I le Aso Tofi, Iuni 17, 2021, na sainia ai e Peresitene Joe Biden se pili e faailoa aloaia ai Iuni 19 o se aso malolo feterale. 

"Juneteenth" ma lona taua ua iloa e nuʻu uliuli i totonu o le US talu mai le 1865, ae naʻo talu ai nei na avea ai ma faʻamaumauga a le atunuʻu. Ma e ui o le faʻaalia o Juneteenth o se aso malolo o se laʻasaga i le itu saʻo, o talanoaga loloto ma gaioiga faʻapitoa e tatau ona faia i aso taʻitasi. 

O le a le Juneteenth?

I le 1865, lua ma le afa tausaga talu ona mavae le Folafolaga o le Faasaolotoina a Peresitene Abraham Lincoln, sa tulai ai le US General Gordon Granger i luga o le eleele o Galveston, Texas ma faitau le Poloaiga Aoao Numera 3: “Ua logoina tagata o Texas e tusa ai ma se Folafolaga mai le Pulega o le Malo. Iunaite Setete, e saoloto pologa uma.”

Juneteenth o le fa'amanatuga aupito leva lea a le atunu'u o le fa'ai'uga o tagata pologa i le Iunaite Setete. I lenā aso, e 250,000 tagata pologa na taʻu atu ua latou saʻoloto. I le seneturi ma le afa mulimuli ane, o le tu masani a Juneteenth o loʻo faʻaauau pea ona faʻaalia i ni auala fou, ma Juneteenth ua faʻaalia mai ia i tatou e ui o suiga e mafai, o suiga foi o se alualu i luma lemu lea e mafai ai e i tatou uma ona faia ni laasaga laiti. 

Ole aso nei, Juneteenth e fa'amanatuina a'oa'oga ma taunu'uga. E pei ona faamamafaina i Juneteenth.com, O le sefululua o Iuni o se “aso, o se vaiaso, ma i nisi o vaipanoa o le masina e faailogaina i aso faamanatu, failauga asiasi, o tafaoga ma faatasiga faaleaiga. O se taimi e manatunatu ai ma olioli. O se taimi mo iloiloga, faʻaleleia atili o le tagata lava ia ma mo le fuafuaina o le lumanaʻi. O le faatupulaia o lona lauiloa e faailoa ai se tulaga o le matua ma le mamalu i Amerika… I aai i le salafa o le atunuu, o tagata o ituaiga uma, atunuu ma tapuaiga o loo soofaatasi lima e faailoa atu ma le faamaoni se vaitaimi o lo tatou talafaasolopito lea na mamanuina ma faaauau pea ona aafia ai lo tatou sosaiete i aso nei. O le nofouta i tulaga ma aafiaga o isi, ona faatoa mafai lea ona tatou faia ni suiga taua ma tumau i lo tatou sosaiete.”

O le aloaia aloaia o Juneteenth o se aso malolo a le atunuu o se laasaga i le itu saʻo, ae e mautinoa lava e tele mea e tatau ona fai.

Ole sefulu Iuni e tatau ona faia i le tulaga lava e tasi ma tu'uina atu le fa'aaloalo ma le fa'amaoni e pei o isi aso malolo. Ma o Iuni sefululima e sili atu nai lo na o se aso malolo; E uiga i le iloaina o faiga i aso nei ua faia ai se tulaga le lelei mo tagata uli Amerika, ma tausia lenei mea i luma o tatou mafaufau. I aso taʻitasi, e mafai ona tatou iloa le faʻalavelave o loʻo feagai ma tagata Amerika uliuli, faʻamanatu uma sao ma taunuʻuga i le lotogatasi, ma faʻaaloalo ma siitia e le tasi le isi - ae maise lava i latou na sauaina.

O le a se mea e mafai ona tatou faia uma e lagolago ai le BIPOC (uliuli, tagatanuu ma tagata lanu) faʻalapotopotoga ma faʻataʻitaʻi faʻatasi i aso uma?

E oo lava i nai suiga laiti i a tatou faiga, faiga faavae ma vaaiga e mafai ona suia ai le tulaga quo ma taitai atu ai i taunuuga sili atu ona tutusa mo tagata faʻatauvaʻa. Ma pe a faia faaiuga tutusa i kamupani ma faʻalapotopotoga, e taua le tuʻuina atu o punaoa talafeagai e mautinoa ai le manuia tumau i tua atu o le auai o lau faʻalapotopotoga.

E tofu i tatou uma ma a tatou lava manatu ma fa'aituau e fa'atatau i le mea tatou te sau ai ma le tagata tatou te si'osi'omia ai i tatou. Ae a e aofia ai le eseesega i mea uma e te faia, patino pe faʻapolofesa, tatou te seleseleina uma le manuia. E mafai ona o'o mai i tulaga eseese, mai le faia o a'oa'oga ma talanoaga laulau ta'amilosaga, fa'alautele lau upega pe a tu'uina avanoa faigaluega, fa'atofuina oe i vaega eseese po'o manatu. I se faaupuga faigofie, e leai se mea ae na o le lelei e mafai ona sau mai le fiailoa, faʻalauteleina o tatou manatu ma faʻataʻitaʻi le faʻatasi i ni auala laiti ae mamana. 

E ui e taua tele le auai ma le totoa i talanoaga, e taua foi le iloa o le taimi e toe laa i tua ma faalogo. O le iloaina e tofu i tatou uma ma mea e ao ona aʻoaʻoina, ma le faia o gaioiga e agai ai i luma, o le a avea ma malosiaga mo suiga. 

O nisi fesoasoani ma meafaigaluega:

Alofa ma Faalapotopotoga e Lagolagoina.

  • ACLU. "O le ACLU e faʻamalosi e fausia se faʻatasiga sili atu ona atoatoa - i tua atu o le tasi tagata, pati, poʻo le itu. O la matou misiona o le faʻataunuʻuina lea o lenei folafolaga a le US Constitution mo tagata uma ma faʻalauteleina le oʻo atu i ana faʻamaoniga.
  • NAACP. "O matou o le fale o faʻalavelave faʻavae mo aia tatau a tagata lautele ma le amiotonu lautele. E sili atu nai lo le 2,200 iunite i le atunuʻu, faʻamalosia e le sili atu ma le 2 miliona tagata faʻamalosi. I totonu o a tatou aai, aʻoga, kamupani, ma potu faamasino, o i tatou o le talatuu a WEB Dubois, Ida B. Wells, Thurgood Marshall, ma le tele o isi sauai o aia tatau a tagata lautele.
  • Legal Defense and Educational Fund a le NAACP. "E ala i faamasinoga, faʻasalalauga, ma aʻoaʻoga lautele, e sailia ai e le LDF suiga faʻavae e faʻalautele ai le faatemokalasi, faʻaumatia faʻalavelave, ma ausia le faʻamasinoga faʻavae i totonu o se sosaiete e faʻataunuʻuina le folafolaga o le tutusa mo tagata Amerika uma."
  • NBCDI. "O le National Black Child Development Institute (NBCDI) o loʻo taʻimua i taʻitaʻi auai, fai tulafono, polofesa, ma matua i mataupu ogaoga ma taimi e aʻafia ai tamaiti Black ma o latou aiga." 
  • MALAMALI. "Talu mai le 1976, o le National Organization of Black Law Enforcement Executives (NOBLE) ua avea ma lotofuatiaifo o le faamalosia o tulafono e ala i le tuuto atu i le faamasinoga tonu e ala i gaioiga.
  • TAIMI. "BEAM o se aʻoaʻoga a le atunuʻu, faʻaleleia o gaioiga ma faʻalapotopotoga faʻapitoa e tuʻuina atu i le faʻamalolo, soifua maloloina ma le faʻasaʻolotoina o nuʻu Black ma faʻatauvaʻa."
  • SurfearNEGRA. “SurfearNEGRA ose fa'alapotopotoga 501c3 e taula'i i le aumaia o tu ma aga eseese i le ta'aloga faase'e. E ala i faiga fa'apa'aga ma polokalame fa'aletausaga, SurfearNEGRA o lo'o fa'amalosia tamaiti i so'o se mea e #diversifythelineup!"
  • Black i le Saienisi o le Gataifale. "Black In Marine Science na amata o se vaiaso e faʻaalia ma faʻalauteleina leo Black i totonu o le fanua ma faʻamalosia tupulaga laiti, aʻo faʻamalamalamaina foi le leai o se eseesega i le faasaienisi o le gataifale...Na matou fatuina se faʻalapotopotoga o saienitisi o le gataifale Black na matua manaʻomia i le taimi o le fa'aesea e mafua mai ile fa'ama'i ole COVID-19. Ina ua maeʻa le faʻamalieina o le auai o le #BlackinMarineScienceWeek, na matou filifili ai ua oʻo i le taimi e fausia ai se tupe e leai ni tupe mama ma faʻaauau pea la matou sini o le faʻaalia ma faʻateleina leo Black!

Punaoa i fafo.

  • Juneteenth.com. O se punaoa mo le aʻoaʻoina e uiga i le talafaasolopito, aafiaga ma le taua o Juneteenth, e aofia ai le faʻamanatuina ma le faʻamanatuina. 
  • O le Talafaasolopito ma le Uiga o Juneteenth. Se lisi o a'oa'oga Juneteenth punaoa mai le NYC Department of Education's info hub.
  • Meafaigaluega Tulaga Fa'atasi. O se faletusi e sili atu i le 3,000 punaoa faʻapitoa mo le aʻoaʻoina e uiga i le faʻalapotopotoga ma faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga o le faʻaofiina o ituaiga ma le tutusa. 
  • #HireBlack. O se fuafuaga na faia ma le sini o le "fesoasoani i le 10,000 tamaitai uli ia aoaoina, faafaigaluegaina, ma siitia."
  • Talanoa e uiga i Tu'uga. Le National Museum of African American History & Culture's online portal, faʻaalia ai faʻamalositino, podcasts, vitiō ma isi punaoa mo vaitausaga uma e aʻoaʻo ai e uiga i mataupu e pei o le tetee i-racist, saunia o le tausiga o le tagata lava ia, ma le tala faasolopito o tuuga.

Punaoa mai le Ocean Foundation.

  • Green 2.0: Tusia le Malosi mai Nuu ma Eddie Love. O le Pule o le Polokalama ma le Taitaifono o le Komiti o le DEIJ, Eddie Love, na talanoa ma Green 2.0 e uiga i le faʻaogaina o punaoa faʻalapotopotoga e faʻalauiloa ai le tutusa, ma le auala e le popole ai i le faia o talanoaga le lelei.
  • Tu'u i le Lototasi: O le Valaau a le Iunivesite e Fa'atino. O le tautinoga a le Ocean Foundation e faia ni mea e sili atu e fausia ai se gaioiga tutusa ma le aofia, ma la matou valaau e tutu i le lotogatasi ma le sosaiete uli - ona e leai se nofoaga poʻo se avanoa mo le ita poʻo le faʻatauvaʻa i totonu o le vasa. 
  • Mafaufauga Moni ma Matagofie: Aafiaga Patino ma DEIJ. Ina ia fa'amalosia le fa'avasegaina o talanoaga a le DEIJ i le va'aiga o le si'osi'omaga, na fa'atalanoaina e le Pule o le Polokalame ma le Ta'ita'ifono o le Komiti a le DEIJ, Eddie Love, ma vala'aulia nisi o tagata malolosi i le vāega e fa'asoa fa'afitauli sa feagai ma i latou, fa'afitauli o lo'o i ai nei, ma ofoina atu upu fa'aosofia. mo isi e fa'atasi ma i latou. 
  • La Tatou Eseesega, Tulaga tutusa, Fa'amasinoga ma le Fa'aofia Itulau. O le eseesega, tutusa, fa'aofi ma le fa'amaoni o fa'alāpotopotoga taua i le The Ocean Foundation, pe feso'ota'i ma le vasa ma le tau po'o i tatou o tagata ma paaga. I le avea ai ma saienitisi, tagata faʻasao o le gataifale, faiaoga, fesoʻotaʻiga ma tagata, o la tatou galuega le manatua o le vasa e tautuaina tagata uma - ma e le o fofo uma e foliga tutusa i soo se mea.