MO LE ALOFA O LE FAFO: TRINATIONAL INITIATIVE FAIA LE FONOTAGA 7

saunia e Mark J. Spalding, Peresitene o le Ocean Foundation

Fagaloa o Mekisiko faafanuaO le Fagaloa o Mekisiko o se faailoga masani o Amerika i Matu. E tusa ma le 930 maila (1500 km) le lautele ma e aofia ai se vaega e tusa ma le 617,000 maila faatafafā (po o le sili teisi atu i le faaluaina o le telē o Texas). O le Fagaloa e tuaoi ma le lima o le Iunaite Setete i matu (Florida, Alabama, Mississippi, Louisiana, Texas), ono setete Mekisiko i sisifo (Quintana Roo, Tamaulipas, Veracruz, Tabasco, Campeche, Yucatan), ma le motu o Cuba i sautesasae. O le fale o le tele o meaola o le gataifale, i'a, manulele, invertebrates, ma ituaiga o mea e nonofo ai. O atunuu e tolu o loʻo faʻatasi i le Fagaloa e tele mafuaʻaga e galulue faʻatasi ai ina ia mautinoa o lo tatou measina masani o la tatou talatuu masani foi.

O se tasi o felagolagomai taua o le Trinational Initiative a le Ocean Foundation's Cuba Marine Research and Conservation project. O le fonotaga lona 7 a le Initiative na faia i le National Aquarium i Cuba i le ogatotonu o Novema. Na auai le silia ma le 250 sui o le malo, aʻoaʻoga ma NGO mai Cuba, Mekisiko ma le Iunaite Setete-o la matou fonotaga tele e oʻo mai i le taimi nei.  

 O le autu o le fonotaga i lenei tausaga o le “fausiaina o alalaupapa e ala i suesuega ma faasao o le gataifale”. O autu autu e lua o le fonotaga o vaega galulue tumau e ono a le Initiative, ma le maliega talu ai nei "sister parks" i le va o le US ma Cuba.

 

 

Fuafuaga Fuafuaga a le Trinational Initiative o Vaega Galulue12238417_773363956102101_3363096711159898674_o.jpg

I nai tausaga ua tuana'i, na fausia ai e sui o lenei Initiative se fuafuaga fa'aletausaga fa'aletulafono o gaioiga e feso'ota'i ma su'esu'ega galulue fa'atasi ma le felagolagoma'i i amu, malie & ave, laumei o le sami, mamei o le gataifale, faigafaiva, ma nofoaga puipuia o le gataifale. E ono vaega faigaluega (tasi mo vaega su'esu'e ta'itasi) na fa'atūina e fa'alautele ai le fuafuaga o galuega. Sa potopoto vaega taitasi e faasoa mai aafiaga talu mai le matou fonotaga mulimuli ma saunia otootoga, lea e aofia ai mea na ausia, tulaga, ma fuafuaga mo le lumanai. O le lipoti atoa o le galulue faatasi ma le galulue soosootauau ua atili faigofie ona o le malolo o faatagaga ma pemita mai pulega. Ae ui i lea, o loʻo tumau pea le tele o le le mafai ona faʻasoa faʻamatalaga ona o le le lava o punaoa komepiuta ma Initaneti i Cuba, ma le leai o se avanoa faʻaeletoroni i faʻamatalaga suʻesuʻega Cuban ma lomiga.

 Talu ai ona o lenei fonotaga e tulaga ese i le taumafai e faʻafesoʻotaʻi le faʻasao i suʻesuʻega faasaienisi, o lipoti na aofia ai e le gata o le talanoaina o sone sulufaʻi, ae faʻapea foi, le puipuia o fefaʻatauaʻiga poʻo le faʻatau atu o manu lamatia. Na toetoe lava a lautele le i ai o se manaʻoga e faʻafouina mea e ave i ai le faamuamua ma avanoa o loʻo atagia i le fuafuaga o gaioiga i se vaega aua na muamua atu i le faʻamautuina o sootaga i le va o le US ma Cuba. Mo se faʻataʻitaʻiga, o tulafono faatonutonu fou e mafai ona mafai ai ona tatou faʻasoa satelite ma isi faʻamaumauga e fausia ai faʻafanua masani o le Fagaloa o Mekisiko e faʻaalia ai le malamalama tulaga ese o nofoaga na atiaʻe i totonu o atunuu taʻitasi e tolu. O lenei fa'afanua fefa'asoaa'i o le a fa'aalia uma ma fa'aalia le tele o feso'ota'iga i luga o le Fagaloa. I le isi itu, o tulafono faatonutonu fou na faaosofia ai se isi autu mo le talanoaina: E tele mau faasino i le gafatia (i le lumanaʻi) pe a mafai ona aveese le faʻasalaga a le US, ma aʻafiaga faʻafuaseʻi o le faʻatupulaia mataʻutia o galuega tau turisi, e aofia ai le maulu ma fagotaga faʻafiafia. , e ono maua i le gataifale ma le gataifale.

Faasalalauga a le tuafafine paka:
O le faʻasalalauga a le Cuba-US sister parks na faia i le "Our Ocean" conference na faia i Chile ia Oketopa, 2015. Cuba's Banco de San Antonio o le a faʻatasi ma le Flower Garden Banks National Marine Sanctuary. O le Guanahacabibes National Park o le a faʻatasi ma le Florida Keys National Marine Sanctuary. E toatolu tagata na galulue ma le le faavaivai e faia lenei mea o Maritza Garcia o le Centro National de Areas Protegidas (Cuba), Billy Causey o NOAA (USA), ma Dan Whittle o le Environmental Defense Fund (EDF). 

O i latou uma sa auai i lenei taumafaiga a tamaitai paka sa latou faamanino mai o se taunuuga masani o le tatou Trinational Initiative. O talanoaga ma folasaga na mafua ai lenei feutagaiga binational na afua mai i uluai fonotaga a le Trinational Initiative. O feutanaiga na atili aloaia ina ua maeʻa Tesema 2014 faʻamautu o sootaga. O le maliega aloaia i le va o atunuu e lua o le a sainia iinei i le 10th Congress on Marine Sciences (MarCuba) ia Novema 18, 2015.

E pei ona tatou vaʻaia i taimi ua mavae o le taofia i le va o malo vavae ese, e faigofie ona amata i vaega e tutusa ai malo e lua. O le mea lea, e pei lava ona amata e Peresitene Nixon i le galulue faatasi o le vai ma le ea ma le Soviet Union, o le US ma Cuba galulue faatasi e amata i le siosiomaga, ae o loʻo taulaʻi atu i le faʻasaoina o le gataifale ma le gataifale puipuia (o le mea lea o le maliega a le tuafafine paka). 

O le feso'ota'iga i le fa'anatura ma meaola i le Atu Karipeane e tele ma iloa lelei, pe afai e itiiti ifo le malamalama nai lo le mea e mafai. E sili atu lenei mea i le vaʻavaʻai i le fesoʻotaʻiga i le va o Mekisiko, US ma Cuba. Ua leva ona tatau ona tatou pulea le tatou sootaga faaletagata ma le gataifale ma le vasa i lenei itulagi ma lena sootaga i le mafaufau-o se faagasologa e amata i le malamalama ma fefaʻasoaaʻi malamalama. O se faiga na amata i uluai fonotaga a uluai saienitisi ma isi na o mai faatasi i le uluai Trinational Initiative. Matou te fiafia ona o le fonotaga lona valu a le Trinational Initiative e ono faia i Amerika E tele a matou mea e faʻaauau ona aʻoaʻoina mai le tasi ma le isi, ma matou te tulimatai atu i le galuega o loʻo i luma.

12250159_772932439478586_423160219249022517_n.jpg