Het 8e wereldwonder: de bedreiging van de mijnbouw voor ons cultureel erfgoed onder water

Van plastic zakken naar nieuw ontdekte zeedieren, zit de zeebodem van de oceaan boordevol leven, schoonheid en sporen van menselijk bestaan.

Menselijke verhalen, tradities en overtuigingen behoren tot deze sporen, naast de fysieke scheepswrakken, menselijke resten en archeologische artefacten die op de zeebodem liggen. Door de geschiedenis heen hebben mensen als zeevarende mensen de oceaan overgestoken, nieuwe wegen naar verre landen gecreëerd en scheepswrakken achtergelaten door het weer, oorlogen en het transatlantische tijdperk van Afrikaanse slavernij. Culturen over de hele wereld hebben nauwe relaties ontwikkeld met het zeeleven, planten en de geest van de oceaan. 

in 2001kwamen wereldwijde gemeenschappen samen om deze collectieve menselijke geschiedenis formeler te erkennen en een definitie en bescherming te ontwikkelen. Die discussies, samen met meer dan 50 jaar multilateraal werk, resulteerden in de erkenning en vaststelling van de overkoepelende term "Underwater Cultural Heritage", vaak afgekort tot UCH.

Gesprekken over UCH groeien dankzij de VN-decennium voor oceaanwetenschap voor duurzame ontwikkeling. UCH-kwesties hebben erkenning gekregen dankzij de VN-oceaanconferentie van 2022 en een toename van de activiteit rond de potentiële mijnbouw van de zeebodem in internationale wateren - ook wel bekend als Deep Seabed Mining (DSM). En UCH werd de hele tijd besproken 2023 Maart Internationale Zeebodemautoriteit vergaderingen terwijl landen debatteerden over de toekomst van DSM-regelgeving.

met 80% van de zeebodem niet in kaart gebracht, vormt DSM een breed scala aan bedreigingen voor de bekende, verwachte en onbekende UCH in de oceaan. De onbekende omvang van de schade aan het mariene milieu door commerciële DSM-machines bedreigt ook UCH in internationale wateren. Als gevolg hiervan is de bescherming van UCH naar voren gekomen als een punt van zorg van de inheemse bevolking van de eilanden van de Stille Oceaan – die een uitgebreide voorouderlijke geschiedenis en culturele connecties hebben met de diepzee en de koraalpoliepen die daar wonen – naast Amerikaanse en Afrikaanse afstammelingen van de Transatlantisch tijdperk van Afrikaanse slavernij, Onder vele anderen.

Wat is diepzeebodemmijnbouw (DSM)? Wat is de tweejarige regel?

Bekijk onze introductieblog en onderzoekspagina voor meer informatie!

Een inleiding tot DSM

DSM Research-pagina

UCH wordt momenteel beschermd door het Verdrag van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (UNESCO) uit 2001 inzake de bescherming van cultureel erfgoed onder water.

Tot op heden hebben 71 landen het verdrag geratificeerd en zijn ze akkoord gegaan met:

• de commerciële exploitatie en verspreiding van Onderwater Cultureel Erfgoed voorkomen;
• garanderen dat dit erfgoed voor de toekomst behouden blijft en op de oorspronkelijke, gevonden plek ligt;
• de betrokken toeristische sector helpen;
• capaciteitsopbouw en kennisuitwisseling mogelijk maken; En
• effectieve internationale samenwerking mogelijk maken, zoals blijkt uit de UNESCO-conventie tekst.

De VN-decennium van oceaanwetenschap, 2021-2030, begon met de goedkeuring van de Kaderprogramma Cultureel Erfgoed (CHFP), een VN-decennium Actie met als doel de historische en culturele band met de oceaan te integreren in wetenschap en beleid. Een van CHFP's eerste gehoste projecten voor het decennium onderzoekt de UCH van Stenen getijdenstuwen, een soort visvangstmechanisme gebaseerd op traditionele ecologische kennis gevonden in Micronesië, Japan, Frankrijk en China. 

Deze getijdenkeringen zijn slechts één voorbeeld van UCH en de wereldwijde inspanningen om onze onderwatergeschiedenis te erkennen. Terwijl leden van de International Seabed Authority (ISA) proberen te bepalen hoe UCH moet worden beschermd, is de eerste stap om te begrijpen wat er in de brede categorie Onderwater Cultureel Erfgoed valt. 

UCH bestaat over de hele wereld en over de oceaan.

*opmerking: de ene mondiale oceaan is verbonden en vloeibaar, en elk van de volgende oceaanbekkens is gebaseerd op menselijke perceptie van locaties. Overlap tussen met de naam "oceaan" bekkens is te verwachten.

Atlantische Oceaan

Stille Oceaan

Indische Oceaan

Europese Pacifische handelsroutes

Vanaf het einde van de zestiende eeuw ontwikkelden veel Europese naties, geleid door de Portugezen en Nederlanders, Oost-Indische handelsmaatschappijen en voerden handel in de Stille Oceaan. Deze schepen gingen soms verloren op zee. Bewijs van deze reizen ligt op de zeebodem in de Atlantische, Zuidelijke, Indische en Stille Oceaan.

Zuidelijke Oceaan

Antarctische verkenning

Scheepswrakken, menselijke resten en andere kenmerken van de menselijke geschiedenis zijn een intrinsiek onderdeel van de verkenning van de Antarctische wateren. Alleen al in het Brits Antarctisch Territorium, 9+ scheepswrakken en andere interessante UCH-sites zijn gelokaliseerd door de inspanningen van verkenning. Bovendien erkent het Antarctisch Verdragssysteem de wrak van San Telmo, een Spaans scheepswrak uit het begin van de 1800e eeuw zonder overlevenden, als historische plek.

Arctische Oceaan

Paden door poolijs

Net als bij de UCH die werd gevonden en verwacht in de Zuidelijke Oceaan en de Antarctische wateren, is de menselijke geschiedenis in de Noordelijke IJszee gekoppeld aan het bepalen van routes voor toegang tot andere landen. Veel schepen bevroor en zonk, zonder overlevenden achter te laten terwijl hij tussen 1800 en 1900 probeerde door de noordoostelijke en noordwestelijke doorgangen te reizen. In deze periode gingen meer dan 150 walvisvaarders verloren.

Deze voorbeelden tonen slechts een fractie van het erfgoed, de geschiedenis en de cultuur die de mens-oceaanverbinding weerspiegelt, waarbij de meeste van deze voorbeelden beperkt zijn tot onderzoek dat is voltooid met een westerse lens en perspectief. Binnen gesprekken rond UCH is het integreren van een diversiteit aan onderzoek, achtergrond en methoden om zowel traditionele als westerse kennis op te nemen, cruciaal om te zorgen voor eerlijke toegang en bescherming voor iedereen. Een groot deel van deze UCH bevindt zich in internationale wateren en wordt door DSM bedreigd, vooral als DSM doorgaat zonder UCH en de stappen om deze te beschermen te erkennen. Afgevaardigden op het internationale toneel zijn momenteel bespreken hoe om dit te doen, maar de weg vooruit blijft onduidelijk.

The Ocean Foundation is van mening dat ontwikkelingen op het gebied van regelgeving rond DSM niet moeten worden overhaast, vooral niet zonder overleg of betrokkenheid allen belanghebbenden. De ISA moet ook actief samenwerken met vooraf geïnformeerde belanghebbenden, met name de inheemse bevolking van de Stille Oceaan, om hun erfgoed als onderdeel van het gemeenschappelijke erfgoed van de mensheid te begrijpen en te beschermen. Wij zijn voorstander van een moratorium, tenzij en totdat regelgeving minstens zo beschermend is als de nationale wetgeving.  

Een DSM-moratorium wint de laatste jaren aan kracht en snelheid, met 14 landen akkoord op enige vorm van pauze of verbod op de praktijk. Betrokkenheid met belanghebbenden en de integratie van traditionele kennis, met name van inheemse groepen met bekende voorouderlijke verbindingen met de zeebodem, moet worden opgenomen in alle gesprekken rond UCH. We hebben de juiste erkenning nodig van UCH en zijn verbindingen met gemeenschappen over de hele wereld, zodat we het gemeenschappelijke erfgoed van de mensheid, fysieke artefacten, culturele verbindingen en onze collectieve relatie met de oceaan kunnen beschermen.