Fa'aauupegaina Saienitisi ma Nuu

Le Auala e Fausia ai e le Ocean Foundation le malosi o le sami ma le tau ile lalolagi atoa

I le lalolagi atoa, ua vave ona suia le vasa. Ma a o suia, o meaola o le gataifale ma nuu o loʻo faʻalagolago i ai e tatau ona faʻapipiʻiina i meafaigaluega e faʻafetaui ai.

E mana'omia le agava'a fa'asaienisi o le sami fa'apitonu'u ina ia mafai ai ona fa'amama lelei. O tatou Ocean Science Equity Initiative lagolago saienitisi, fai faiga faavae, ma nuu e ala i le mataituina ma le auiliiliina o suiga o le sami, galulue faatasi ma paaga, ma fesoasoani e fai tulafono. Matou te galulue e faʻalautele faiga faʻavae ma suʻesuʻega faʻavaomalo ma faʻateleina avanoa i meafaigaluega e mafai ai e saienitisi ona malamalama ma tali atu. 

Matou te taumafai e faʻamautinoa o loʻo i ai i atunuʻu taʻitasi se taʻiala malosi e mataʻituina ma faʻaitiitia, faʻatautaia e tagata tomai faʻapitonuʻu e faʻatautaia manaʻoga faʻapitonuʻu. O la matou Initiative o le auala lea matou te fesoasoani ai e fausia le faasaienisi, faiga faavae ma tomai faʻapitoa o lōia i le lalolagi atoa ma o latou atunuu.

GOA-ON i totonu o se Pusa

le GOA-ON i totonu o se Pusa ose pusa taugofie e fa'aogaina mo le aoina mai o fuaga fa'amasima o le sami. O pusa nei ua tufatufaina atu i saienitisi i atunuu e sefuluono i Aferika, Atumotu Laiti Atinae o le Pasefika, ma Amerika Latina. 

Fuaina o le Alkalinity o Fa'ata'ita'iga Tu'ufa'atasi
Fuaina o le pH o Fa'ata'ita'iga Tu'ufa'atasi
Fa'afefea ma Aisea e Fa'aaoga ai Mea Fa'asinoala Fa'amaonia
Aoina o Fa'ata'ita'iga Tu'ufa'atasi mo Su'esu'ega
Su'e pH i lalo ole vai ile pito i lalo ole fola ole sami
O masini pH e fa'atulaga i lalo o le vai ma mata'ituina le pH ma le lelei o le vai i Fiti
Saienitisi Katy Soapi e fetuutuunai le pH sensor a'o le'i tu'uina
Saienitisi Katy Soapi e fetuutuunai le pH sensor a'o le'i tu'uina atu i le matou Ocean Acidification Monitoring Workshop i Fiti.

pCO2 e alu

Ua suia le sami, ae o le a le uiga o lena mea mo le ituaiga e taʻua o le fale? Ma i le isi itu, e faapefea ona tatou tali atu i na aafiaga o le a tatou lagonaina o se taunuuga? Mo le mataupu o le fa'a'asa o le sami, o faisua ua avea uma lava ma canary i le eli koale ma le fa'aosofiaga mo le fa'atupuina o mea faigaluega fou e fesoasoani ia i tatou e faamalieina i lenei suiga.

I le 2009, na iloa ai e le au faisua i le talafatai i sisifo o Amerika oti tele i totonu o latou fale fa'ato'aga ma i totonu o fa'ato'aga masani.

O le fa'alapotopotoga su'esu'e o le fa'a'asa o le sami na fa'atupuina na fa'atautaia lea mataupu. E ala i le matauina ma le faaeteete, na latou maua ai lena mea tama'i figota e faigata fa'atupu o latou ulua'i atigi i le sami i le gataifale. I le faaopoopo atu i le faʻafefeteina faifaipea i luga o le sami i luga o le lalolagi, o le talafatai i sisifo o le US - faʻatasi ai ma le maualuga o vai pH maualalo ma le faʻaogaina o le lotoifale e mafua mai i le tele o meaʻai - e leai se eleele mo nisi o faʻamaʻi sili ona taua i luga o le kelope. 

I le tali atu i lea fa'amata'u, o nisi fale fa'ato'a na si'i atu i nofoaga e sili atu ona lelei pe fa'apipi'i faiga fa'aonaponei e mata'ituina ai kemisi vai.

Ae i le tele o itulagi i le kelope, o faʻatoʻaga figota e maua ai meaʻai ma galuega e le maua ni mea faigaluega talafeagai e faʻafefe ai aʻafiaga o le faʻafefe o le sami i luga o latou pisinisi.

Ulufale mai se lu'i mai le Ofisa o le Polokalama Alexis Valauri-Orton ia Dr. Burke Hales, o se tagata su'esu'e o le sami ua lauiloa i le lalolagi atoa mo le fatuina o faiga mata'ituina o le OA: fau se masini e mafai ona maua ai le tau maualalo, e mafai ai ona fuaina le kemisi o lo latou ulufale mai. suasami ma fetuutuunai ina ia maua ai ni tulaga lelei. Na fanau mai ai le pCO2 to Go, o se masini fa'alogo e fetaui i le alofilima ma maua ai le faitau vave o le aofa'i o le carbon dioxide i le sami (pCO2). 

Ata: Dr. Burke Hales fa'aaoga le pCO2 ia Alu e fua le aofa'i o le carbon dioxide i se fa'ata'ita'iga o le suasami na aoina mai se matafaga i le Resurrection Bay, AK. O ituaiga fa'ale-aganu'u ma fa'atauga fa'atau e pei o pipi ua laiti e ola i lenei si'osi'omaga, ma le mamanu fa'apipi'i o le pCO2 to Go e mafai ai ona alu ese mai le fale fa'ato'aga i le fanua e mata'ituina po'o a ituaiga meaola o lo'o feagai ma lo latou nofoaga masani.

Dr. Burke Hales fa'aaoga le pCO2 e alu

E le pei o isi masini lima, e pei o mita pH, le pCO2 to Go e maua ai fa'ai'uga i le sa'o mana'omia e fua ai suiga taua i le kemisi o le sami. Faatasi ai ma ni nai fua e faigofie ona ausia, e mafai e fale fa'ato'a ona iloa mea o lo'o feagai ma a latou figota laiti i le taimi nei ma fai se gaioiga pe a mana'omia. 

O se tasi o auala e mafai ai e le fa'ato'aga ona fesoasoani i a latou tama'i figota e ola i tua atu o la'asaga sili ona ma'ale'ale i le amataga, o le fa'asaoina lea o le suasami.

Ole mea lea e fa'afefe ai le fa'a'asa ole sami ma fa'afaigofie ai ona fai atigi. O vaifofo fa'afefete e faia ma se fua e faigofie ona mulimulita'i e fa'aaoga ai ni vaega la'ititi o le sodium carbonate (soda ash), sodium bicarbonate (le mea malosi i totonu ole Alka-Seltzer tablets), ma le hydrochloric acid. O nei reagents e malepe i ions ua uma ona tele i le sami. O lea la, e le fa'aopoopoina se mea e le masani ai le vaifofo buffering. 

faaaogaina o le pCO2 to Go ma se talosaga mo masini su'esu'e, e mafai e le aufaigaluega i le fale fa'ato'aga ona fa'atatau le aofa'i o le vaifofo fa'apipi'i e fa'aopoopo i a latou tane. O le mea lea, taugofie le fatuina o tulaga sili atu ona lelei e mautu seia oʻo i le isi suiga vai. O lenei metotia na faʻaaogaina e fale tetele lava e tasi na muamua vaʻaia aafiaga o le faʻaititia o le pH i luga o latou togo. O le pCO2 to Go ma lona fa'aogaina o le a maua ai le fa'atosina fa'atauva'a ma le avanoa tutusa e fa'afaileleina lelei a latou manu i le lumana'i. O le fa'agasologa mo tane fa'afefe, fa'atasi ai ma fa'atonuga mo fa'aoga eseese o lenei masini fou, o lo'o aofia i totonu o se tusi lesona e fa'atasi ma le pCO2 e alu.

O se paaga taua i lenei galuega o le Alutiiq Pride Marine Institute (APMI) i Seward, Alaska.

Jacqueline Ramsay

E fa'atulagaina e le APMI se polokalame fa'ata'ita'i o le fa'a'asa o le sami ma fua fa'ata'ita'iga o lo'o aoina i Nu'u o Nu'u i le itu i saute tutotonu o Alaska i luga o se meafaigaluega kemisi taugata e ta'ua o le Burke-o-Lator. I le faʻaaogaina o lenei poto masani, na taʻitaʻia ai e le pule o le fale suʻesuʻe o Jacqueline Ramsay suʻega o le masini ma le app e fesoʻotaʻi, e aofia ai le faʻatusatusaina o faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga ma le Burke-o-Lator e faʻamaonia pe o le le mautonu o faitauga na maua e le pCO2 to Go o lo'o i totonu o le laina mana'omia. 

Ata: Jacqueline Ramsay, pule o le Alutiiq Pride Marine Institute's Ocean Acidification Research Laboratory, faʻaaogaina le pCO2 e Alu e fua le aofa'i o le carbon dioxide i totonu o se fa'ata'ita'iga o vai e aoina mai le vai sami a le fale fa'ato'a. O Jacqueline o se tagata poto masani e faʻaaogaina le Burke-o-Lator, o se meafaigaluega e sili ona saʻo ae taugata tele e fua ai kemisi o le sami, ma tuʻuina atu vave faʻamatalaga i le faʻatinoga o le pCO2 ia Alu mai le va'aiga uma a se tagata faigaluega fa'ato'aga fa'apea fo'i ma se tagata su'esu'e kemisi o le sami.

O lo'o fuafua le TOF e fa'atino le pCO2 ia Alu i fale fa'ato'aga i le kelope atoa, saunia se auala taugofie mo pisinisi vaivai figota e fa'aauau ai le gaosia o figota laiti e ui o lo'o fa'aauau pea le fa'asa'o. O lenei taumafaiga o se suiga faanatura o la tatou GOA-ON i totonu o le Pusa Pusa - o se isi faʻataʻitaʻiga o le tuʻuina atu o meafaigaluega maualuga, taugofie e mafai ai e a tatou paaga ona malamalama ma tali atu i le faʻasaʻoina o le sami.