg

ʻAʻohe bea polar i nānā i kona noʻonoʻo ʻana a noʻonoʻo ʻo ia "Ua momona au". ʻO ia ke ola o nā mea momona loa ma ka Arctic.

He aha kāu makemake e ʻike ai nā kānaka e pili ana i kāu hana?
He mea paʻakikī ka lilo ʻana i polar bear: nā pō hoʻoilo hauʻoli e mau ai no nā mahina a e noho ana ma ke kai hau e ʻauheʻe me ka makani a me ke au. ʻO ka mea, ua ulu nā bea e noho ma laila a ke loli nei nā kūlana. ʻO ka lilo ʻana i ʻoi aku ka honua e like me ko lākou kūpuna bea grizzly ʻaʻole ia he koho. Ke lawe nei ka hoʻololi ʻana i ke aniau i ka nohona a lākou i ulu ai e hoʻohana. Hāʻawi kā mākou noiʻi i ka hoʻomaopopo ʻana i ka pane ʻana o ka polar bear i nā kūlana mehana. Ma ke ʻano he kiʻi ʻoniʻoni o ka Arctic, ua lilo ʻole nā ​​​​bea polar i nā ʻano poster no ka hoʻololi ʻana i ke aniau. Loaʻa iā mākou ka manawa e hoʻololi i ka wā e hiki mai ana no ka bea hau a ʻoi aku ka wikiwiki o kā mākou hana ʻoi aku ka maikaʻi. Aia ko lākou wā e hiki mai ana i nā hoʻoholo a mākou e hana ai i kēia lā.