Tsunami Plus 10: Refleksi Ketahanan, Harapan dan Pemulihan

Oleh Mark J. Spalding

Awal bulan ini, Fred Pearce menulis karya yang sangat baik untuk Yale 360 tentang usaha pemulihan sepanjang pantai Sumatera berikutan gempa bumi besar dan tsunami yang memusnahkan yang diikuti pada Boxing Day 2004.  

Pasukan yang kuat itu melanda ratusan batu, menjejaskan empat belas negara, dengan yang paling teruk kerosakan yang berlaku di Thailand, Indonesia, India, dan Sri Lanka. Hampir 300,000 orang mati.  Beratus-ratus ribu lagi terkehel. Beribu-ribu komuniti secara fizikal, emosi, dan ekonomi hancur. Sumber kemanusiaan dunia ialah diperluaskan untuk memenuhi keperluan ramai orang di banyak tempat di seluruh kawasan yang begitu luas geografi—terutamanya kerana seluruh garis pantai telah dilukis semula sepenuhnya dan bekas tanah pertanian kini menjadi sebahagian daripada dasar laut.

Tidak lama selepas hari yang mengerikan itu, saya menerima permintaan daripada Dr. Greg Stone yang ketika itu berada di New Akuarium England meminta The Ocean Foundation untuk sokongan untuk jenis tindak balas yang berbeza.  Bolehkah organisasi baharu kami membantu membiayai tinjauan penyelidikan khas untuk menentukan sama ada masyarakat pesisir pantai dan kawasan lain yang mempunyai hutan bakau yang lebih sihat telah menjadi lebih baik akibat tsunami berbanding mereka yang tiada mereka? Dengan penderma yang sudi dan sebahagian daripada kami dana kecemasan tsunami, kami menyediakan geran kecil untuk membantu menyokong ekspedisi. Dr Stone dan rakan saintisnya ternyata betul—sistem pantai yang sihat, terutamanya bakau hutan, memang memberikan perlindungan kepada masyarakat dan rupa bumi di belakang mereka. Tambahan pula, kawasan di mana penternakan udang atau pembangunan tidak bijak telah memusnahkan hutan penampan, kerosakan kepada komuniti manusia dan sumber semula jadi amat teruk—melambatkan pemulihan perikanan, pertanian dan aktiviti lain.

Oxfam Novib dan organisasi lain bekerjasama untuk memasukkan penanaman semula dengan bantuan kemanusiaan.  Dan ternyata mereka harus menyesuaikan diri dalam pendekatan mereka-selepas bencana itu, ia sukar bagi komuniti yang musnah untuk menumpukan pada penanaman untuk perlindungan masa depan, dan lain-lain halangan muncul juga. Tidak perlu dikatakan, gelombang 30 kaki menggerakkan banyak pasir, kotoran, dan serpihan. Ini bermakna bakau boleh dan ditanam di tempat yang mempunyai lumpur basah yang betul habitat untuk berbuat demikian. Di mana pasir kini dikuasai, pokok dan tumbuhan lain ditanam selepasnya menjadi jelas bahawa bakau tidak lagi tumbuh subur di sana. Masih ada pokok dan semak yang lain ditanam tanah tinggi daripada mereka.

Sepuluh tahun kemudian, terdapat hutan pantai muda yang subur di Sumatera dan di tempat lain di zon kesan tsunami. Gabungan kewangan mikro, subsidi dan kejayaan yang boleh dilihat telah membantu memotivasikan komuniti untuk melibatkan diri sepenuhnya semasa mereka menonton perikanan dan sumber lain bertahan semula in akar pokok bakau. Suka rumput laut padang rumput dan paya pantai, hutan bakau bukan sahaja memelihara ikan, ketam, dan haiwan lain, mereka juga menyimpan karbon. Lagi dan lagi kajian dari Teluk Mexico ke timur laut Amerika Syarikat telah mengesahkan nilai sistem pantai yang sihat untuk menanggung beban ribut dan air yang bergelombang, mengurangkan kesannya terhadap komuniti dan infrastruktur pantai. 

Seperti kebanyakan rakan sekerja saya, saya ingin percaya bahawa pengajaran perlindungan pantai ini boleh menjadi sebahagian daripada cara kita berfikir setiap hari, bukan hanya selepas bencana. Saya ingin percaya apabila kami melihat paya yang sihat dan terumbu tiram, kami percaya bahawa ia adalah polisi insurans kami terhadap bencana. Saya ingin percaya bahawa kita boleh memahami bagaimana kita boleh meningkatkan keselamatan komuniti kita, keselamatan makanan kita, dan kesihatan masa depan kita dengan melindungi dan memulihkan kami rumput laut padang rumput, paya pantai, dan bakau.

Kredit foto: AusAID / Flickr, Yuichi Nishimura / Universiti Hokkaido)