O tausaga uma lava, e talimalo ai le Boyd Lyon Sea Turtle Fund se sikolasipi mo se tamaititi aoga o meaola o le gataifale o ana suʻesuʻega e taulaʻi i laumei sami. O le manumalo i lenei tausaga o Josefa Muñoz.

Sefa (Josefa) Muñoz na fanau ma tausia i Guam ma maua ai le BS i le Biology mai le Iunivesite o Guam (UOG).

I le avea ai ma se tamaititi aoga, na ia maua ai lona naunau mo suʻesuʻega ma le faʻasao o laumei aʻo ofo mai e avea ma Taʻitaʻi o le Patrol mo le Haggan (laumei i le gagana Chamoru) Matamata Polokalama, lea na taulaʻi i le mataʻituina o le faʻaogaina o laumei. Ina ua mae’a le fa’au’uga, sa galue ai Sefa ose tagata su’esu’e i meaola laumei ma sa mautinoa lona mana’o e fa’alautele le malamalama i laumei lanu meamata a le US Pacific Island Region (PIR).Chelonia mydas). I le avea ai ma National Science Foundation Graduate Felo, ua avea nei Sefa ma se tagata a'oga PhD Marine Biology e fautuaina e Dr. Brian Bowen i le Iunivesite o Hawai'i i Mānoa (UH Mānoa).

O le poloketi a le Sefa o lo'o fa'atatau i le fa'aogaina o le satelite ma le stable isotope analysis (SIA) e fa'ailoa ma fa'ailoa ai nofoaga autu e fa'atau ai ma ala femalagaiga o lo'o fa'aogaina e laumei lanu meamata o lo'o fa'amoega i le US PIR, lea e aofia ai Amerika Sāmoa, Atu Hawaii, ma le Atu Mariana. O mea'ai e fa'amauina i totonu o le tino o se manu pe a fa'aputu mea'ai mai mea'ai mo se taimi umi ma fa'apea, o tulaga taua o le isotope mautu o aano o manu e fa'aalia ai ana mea'ai ma le si'osi'omaga o lo'o fafaga ai. O le mea lea, e mafai ona fa'aalia e fa'atatau o le isotope mautu le nofoaga muamua o se manu a'o fealua'i i totonu o upega o mea'ai ma'oti.

Ua avea le SIA ma auala sa'o, taugofie mo le su'esu'eina o manu fe'avea'i (eg laumei sami).

E ui lava o le satelite telemetry e sili atu le sa'o i le su'eina o nofoaga e fafagaina ai laumei pe a uma ona fa'amoe, e taugata ma masani ona maua ai fa'amatalaga mo na'o sina vaega itiiti o le faitau aofa'i. Ole gafatia ole SIA e mafai ai ona maua se lapo'a fa'ata'ita'i tele e sili atu ona fa'atusa i le faitau aofa'i o tagata, lea e mafai ona fo'ia ai nofoaga vevela o lo'o fa'aogaina e le tele o laumei lanu meamata pe a mae'a fa'amoega. O le SIA fa'atasi ma fa'amatalaga telemetry ua tula'i mai ose faiga tu'ufa'atasia e fa'amautu ai nofoaga vevela o laumei sami, ma e mafai ona fa'aoga le vaega mulimuli e fo'ia ai ala femalagaiga. Fa'atasi, o nei mea faigaluega e mafai ona fesoasoani e fa'amautu nofoaga e fa'amuamua mo taumafaiga fa'asao mo laumei lanu meamata ua lamatia ma lamatia.

Guam Sea Laumei Su'esu'ega Interns

I le galulue soosootauau ai ma le NOAA Fisheries' Pacific Islands Fisheries Science Centre Marine Turtle Biology and Assessment Program, ua fa'apipi'i ai e le Sefa fa'ailoga GPS satelite e ofaga ai laumei lanu meamata i Guam fa'apea fo'i le aoina ma le fa'agaioiina o fa'ata'ita'iga a le pa'u mo le SIA. Ole sa'o lelei ole fa'amaopoopoina ole GPS mai le satelite telemetry ole a fesoasoani ile fa'ailoaina o ala femalaga'iga laumei lanu meamata ma nofoaga e su'e ai ma fa'amaonia le sa'o o le SIA, lea e le'i faia i le US PIR. E le gata i lea galuega, ae o le suesuega a le Sefa o loo taula'i i le gaogao o laumei lanu meamata i totonu o Guam. E le gata i lea, e pei o le su'esu'ega a Boyd Lyon o lo'o ave i ai le fa'amuamua, o lo'o fa'amoemoe le Sefa e maua se fa'amatalaga e uiga i tama'i laumei sami e ala i le su'esu'eina o ta'iala ma le fa'atupuina o feusua'iga o le faitau aofa'i o laumei lanu meamata a Guam.

Na tuuina atu e le Sefa sailiiliga muamua o lenei suesuega i fonotaga faasaienisi e tolu ma tuuina atu ai le aapa atu i tamaiti aoga tulagalua ma tulagalua i Guam.

I le vaitau o lana fa'ato'aga, na fausia ai ma ta'ita'ia e Sefa le 2022 Sea Turtle Research Internship lea na ia a'oa'oina ai tamaiti aoga e to'aiva mai Guam e fa'atautaia tuto'atasi su'esu'ega i matafaga e fa'amaumau ai faiga fa'amoega ma fesoasoani i fa'ata'ita'iga o meaola, fa'ailoga fa'ailoa, fa'ailoga satelite, ma fa'amomoli.