Cownose Ray wa Chesapeake Bay

Wolemba: Maggie Bass, mothandizidwa ndi Beryl Dann

Margaret Bass ndi wamkulu wa biology ku Eckerd College ndipo ndi gawo la TOF intern community.

Zaka mazana awiri zapitazo, Chesapeake Bay idadzaza ndi zamoyo zomwe sizingatheke kuzilingalira lero. Inathandizira ndikupitiriza kuthandizira madera osiyanasiyana a m'mphepete mwa nyanja-ngakhale kuti zochita za anthu kuyambira kukolola mopitirira muyeso mpaka kupita patsogolo zasokoneza kwambiri. Ine sindine msodzi. Sindikudziwa kuopa kudalira gwero losayembekezereka la ndalama. Kusodza kwa ine kwakhaladi kosangalatsa. Potengera momwe zinthu ziliri, ndimakhumudwabe ndikabwera kuchokera kopha nsomba opanda nsomba yokazinga. Popeza kuti moyo uli pachiswe, ndingangolingalira mmene chipambano cha ulendo uliwonse wosodza chingatanthauze zambiri kwa msodzi. Chilichonse chimene chimalepheretsa msodzi kubweretsa nsomba zambiri, kwa iye, ndi nkhani yaumwini. Ndikutha kumvetsetsa chifukwa chomwe msodzi wa oyster kapena nkhanu atha kukhala ndi chidani chotere ndi kuwala kwa ng'ombe, makamaka atamva kuti kuwala kwa ng'ombe sikobadwa, kuti kuchuluka kwa cheza ku Chesapeake kukukulirakulira, komanso kuti kunyezimira kukuwononga nkhanu za buluu ndi oyster. . Zilibe kanthu kuti zinthu zimenezo n’zokayikitsa, chifukwa kuwala kwa ng’ombe n’kosavuta.

Kuwala kwa ng'ombe ndi kokongola. Matupi awo ndi ooneka ngati diamondi, okhala ndi mchira wautali wopyapyala ndi zipsepse zopyapyala zotuluka ngati mapiko. Zikayenda, zimaoneka ngati zikuuluka m’madzi. Maonekedwe awo a bulauni pamwamba amawalola kubisala pansi pa mtsinje wamatope kuchokera ku zilombo zolusa pamwamba pake ndipo kumunsi koyera kumawapangitsa kubisala ndi mlengalenga wonyezimira poyang'ana zilombo zomwe zili pansipa. Nkhope zawo n’zovuta kuzifotokoza. Mitu yawo ndi youmbika pang'ono ndi indent pakati pa mphuno ndipo pakamwa pamakhala pansi pamutu. Ali ndi mano akuthwa, osati akuthwa ngati achibale awo a shaki, chifukwa amadya nkhanu zofewa, zomwe ndi chakudya chomwe amakonda kwambiri.

Kuwala kwa ng'ombe kumapita kudera la Chesapeake Bay kumapeto kwa masika ndikusamukira ku Florida kumapeto kwa chilimwe. Ndi zolengedwa zachidwi ndipo ndawawona akufufuza padoko lathu kunyumba kwathu kumwera kwa Maryland. Ndinakulira ndikuwaona kuchokera kumudzi kwathu, nthawi zonse ankandichititsa mantha. Kuphatikizika kwa madzi a Mtsinje wa Patuxent otayirira komanso kuwaona akuyenda mobisa komanso mokoma mtima komanso kusadziŵa zambiri za madziwo kunayambitsa nkhawa imeneyi. Komabe, popeza ndakula ndipo ndikudziwa zambiri zokhudza iwo, sandiopsezanso. Ndikuganiza kuti ali okongola kwenikweni. Koma zomvetsa chisoni n’zakuti kuwala kwa ng’ombe kuli pangozi.

Pali mikangano yambiri yokhudzana ndi kuwala kwa ng'ombe. Ofalitsa nkhani ndi asodzi akumaloko amawonetsa kuwala kwa ng'ombe ngati kowononga komanso kowononga, ndipo oyang'anira asodzi am'deralo nthawi zina amalimbikitsa kusodza ndi kukolola cheza cha ng'ombe kuti ateteze mitundu yofunikira kwambiri monga oyster ndi scallops. Zomwe zimathandizira mawonekedwe awa a kafukufuku wa ng'ombe wofalitsidwa m'magazini Science mu 2007 ndi Ransom A. Myers waku Dalhousie University ndi anzawo otchedwa, "Cascading Effect of the loss of Apex Predatory Sharks from a Coastal Ocean". Kafukufukuyu adawonetsa kuti kuchepa kwa shaki kudapangitsa kuti kuchuluka kwa ng'ombe kuchuluke mwachangu. Mu phunziroli, Myers anatchula nkhani imodzi yokha ya bedi limodzi la scallop ku North Carolina lomwe linasankhidwa kukhala loyera ndi kuwala kwa ng'ombe. Kafukufukuyu adawonetsa momveka bwino kuti olemba ake samadziwa ngati ndi kuchuluka kwa ng'ombe zomwe zimadya scallops ndi zakudya zina zam'madzi zomwe zimagulitsidwa m'malo ena ndi nyengo zina, koma tsatanetsatane watayika. Asodzi a ku Chesapeake Bay amakhulupirira kuti kuwala kwa ng'ombe kukukakamiza oyster ndi nkhanu za buluu kuti zithe ndipo, chifukwa chake, zimathandizira kuwonongedwa ndi "kuwongolera" kwa cheza. Kodi kunyezimira kwa ng'ombe kwatha? Palibe kafukufuku wochuluka omwe wachitika pa kuchuluka kwa kuwala kwa ng'ombe komwe Chesapeake Bay m'mbiri yakale anali nako, komwe kungathandizire panopo, kapena ngati machitidwe ausodzi owopsawa akuchepetsa chiwerengero cha anthu. Pali umboni, komabe, kuti kuwala kwa ng'ombe kwakhala ku Chesapeake Bay. Anthu akudzudzula kupambana kosagwirizana kwa zoyesayesa zoteteza oyster ndi nkhanu za buluu pa cheza cha ng'ombe, kutengera ndemanga ya Myers yokhudza cheza chomwe chimawombera scallops pamalo amodzi mu kafukufuku wake wa 2007.

Ndaonapo kugwidwa ndi kuphedwa kwa kuwala kwa ng'ombe pamtsinje wa Patuxent. Anthu ali pamtsinje m'mabwato ang'onoang'ono okhala ndi ma harpoons kapena mfuti kapena mbedza ndi mzere. Ndawawona akukoka cheza ndi kuwamenya m'mbali mwa mabwato awo mpaka moyo utawachoka. Zinandikwiyitsa. Ndinkaona ngati ndili ndi udindo woteteza kuwalako. Nthawi ina ndinafunsa amayi anga, “zimenezo n’zosaloledwa eti?” ndipo ndinachita mantha ndi chisoni pamene anandiuza kuti sichoncho.

Nthawi zonse ndakhala m'modzi mwa anthu omwe amakhulupirira kuti ndikofunikira kulima ndikukolola chakudya changa. Ndipo zedi ngati anthu ankagwira cheza kapena awiri pa chakudya chamadzulo, ndiye ine sindikanati ndivutitsidwe. Ndagwira ndi kudya nsomba zanga komanso nkhono zanga nthawi zambiri, ndipo pochita izi, ndimazindikira kusinthasintha kwa kuchuluka kwa nsomba ndi nkhono. Ndimasamala za kuchuluka kwa zomwe ndimakolola chifukwa ndikufuna kuti ndipitirize kukolola kuchokera m'madzi ozungulira malo anga. Koma kupha kochuluka kwa kuwala kwa ng'ombe sikungatheke komanso sikoyenera.

Pamapeto pake, kuwala kwa ng'ombe kutha kutheratu. Kupha kumeneku kumaposa kuika chakudya patebulo la banja. Pali chidani choyambitsa kukolola kochuluka kwa kuwala kwa ng'ombe mu Bay - chidani chomwe chimadyetsedwa ndi mantha. Kuopa kutaya zakudya ziwiri zodziwika bwino ku Chesapeake Bay: nkhanu za buluu ndi oyster. Kuopa kwa msodzi nyengo yochedwa ndi kusapeza ndalama zokwanira kuti azigwiritsa ntchito, kapena osapeza konse. Komabe sitikudziŵa kwenikweni ngati ray ndi woipa—mosiyana, mwachitsanzo, nsomba ya blue catfish, yomwe imadya kwambiri ndi kudya chilichonse kuyambira nkhanu mpaka nsomba zazing’ono.

Mwina nthawi yakwana yoti tipeze njira zodzitetezera. Kupha ng'ombe kuyenera kuyimitsidwa, ndipo kufufuza kosamalitsa kuyenera kuchitidwa, kuti kayendetsedwe kabwino ka usodzi kachitidwe. Asayansi amatha kuyika kuwala kwa ng'ombe mofanana ndi momwe shaki zimatchulidwira ndikutsatiridwa. Makhalidwe ndi kadyedwe ka kuwala kwa ng'ombe amatha kutsatiridwa ndikusonkhanitsa zambiri. Ngati pali chithandizo chochuluka cha sayansi chomwe chikusonyeza kuti kuwala kwa ng'ombe kukukakamiza oyster ndi nkhanu za buluu, ndiye kuti izi ziyenera kutumiza uthenga kuti thanzi labwino ndi kusamalidwa bwino kwa Bay kumayambitsa vutoli pa cheza cha ng'ombe, ndipo makamaka kupanikizika kwa nkhanu za buluu ndi oyster. Titha kubwezeretsanso Chesapeake Bay m'njira zosiyana ndi kupha mitundu yomwe ingakhale ikukula bwino.

Zithunzi: 1) NASA 2) Robert Fisher /Mtengo wa VASG

Ndemanga ya mkonzi: Pa February 15, 2016, phunziro inasindikizidwa mu magazini Scientific Reports, m’mene gulu la asayansi lotsogozedwa ndi a Dean Grubbs wa pa yunivesite ya Florida State University likutsutsa kafukufuku wotchulidwa kwambiri wa 2007 (“Cascading Effect of the loss of Apex Predatory Sharks from a Coastal Ocean”) amene anapeza kuti kusodza kochulukira kwa shaki zazikulu kunachititsa kuphulika. mu kuchuluka kwa cheza, amene nayenso anameza bivalves, clams ndi scallops m'mphepete mwa East Coast.