Παραλίες που εξαφανίζονται: Τι μπορεί να γίνει για τις παγκόσμιες ελλείψεις άμμου;

Καθώς βγαίνετε στην παραλία της επιλογής σας αυτό το καλοκαίρι, δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε ένα ουσιαστικό μέρος της παραλίας: την άμμο. Η άμμος είναι κάτι που πιστεύουμε ότι είναι άφθονη. καλύπτει παραλίες σε όλο τον κόσμο και είναι το κύριο συστατικό των ερήμων. Ωστόσο, δεν δημιουργείται όλη η άμμος ίση και καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται, η ανάγκη μας για άμμο αυξάνεται. Έτσι γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι η άμμος είναι ένας πεπερασμένος πόρος. Είναι δύσκολο να βάλεις μια τιμή σε αυτή την αίσθηση της άμμου ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών σου ή να φτιάξεις ένα κάστρο από άμμο, και σύντομα ίσως χρειαστεί, καθώς τα αποθέματα άμμου στον κόσμο μειώνονται σιγά-σιγά.   

Η άμμος είναι στην πραγματικότητα ο φυσικός πόρος που χρησιμοποιούμε περισσότερο μετά τον αέρα και το νερό. Είναι σχεδόν σε όλα. Για παράδειγμα, το κτίριο στο οποίο πιθανώς κάθεστε αυτή τη στιγμή είναι πιθανότατα κατασκευασμένο με σκυρόδεμα, το οποίο είναι κυρίως άμμος και χαλίκι. Οι δρόμοι είναι φτιαγμένοι από μπετόν. Το γυαλί του παραθύρου και ακόμη και μέρος του τηλεφώνου σας είναι επίσης κατασκευασμένα από λιωμένη άμμο. Στο παρελθόν, η άμμος ήταν ένας κοινός πόρος, αλλά τώρα που υπήρξαν ελλείψεις σε ορισμένες περιοχές, έχουν τεθεί σε εφαρμογή αυξημένοι κανονισμοί.

Η άμμος έχει γίνει ένα όλο και πιο περιζήτητο προϊόν σε όλο τον κόσμο. Και έτσι έχει γίνει πιο ακριβό.

Λοιπόν από πού προέρχεται όλη αυτή η άμμος και πώς μπορεί να μας τελειώσει; Η άμμος πηγάζει κυρίως από τα βουνά. τα βουνά φθείρονται από τον άνεμο και τη βροχή, χάνοντας μάζα με τη μορφή μικροσκοπικών εκτοπισμένων σωματιδίων. Κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών, τα ποτάμια έχουν μεταφέρει αυτά τα σωματίδια στις πλαγιές των βουνών και σχηματίζουν αποθέσεις στο σημείο ή κοντά στο σημείο που συναντούν τη θάλασσα (ή τη λίμνη) και γίνονται αυτό που βλέπουμε ως αμμόλοφοι και παραλία.   

Φωτογραφία: Josh Withers/Unsplash

Επί του παρόντος, οι πόλεις μας επεκτείνονται με ρυθμό που δεν έχει προηγούμενο και οι πόλεις χρησιμοποιούν περισσότερο τσιμέντο από ποτέ. Για παράδειγμα, η Κίνα έχει χρησιμοποιήσει περισσότερο τσιμέντο τα τελευταία χρόνια από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες τον 20ό αιώνα. Η Σιγκαπούρη έχει γίνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας άμμου στον κόσμο. Έχει προσθέσει 130 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη χερσαία της έκταση σε ένα χρονικό διάστημα 40 ετών. Από πού προέρχεται όλη αυτή η νέα γη; Ρίχνοντας άμμο στον ωκεανό. Υπάρχουν επίσης μόνο συγκεκριμένοι τύποι άμμου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για σκυρόδεμα και άλλοι τύποι είναι λιγότερο χρήσιμοι για τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Η λεπτόκοκκη άμμος που θα βρείτε στην έρημο Σαχάρα δεν μπορεί να γίνει δομικό υλικό. Τα καλύτερα μέρη για να βρείτε άμμο για σκυρόδεμα είναι οι όχθες των ποταμών και οι ακτές. Η ζήτηση για άμμο μας αναγκάζει να απογυμνώσουμε τις κοίτες των ποταμών, τις παραλίες, τα δάση και τις γεωργικές εκτάσεις για να φτάσουμε στην άμμο. Το οργανωμένο έγκλημα έχει κυριαρχήσει ακόμη και σε ορισμένες περιοχές.

Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών υπολόγισε ότι το 2012, ο κόσμος χρησιμοποίησε σχεδόν 30 δισεκατομμύρια τόνους άμμου και χαλίκι για την κατασκευή σκυροδέματος.

Αυτή είναι αρκετή άμμος για να κατασκευαστεί ένας τοίχος ύψους 27 μέτρων και πλάτους 27 μέτρων γύρω από τον ισημερινό! Η εμπορική αξία της άμμου είναι περίπου εξαπλάσια από αυτή που ήταν πριν από 25 χρόνια και στις ΗΠΑ, η παραγωγή άμμου αυξήθηκε κατά 24% τα τελευταία 5 χρόνια. Υπήρξε βία σε πόρους άμμου σε μέρη όπως η Ινδία, η Κένυα, η Ινδονησία, η Κίνα και το Βιετνάμ. Οι μαφίες άμμου και η παράνομη εξόρυξη άμμου έχουν γίνει ευρέως διαδεδομένες ειδικά σε χώρες με αδύναμη διακυβέρνηση και διαφθορά. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Τμήματος Οικοδομικών Υλικών του Βιετνάμ, η χώρα μπορεί να ξεμείνει από άμμο μέχρι το έτος 2020. 

Η εξόρυξη άμμου ήταν πολύ πιο διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Τα ορυχεία άμμου ήταν ουσιαστικά τεράστιες δράγες που θα τραβούσαν την άμμο ακριβώς από την παραλία. Τελικά, οι άνθρωποι άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι αυτά τα ορυχεία κατέστρεφαν τις παραλίες και τα ορυχεία άρχισαν σιγά σιγά να κλείνουν. Ωστόσο, ακόμη και με αυτό που λέγεται, η άμμος εξακολουθεί να είναι το υλικό που εξορύσσεται περισσότερο στον κόσμο. Η άμμος και το χαλίκι αντιπροσωπεύουν έως και το 85% όλων των εξορύξεων παγκοσμίως κάθε χρόνο. Το τελευταίο εναπομείναν παράκτιο ορυχείο άμμου στις ΗΠΑ θα κλείσει το 2020.

Εξόρυξη άμμου

Η βυθοκόρηση για άμμο, η οποία πραγματοποιείται υποβρύχια, είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η άμμος μετακινείται από το ένα μέρος στο άλλο. Συχνά αυτή η άμμος χρησιμοποιείται για «επαναθρέψη της παραλίας», η οποία αναπληρώνει την άμμο που έχει χαθεί σε μια περιοχή από παρασυρόμενες ακτές, διάβρωση ή άλλες πηγές απομάκρυνσης. Η αναζωογόνηση στην παραλία είναι αμφιλεγόμενη σε πολλές περιοχές λόγω της τιμής που συνοδεύει και του γεγονότος ότι είναι μια προσωρινή λύση. Για παράδειγμα, η παραλία Bathtub στην κομητεία Μάρτιν της Φλόριντα είχε απίστευτη ποσότητα ανατροφής. Τα τελευταία δύο χρόνια, περισσότερα από 6 εκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί για την ανανέωση και την αποκατάσταση των αμμόλοφων μόνο στην παραλία Bathtub. Φωτογραφίες από την παραλία μερικές φορές δείχνουν τη νέα άμμο να εξαφανίζεται από την παραλία μέσα σε 24 ώρες (δείτε παρακάτω). 

Υπάρχει θεραπεία για αυτήν την έλλειψη άμμου; Σε αυτό το σημείο, η κοινωνία βασίζεται πολύ στην άμμο για να σταματήσει να τη χρησιμοποιεί εντελώς. Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι η ανακύκλωση της άμμου. Για παράδειγμα, εάν έχετε ένα παλιό κτίριο από σκυρόδεμα που δεν χρησιμοποιείται πλέον ή αντικαθίσταται, θα μπορούσατε ουσιαστικά να συνθλίψετε το συμπαγές σκυρόδεμα και να το χρησιμοποιήσετε για να φτιάξετε «νέο» σκυρόδεμα. Φυσικά, υπάρχουν μειονεκτήματα για να το κάνετε αυτό: μπορεί να είναι ακριβό και το σκυρόδεμα που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί δεν είναι τόσο καλό όσο η χρήση φρέσκιας άμμου. Η άσφαλτος μπορεί επίσης να ανακυκλωθεί και να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική λύση για ορισμένες εφαρμογές. Επιπλέον, άλλα υποκατάστατα της άμμου περιλαμβάνουν οικοδομικές κατασκευές με ξύλο και άχυρο, αλλά είναι απίθανο αυτές να γίνουν πιο δημοφιλείς από το σκυρόδεμα. 

Φωτογραφία: Bogomil Mihaylo/Unsplash

Το 2014, η Βρετανία κατάφερε να ανακυκλώσει το 28% των οικοδομικών υλικών της και μέχρι το 2025, η ΕΕ σχεδιάζει να ανακυκλώσει το 75% των δομικών υλικών από γυαλί, κάτι που θα συμβάλει στη μείωση της ζήτησης για βιομηχανική άμμο. Η Σιγκαπούρη σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει ένα σύστημα αναχωμάτων και αντλιών για το επόμενο έργο αποκατάστασης, ώστε να εξαρτάται λιγότερο από την άμμο. Ερευνητές και μηχανικοί αναζητούν συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις και ελπίζουν ότι στο μεταξύ, η ανακύκλωση μεγάλου μέρους των προϊόντων μας με βάση την άμμο θα συμβάλει στη μείωση της ζήτησης για άμμο. 

Η εξόρυξη άμμου, η εξόρυξη και η βυθοκόρηση έχουν συνδεθεί με αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, στην Κένυα, η εξόρυξη άμμου έχει συνδεθεί με καταστροφικούς κοραλλιογενείς υφάλους. Στην Ινδία, η εξόρυξη άμμου έχει απειλήσει τους κροκόδειλους που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Στην Ινδονησία, τα νησιά έχουν εξαφανιστεί από την υπερβολική εξόρυξη άμμου.

Η αφαίρεση της άμμου από μια περιοχή μπορεί να προκαλέσει διάβρωση των ακτών, να καταστρέψει ένα οικοσύστημα, να διευκολύνει τη μετάδοση ασθενειών και να καταστήσει μια περιοχή πολύ πιο ευάλωτη σε φυσικές καταστροφές.

Αυτό έχει αποδειχθεί σε μέρη όπως η Σρι Λάνκα, όπου η έρευνα έδειξε ότι λόγω της εξόρυξης άμμου που συνέβη πριν από το τσουνάμι του 2004, τα κύματα ήταν πιο καταστροφικά από ό,τι θα ήταν αν δεν υπήρχε εξόρυξη άμμου. Στο Ντουμπάι, η βυθοκόρηση δημιουργεί πνιγμένες υποβρύχιες αμμοθύελλες, οι οποίες σκοτώνουν οργανισμούς, καταστρέφουν κοραλλιογενείς υφάλους, αλλάζουν τα μοτίβα της κυκλοφορίας του νερού και μπορούν να πνίξουν ζώα όπως τα ψάρια από το να φράξουν τα βράγχια τους. 

Δεν υπάρχει καμία προσδοκία ότι η εμμονή με την άμμο του κόσμου μας θα σταματήσει την κρύα γαλοπούλα, αλλά δεν χρειάζεται να σταματήσει. Απλώς πρέπει να μάθουμε πώς να ελαχιστοποιούμε τον αντίκτυπο της εξόρυξης και της επιστροφής. Τα κατασκευαστικά πρότυπα πρέπει να αυξηθούν για να παραταθεί η διάρκεια ζωής ενός κτιρίου και όσο το δυνατόν περισσότερα οικοδομικά υλικά θα πρέπει να ανακυκλώνονται. Η άμμος θα συνεχίσει να εξαφανίζεται καθώς ο πληθυσμός μας αυξάνεται, όπως και οι πόλεις μας. Η συνειδητοποίηση του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα. Τα επόμενα βήματα είναι η παράταση της ζωής των προϊόντων άμμου, η ανακύκλωση και η έρευνα άλλων προϊόντων που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν την άμμο. Δεν δίνουμε απαραιτήτως μια χαμένη μάχη ακόμα, αλλά πρέπει να αλλάξουμε την τακτική μας. 

Πηγές

https://www.npr.org/2017/07/21/538472671/world-faces-global-sand-shortage
http://www.independent.co.uk/news/long_reads/sand-shortage-world-how-deal-solve-issue-raw-materials-supplies-glass-electronics-concrete-a8093721.html
https://www.economist.com/blogs/economist-explains/2017/04/economist-explains-8
https://www.newyorker.com/magazine/2017/05/29/the-world-is-running-out-of-sand
https://www.theguardian.com/cities/2017/feb/27/sand-mining-global-environmental-crisis-never-heard
https://www.smithsonianmag.com/science-nature/world-facing-global-sand-crisis-180964815/
https://www.usatoday.com/story/news/world/2017/11/28/could-we-run-out-sand-because-we-going-through-fast/901605001/
https://www.economist.com/news/finance-and-economics/21719797-thanks-booming-construction-activity-asia-sand-high-demand
https://www.tcpalm.com/story/opinion/columnists/gil-smart/2017/11/17/fewer-martin-county-residents-carrying-federal-flood-insurance-maybe-theyre-not-worried-sea-level-ri/869854001/
http://www.sciencemag.org/news/2018/03/asias-hunger-sand-takes-toll-endangered-species