Blue Sifi

O le COVID-19 ua tuʻuina mai ia i tatou se malologa e faʻamautinoa e mafai ona tatou tausia i tatou lava, e pele ia i tatou, ma i latou o loʻo mafatia i taunuuga leaga o le faʻamaʻi. O se taimi e faʻaalia ai le lagona alofa ma le agaalofa ia i latou e sili ona manaʻomia. O le paneta e leai se tuusaunoaga - pe a sauni le tatou tamaoaiga e toe amata, e faʻafefea ona tatou mautinoa o loʻo faʻaauau pea pisinisi e aunoa ma ni faiga faʻaleagaina e iu ai ina afaina ai tagata ma le siosiomaga? Toe fa'aleleia o tatou tamaoaiga ina ia fa'ataga ai se suiga ile galuega fou ma le soifua maloloina ole filifiliga sili lea mo tatou uma.

E taua tele, i le taimi nei nai lo se isi lava taimi, le taulaʻi atu i le soifua maloloina o le sami ma faʻaaoga lenei taofi i gaioiga faʻavaomalo e avea o se avanoa mo le faʻalauteleina o le faʻalauiloaina, tauaveina o matafaioi a le tagata lava ia, ma le faʻalauiloaina o fofo e faʻamalosia ai le faʻatupulaia o le tamaoaiga.

O le Blue Shift o se valaau i le lalolagi atoa i gaioiga e taulaʻi i le auala e mafai ai e sosaiete ona toe faʻaleleia le tamaoaiga, pe a maeʻa le COVID-19, i se auala e taulaʻi i le soifua maloloina o le sami ma le faʻaauau, ma e ala i le faʻamautinoaina o loʻo avanoa le vasa mo tupulaga o le lumanaʻi. Ina ia sili atu lo tatou amio i le lumanaʻi, tatou te manaʻomia ni gaioiga faʻamalosi e faʻatulaga ai le vasa i luga o se ala e toe faʻaleleia ma lagolago ai mea e ave i ai le faamuamua a le UN Decade of Ocean Science.


Mataupu & Fofo
Auai i le gaioiga
REV Ocean & The Ocean Foundation
I Tala Fou
La matou Meafaigaluega
tatou Paaga

Le sefulu tausaga

O le manuia o le UN Sefulu tausaga o Saienisi Saienisi mo Atina'e Mautu (2021-2030) e fa'alagolago i lo tatou gafatia e fa'aosofia ai mafaufauga, fa'agaoioia puna'oa ma ia mafai ai e faiga fa'apa'aga tatou te mana'omia ona fa'agaoioia su'esu'ega fa'asaienisi. Matou te faʻamoemoe e faʻavaeina le umiaina o le sefulu tausaga e ala i le tuʻuina atu o avanoa moni mo tagata e auai ma e ala i le faʻalauiloaina o fofo e manuia ai le vasa ma sosaiete.

Malo Aufaatasi Se sefulu tausaga o Saienisi o le Sami mo Atinae Mautu (2021-2030)

Aoga Fa'a'au'au I'a i le Vasa

I'a & Mea'ai Saogalemu

O i'a o le puna muamua lea o polotini mo le tusa ma le 1 piliona tagata i le lalolagi atoa ma e fai ma sui o se vaega taua o taumafa a le tele o isi. I le taimi o le faʻamaʻi o le COVID-19, o tulafono o le saogalemu o le lalolagi ua faʻamalosia ai vaʻa fagota e nonofo i totonu o le uafu, ma le tele o uafu e tatau ona tapunia atoa. O lea ua faaitiitia ai faigafaiva i luga o le sami ma ua le mafai ai e tagata faifaiva ona aumai a latou oloa i le maketi. O fa'amaumauga ma fa'amatalaga satelite e fa'ailoa mai ai le fa'aitiitia o le gaioiga i le 80 pasene i nisi o itulagi. O a'afiaga e mafai ona fa'apea o lo'o i ai le avanoa e toe fa'aleleia ai i'a ua lamatia, ae o le a iai fo'i a'afiaga fa'aletamaoaiga mo tagata fagota vaivai. Ina ia mautinoa le sao o le vasa i le saogalemu o taumafa i le lalolagi atoa e tatau ona tatou faʻaogaina lenei avanoa e malamalama ai i aʻafiaga o le taofi ina ia mafai ai ona faʻatautaia lelei / lelei le agai i luma.

Fa'amaufa'ailoga sami e aau i le sami

Fa'alavelave Pisa i lalo o le Vai

O su'esu'ega ua fa'ailoa mai ai o le pisa e mafai ona afaina sa'o ai tafola e ala i le fa'aleagaina o le fa'alogo, ma i tulaga ogaoga, e mafua ai le toto toto ma le oti. O le maualuga o le pisapisao i lalo o le sami mai vaʻa ua paʻu i lalo i le taimi o le COVID-19 loka, ma maua ai se malologa mo tafola ma isi meaola o le gataifale. O le mata'ituina o le leo i le 3,000 mita le loloto, na fa'aalia ai le pa'u i le averesi o le pisapisao i vaiaso ta'itasi (mai Ian-Aperila 2020) o le 1.5 decibels, pe tusa ma le 15% le fa'aitiitia o le malosi. O lenei pa'u tele o le pisapisao maualalo o va'a e le'i tupu muamua ma e taua tele le su'esu'eina ina ia maua ai se malamalamaga lelei i le a'afiaga lelei o le fa'aitiitia o le pisapisao i le gataifale.

Pepa palasitika opeopea i le sami

Faiga Fa'apalaisa

E ui lava o loʻo iai se faʻaititia tele o gaioiga o le tamaoaiga o le lalolagi i le taimi o le faʻamaʻi o le COVID-19, o loʻo faʻaauau pea ona faʻatupulaʻia otaota palasitika. O le tele o mea e puipuia ai le tagata lava ia o loʻo faʻaaogaina e tagata faigaluega soifua maloloina ma tagata lautele, o ufimata ma totigilima, o loʻo faʻaaogaina e faia i le palasitika, ma o le tele o mea o loʻo lafoaʻia ma nai faʻatapulaʻaina. Mulimuli ane o nei oloa e i'u i le sami ma mafua ai le tele o a'afiaga leaga. O le mea e leaga ai, o le malosi o le gaosia o nei oloa e tasi le taimi e faʻaaoga ai, ua mafua ai ona mafaufau le au fai tulafono e taofi pe tuai le faʻatinoina o tulafono o ato, palasitika faʻaoga tasi, ma isi mea i le taimi o faʻamaʻi o le lalolagi. E na'o le fa'aopoopoina o se tulaga mata'utia mo le sami. O le mea lea e sili atu le taua nai lo se isi lava taimi le mafaufau i le fa'aaogaina o palasitika ta'ito'atasi ma fa'ateleina polokalame toe fa'aaogaina.

I lalo o le vai ma le talaaga o le 0 ma le 1

O le Ocean Genome

O le genome o le vasa o le fa'avae lea e fa'atumauina uma ai meaola faanatura o le gataifale ma a latou galuega, ma o se puna mauoa o vailaʻau faʻamaʻi. I le taimi o le faʻamaʻi o le COVID-19, o le faʻateleina o le manaʻoga mo suʻega ua faʻateleina ai le fiafia i fofo e mafai ona maua i le vasa eseese. Aemaise lava, o enzymes mai le hydrothermal vent bacteria sa avea ma vaega taua o tekinolosi o loʻo faʻaogaina i pusa suʻega siama, e aofia ai ma mea na faʻaaogaina e suʻesuʻe ai le COVID-19. Ae o le vasa genome o loʻo faʻaumatia e ala i le soona faʻaaogaina, leiloa o nofoaga ma faʻaleagaina, ma isi avetaavale. O le malamalama ma le fa'asaoina o lenei "genome o le sami" e taua tele e le gata mo le maufetuuna'i o meaola ma meaola faanatura, ae fa'apea fo'i mo le soifua maloloina o tagata ma le tamaoaiga. O faiga fa'asao e fa'alagolago i le puipuia a itiiti mai o le 30 pasene o le sami o lo'o fa'atinoina ma puipuia atoatoa pe sili ona puipuia le gataifale (MPA).


Blue Shift – Fausia i tua Sili.

O le taimi lava e tatala ai le sosaiete, e tatau ona tatou toe amataina le atinaʻe ma se mafaufau faʻapitoa, gafataulimaina. Auai i le #BlueShift movement i luga o ala o faasalalauga lautele e ala i le faʻaogaina o hashtags i lalo!

#BlueShift #Oceandecade #One HealthyOcean #Oceansolutions #OceanAction


La matou Meafaigaluega

La'u mai la matou pusa fa'asalalau fa'asalalau i lalo. Auai i le #BlueShift gaioiga ma faʻasalalau le upu.


Faifaiva ma ato o i'a i Taialani
Tina ma le tamai tafola e tilotilo i luga o le ulu o aau i le sami

REV Ocean & TOF Galulue

Le goto o le la i luga o galu o le sami

Ua amatalia e le REV Ocean & TOF se felagolagomai mata'ina o le a taula'i i le fa'aogaina o le va'a su'esu'e a le REV e su'e ai fofo i fa'afitauli o le sami o le lalolagi, ae maise lava i le vaega o le Ocean Acidification ma le palasitisi filogia. O le a matou galulue faʻatasi foʻi i fuafuaga e lagolagoina ai le Alliance for the UN Decade of Ocean Science for Sustainable Development (2021-2030).


"O le toe faʻaleleia o se vasa maloloina ma le tele o se mea e manaʻomia, e le o se filifiliga-o le manaʻoga e amata i le okesene e gaosia e le vasa (le tau) ma aofia ai le faitau selau o oloa faʻaopoopoina tau ma auaunaga."

MARK J. SPADING

I Tala Fou

E le tatau ona fa'aumatia tupe toe fa'aleleia

"O le tuʻuina o tagata ma le siʻosiʻomaga i le totonugalemu o le toe faʻaleleia o pusa na o le pau lea o le auala e foia ai le leai o se maufetuunaʻi na faʻaalia e le faʻamaʻi ma agai i luma."

5 auala e mafai ai e le vasa ona saofagā i le toe faʻaleleia o le COVID

Ua na'o ni nai fa'ata'ita'iga pe fa'apefea ona maua e le lagolago mo vaega o le sami gafataulimaina se fesoasoani vave mo le toe fa'aleleia o le lanu meamata, ma le tele o isi e maua. Ata: Jack Hunter ile Unsplash.com

Faigafaiva i le lalolagi i le taimi ole COVID-19

A'o tu'uina atu e atunu'u o le lalolagi le fa'atonuina o le nofo-i-fale ma fa'aletonu le olaga i aso uma, o fa'ai'uga ua lautele ma tele, ma e le'o fa'atasi ai le vaega o faigafaiva.

Tafola E oso ese mai le vai

O le sami e mafai ona toe faʻafoʻisia i le mamalu muamua i totonu o le 30 tausaga, fai mai saienitisi

O le mamalu o le sami o le lalolagi e mafai ona toe faʻaleleia i totonu o se augatupulaga, e tusa ai ma se suʻesuʻega faʻasaienisi fou. Ata pue: Daniel Bayer/AFP/Getty Images

Totini lima palasitika tia'i ile ala savali

O ufimata ua lafoaia ma totinilima ua si'itia le fa'amata'u i le ola vasa

A'o to'atele tagata fai ufimata ma totigilima i le taumafai e puipuia i latou lava i vaiaso talu ai, ua lapata'ia e tagata si'osi'omaga le lafoa'i sese.

O alavai o Venise e manino lava e vaʻaia ai iʻa a o taofia e le coronavirus le turisi i le taulaga, ABC News

Ua toe fo’i mai sua i alavai ma ua iloa atu fo’i lupe i totonu o le uafu. Ata Fa'amatalaga: Andrea Pattaro/AFP e ala ile Getty Images