Τα παράκτια οικοσυστήματα είναι η πρώτη μας γραμμή άμυνας ενάντια στους τυφώνες

Οι πρόσφατοι τυφώνες Χάρβεϊ, Ίρμα, Χοσέ και Μαρία, των οποίων οι επιπτώσεις και οι καταστροφές γίνονται ακόμα αισθητές σε όλη την Καραϊβική και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μας υπενθυμίζουν ότι οι ακτές μας και όσοι ζουν κοντά τους είναι ευάλωτες. Καθώς οι καταιγίδες εντείνονται με το μεταβαλλόμενο κλίμα, ποιες είναι οι επιλογές μας για την περαιτέρω προστασία των ακτών μας από καταιγίδες και πλημμύρες; Τα ανθρωπογενή δομικά αμυντικά μέτρα, όπως τα θαλάσσια τοιχώματα, είναι συχνά απίστευτα δαπανηρά. Πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, είναι επιζήμια για τον τουρισμό και η προσθήκη σκυροδέματος μπορεί να βλάψει τα φυσικά παράκτια περιβάλλοντα. Ωστόσο, η μητέρα φύση χτίστηκε στο δικό της σχέδιο μείωσης κινδύνου, που περιλαμβάνει φυσικά οικοσυστήματα. Παράκτια οικοσυστήματα, όπως υγρότοποι, αμμόλοφοι, δάση φυκιών, στρείδια, κοραλλιογενείς ύφαλοι, θαλάσσια λιβάδια και δάση μαγκρόβων μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία των κυμάτων και της καταιγίδας από τη διάβρωση και την πλημμύρα των ακτών μας. Επί του παρόντος, περίπου τα δύο τρίτα των ακτών των Ηνωμένων Πολιτειών προστατεύονται από τουλάχιστον ένα από αυτά τα παράκτια οικοσυστήματα. 

Ας πάρουμε ως παράδειγμα τους υγροτόπους. Όχι μόνο αποθηκεύουν άνθρακα στο έδαφος και στα φυτά (σε αντίθεση με την απελευθέρωσή του στην ατμόσφαιρα ως CO₂) και βοηθούν στο μετριασμό του παγκόσμιου μας κλίματος, αλλά λειτουργούν επίσης ως σφουγγάρια που μπορούν να παγιδέψουν τα επιφανειακά ύδατα, τη βροχή, το λιώσιμο του χιονιού, τα υπόγεια ύδατα και τα νερά από τις πλημμύρες, να το εμποδίσουν να χυθεί στην ξηρά και στη συνέχεια να το απελευθερώσουν αργά. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων πλημμύρας και στη μείωση της διάβρωσης. Εάν επρόκειτο να διατηρήσουμε και να αποκαταστήσουμε αυτά τα παράκτια οικοσυστήματα, θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε προστασία που συνήθως θα προερχόταν από πράγματα όπως τα αναχώματα.

Η ταχεία ανάπτυξη των ακτών καταστρέφει και εξαλείφει αυτά τα παράκτια οικοσυστήματα. Σε μια νέα μελέτη των Narayan et. al (2017), οι συγγραφείς παρείχαν μερικά ενδιαφέροντα αποτελέσματα σχετικά με την αξία των υγροτόπων. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του τυφώνα Sandy το 2012, οι υγρότοποι απέτρεψαν υλικές ζημιές άνω των 625 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Σάντι προκάλεσε τουλάχιστον 72 άμεσους θανάτους στις ΗΠΑ και περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε ζημιές από τις πλημμύρες. Τα θύματα οφείλονται κυρίως στις πλημμύρες από καταιγίδες. Οι υγρότοποι λειτούργησαν ως προστασία κατά μήκος της ακτής κατά της καταιγίδας. Σε 12 παράκτιες πολιτείες της Ανατολικής Ακτής, οι υγρότοποι κατάφεραν να μειώσουν τις ζημιές από τον τυφώνα Sandy κατά μέσο όρο κατά 22% στους ταχυδρομικούς κώδικες που περιλαμβάνονται στη μελέτη. Περισσότερα από 1,400 μίλια δρόμων και αυτοκινητοδρόμων προστατεύτηκαν από υγροτόπους από τον τυφώνα Sandy. Στο Νιου Τζέρσεϊ συγκεκριμένα, ο υγρότοπος καλύπτει περίπου το 10% της πλημμυρικής πεδιάδας και εκτιμάται ότι έχει μειώσει τις ζημιές από τον τυφώνα Sandy κατά περίπου 27% συνολικά, που μεταφράζεται σε σχεδόν 430 εκατομμύρια δολάρια.

Μια άλλη μελέτη των Guannel et. Ο al (2016) διαπίστωσε ότι όταν υπάρχουν πολλαπλά συστήματα (π.χ. κοραλλιογενείς ύφαλοι, λιβάδια με θαλάσσια χόρτα και μαγγρόβια) που συμβάλλουν στην προστασία των παράκτιων περιοχών, αυτά τα ενδιαιτήματα μαζί μετριάζουν ουσιαστικά τυχόν εισερχόμενη κυματική ενέργεια, επίπεδα πλημμύρας και απώλεια ιζημάτων. Μαζί, αυτά τα συστήματα προστατεύουν καλύτερα την ακτή παρά μόνο ένα σύστημα ή ενδιαίτημα μόνο. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι τα μαγγρόβια από μόνα τους μπορούν να προσφέρουν τα περισσότερα οφέλη προστασίας. Τα κοράλλια και τα θαλάσσια χόρτα είναι πιο πιθανό να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου διάβρωσης κατά μήκος της ακτής και να προάγουν τη σταθερότητα της ακτογραμμής, να μειώσουν τα ρεύματα κοντά στην ακτή και να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των ακτών έναντι τυχόν κινδύνων. Τα μαγγρόβια είναι τα πιο αποτελεσματικά στην προστασία των ακτών τόσο σε συνθήκες καταιγίδας όσο και σε συνθήκες μη καταιγίδας. 

Αυτά τα παράκτια οικοσυστήματα δεν είναι σημαντικά μόνο κατά τη διάρκεια μεγάλων καιρικών φαινομένων όπως οι τυφώνες. Μειώνουν τις απώλειες από πλημμύρες ετησίως σε πολλές τοποθεσίες, ακόμη και με μικρότερες καταιγίδες. Για παράδειγμα, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι μπορούν να μειώσουν την ενέργεια των κυμάτων που χτυπούν την ακτή κατά 85%. Η ανατολική ακτή των ΗΠΑ καθώς και η ακτή του Κόλπου είναι αρκετά χαμηλά, οι ακτές είναι λασπώδεις ή αμμώδεις, γεγονός που τις καθιστά ευκολότερη τη διάβρωση και αυτές οι περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε πλημμύρες και καταιγίδες. Ακόμη και όταν αυτά τα οικοσυστήματα είναι ήδη κατεστραμμένα, όπως συμβαίνει με ορισμένους κοραλλιογενείς υφάλους ή δάση μαγκρόβων, αυτά τα οικοσυστήματα εξακολουθούν να μας προστατεύουν από τα κύματα και τις υπερτάσεις. Ακόμα κι έτσι, συνεχίζουμε να εξαλείφουμε αυτούς τους οικοτόπους για να δώσουμε χώρο για γήπεδα γκολφ, ξενοδοχεία, σπίτια κ.λπ. Τα τελευταία 60 χρόνια, η αστική ανάπτυξη έχει εξαλείψει τα μισά από τα ιστορικά δάση μαγγρόβιων της Φλόριντα. Καταργούμε την προστασία μας. Επί του παρόντος, η FEMA ξοδεύει μισό δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως για τον μετριασμό του κινδύνου από πλημμύρες, ως απάντηση στις τοπικές κοινωνίες. 

Σίγουρα υπάρχουν τρόποι ανοικοδόμησης περιοχών που έχουν καταστραφεί από τυφώνες με τρόπο που θα τις καταστήσει καλύτερα προετοιμασμένες για μελλοντικές καταιγίδες και θα διατηρήσει επίσης αυτά τα ζωτικά οικοσυστήματα. Οι παράκτιοι βιότοποι μπορεί να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στις καταιγίδες και μπορεί να μην είναι κάτι που λύνει όλα τα προβλήματα πλημμύρας ή καταιγίδας, αλλά σίγουρα αξίζει να τα εκμεταλλευτούμε. Η προστασία και η διατήρηση αυτών των οικοσυστημάτων θα θωρακίσει τις παράκτιες κοινότητες μας, βελτιώνοντας παράλληλα την οικολογική υγεία των παράκτιων περιοχών.