O taumafaiga na faia i le taimi nei e Mekisiko, le Iunaite Setete, ma le lalolagi lautele na fesoasoani, ae e leʻi lava e laveai ai le tamai povi mai le fa'aumatia. O le fa'asaoina o ituaiga o le a mana'omia ai se suiga fa'avae i le natura ma le malosi o taumafaiga toe fa'aleleia—ia fa'asaoina le tamai povi o le isi taamilosaga o faiga puipuiga e le mafai ona fa'afa'afa, le mautonu, pe le lelei ona fa'atinoina. Matou te manaʻomia se taʻiala e mafai ona faʻatinoina vave ona faʻaauau pea mo se taimi umi-e na o le le faʻamaoni le fautua atu o se mea e itiiti ifo o le a faia. O galuega nei e sefululua e tatau ona fa'ataunu'uina pe a tatou taumafai e taofia le tamai povi mai le mou atu mai le fogāeleele.

 

O le fa'asaoina o le ituaiga e mana'omia ai se suiga fa'avae i le natura ma le malosi o taumafaiga toe fa'aleleia.

 

 

Marcia Moreno-Baez:Marine Photobank 2.jpg

 

Mekisiko e tatau ona:

  1. Aveese—mo le fa'avavau-uma 'upega mai le atoaga o ituaiga, e aofia ai mea o lo'o fa'aaogaina faaletulafono e pu'e ai ula ma figota, ma mea o lo'o fa'aaogaina fa'asolitulafono e pu'e ai le totoaba ua lamatia. Ua leva ona tatou iloa o upega gillnet e mafua ai le pa'u o le vaquita.
  2. Fa'amalosia malosi le fa'asaina o upega fa'aoga uma va'alele, va'a, ma fa'asalaga fa'a-fa'amasinoga. O le fa'asa i luga o gillnets e matua leai lava se uiga se'i vagana ua fa'amalosia e le malo Mekisiko lena fa'asaina.
  3. Mana'omia le aufaifaiva uma o lo'o fa'aogaina upega e fagota ai ula e fa'agasolo vave i tama'i fagota (fa'ata'ita'iga, Selectiva mumu) pe a latou manana'o e fagota i totonu o le vaquita. O tama'i fagota o lo'o fa'aoga lelei e fagota ai ula i isi vaega o le lalolagi ma ua fa'aalia le aoga i le itu i matu o le Fagaloa o Kalefonia. O le fesuia'iina o mea e mana'omia ai ni fetuutuuna'iga a le au faifaiva, ae e le o se fa'afitauli e le mafai ona fo'ia.
  4. Mana'omia le aufaifaiva uma o lo'o fa'aogaina upega e fa'atatau i le figota e fa'agasolo vave i isi mea, vaquita-saogalemu pe a latou manana'o e fagota i totonu o le vaquita fa'asolopito. O le vaquita ua lavelavea o le a malemo i totonu o se upega e faaaoga mo figota e pei lava ona vave malemo i totonu o se upega ula.
  5. Galulue faatasi ma le Iunaite Setete, Saina, ma isi atunuu Asia e faamuta le faiga faiva faasolitulafono ma fefaatauaiga o totoaba. Ua faaaoga faasolitulafono upega e fagogota ai le totoaba ua lamatia; ona fa'atau atu lea i maketi uliuli a Asia. E itiiti lava gaioiga a tagata e fa'aleagaina ai le faitau aofa'i o meaola fa'aleagaina e pei o nei maketi uliuli fa'avalevalea.
  6. Amata polokalame fa'aa'oa'oga e a'oa'o ma a'oa'o ai le aufaifaiva i le fa'aogaina o mea fagota fou, vaquita-saogalemu mo ula ma i'a. Vaquita toe faʻaleleia taumafaiga e le o faʻamoemoe e faʻaleagaina ai tagata faifaiva, o le a manaʻomia se fesoasoani e sui i ituaiga mea e faʻaoga saogalemu.
  7. Lagolago le galuega a saienitisi faʻavaomalo e faʻatumauina le faiga o le mataʻituina o le leo na atiaʻe i le 5 tausaga talu ai. O le siakiina o le tulaga o totoe o le vaquita e taua tele e taʻitaʻia ai taumafaiga toe faʻaleleia. O le faiga e mata'ituina ai le leo o lo'o fa'aaogaina mo lea fa'amoemoe o le ta'iala sili lea e mafai ona mata'ituina e maua i lalo o nei tulaga.

 

totoaba.jpg

 

E tatau i le Iunaite Setete ona:

  1. Aumai le mamafa atoa o matagaluega autu ma lala sooupu e tauave i lenei mataupu. O i latou e aofia ai le Matagaluega o Pisinisi (e aofia ai le National Oceanic and Atmospheric Administration ma le International Trade Administration), le Matagaluega o le Setete, Matagaluega o le Initeria (e aofia ai le Ofisa o le Faamalosia Tulafono i le US Fish and Wildlife Service), ma le Marine. Komisi manumanu. O fa'alapotopotoga fa'asao o ni pa'aga autu i lenei taumafaiga toe fa'aleleia.
  2. O le Matagaluega o Pisinisi, e aofia ai le NOAA ma le International Trade Administration, e tatau ona fa'atinoina le fa'atulafonoina o oloa uma o le sami o lo'o maua i faigafaiva uma a Mekisikō pe afai e le'o fa'ato'a aveese uma upega mai le vaquita fa'asolopito. E tatau foi i le NOAA ona fa'aauau ona tu'uina atu tomai fa'asaienisi i taumafaiga toe fa'aleleia vaquita.
  3. E tatau i le Matagaluega o le Setete ona auina atu se feʻau o le popolega malosi i ana paaga Mekisiko e uiga i le faʻatalitali o le vaquita.  O lena feʻau e tatau ona faʻaalia ai o le Iunaite Setete o loʻo sauni e fesoasoani i taumafaiga toe faʻaleleia, ae o loʻo faʻamoemoe foi Mekisiko e faʻatino, i se tulaga atoatoa ma aoga, faiga toe faʻaleleia e manaʻomia e faʻasaoina ai le tamai povi. E tatau foi i le Matagaluega o le Setete ona faamanino atu ia latou paaga Asia e faapea o le Iunaite Setete ua faamoemoe atoatoa e faaaoga auala uma e mafai ona taofia ai le fefaatauaiga faasolitulafono i totonu. totoaba.
  4. O le Ofisa o le Faamalosia Tulafono a le US Fish and Wildlife Service, Matagaluega o le Initeria, e tatau ona taʻitaʻia taumafaiga e taofi le fefaʻatauaʻiga faasolitulafono o vaega o le totoaba. O le tele o fefa'ataua'iga fa'asolitulafono e foliga mai e ui atu i Kalefonia i saute, ae tatau ona taofi i vaega uma o lo'o i lalo o le puleaga a Amerika.
  5. O faʻalapotopotoga faʻasao o paaga autu i lenei taumafaiga toe faʻaleleia. E manaʻomia le faʻatupega e lagolago ai le toe faʻaleleia o taumafaiga a le malo o Mekisiko ma Amerika. E mafai ona maua e le sosaiete fa'asao le avanoa e le'o maua e matagaluega ma lala sooupu a le malo, ma e iai lo latou avanoa e tali vave atu ai i mana'oga tau tupe.

 

Naomi Blinick:Marine Photobank.jpg/

 

E i ai le faʻamoemoe ae o tatou, faʻatasi, e feagai ma se filifiliga. E tatau ona tatou faia nei ma e leai se toe fo'i pe a tatou toilalo. Afai e le mafai ona tatou faʻasaoina lenei ituaiga pe a matua manino ma mafai ona faʻaogaina le faʻafitauli, o lona uiga o tatou faʻamoemoega ma faʻamoemoega mo isi meaola lamatia e sili atu nai lo le faʻafefe.

 

E le o le fesili pe mafai ona tatou faia lenei mea—ae pe tatou te faia.