O le Ocean Foundation e fiafia e fa'ailoa se avanoa fa'ameaalofa e lagolago ai tagata su'esu'e i atumotu o le Pasefika o lo'o galulue i le fa'asa'oina o le sami e maua ai le poto fa'atino fa'aopoopo ma le poto e fa'alautele ai o latou tomai su'esu'e. O lenei vala'au e tatala mo i latou o lo'o aumau ma fa'atautaia su'esu'ega mo le fa'asaoina o le sami i totonu o le atumotu o le Pasefika, fa'atasi ai ma i latou o lo'o i totonu: 

  • Maikolinsia
  • Fiti
  • Kiribati
  • Maldives
  • Marshall Islands
  • Nauru
  • Palau
  • Filipino
  • samoa
  • Aitu Solomono
  • toga
  • Tuvalu
  • Vanuatu
  • Viatename

O i latou i isi atunuu ma teritori o le PI (e pei o Cook Islands, French Polynesia, New Caledonia, Niue, Northern Mariana Islands, Papua Niu Kini, Pitcairn Islands, Tokelau) e mafai foi ona talosaga. O le faʻasologa o talosaga o le 23 Fepuari 2024. E na o le pau lea o le valaau mo ia talosaga. Fesoasoani tau tupe e saunia e le NOAA Ocean Acidification Polokalama.


aotelega

O lenei avanoa fa'ameaalofa o le a mafai ai e i latou e mauaina ona fa'agasolo i luma se vaega o a latou galuega i le fa'asa'oina o le sami, ma fa'apea ona saofagā i le fa'ateleina o le maufetuuna'i i le itulagi o atumotu o le Pasefika. O galuega fa'atulagaina e tatau ona faia se faiga fa'atasi, ma le fa'amamafa i le fa'alauteleina o agava'a o le tagata talosaga ona o le fa'aulufaleina o isi o lo'o galulue i le fa'asalaina o le sami. Fa'atuina GOA-ON Pier2Peer pa'aga e fa'amalosia e fa'aoga, ae e mafai e le tagata talosaga ona fa'ailoa isi tagata galulue fa'atasi e mafai ai ona latou fa'alauteleina tomai, maua a'oa'oga, fa'aleleia auala su'esu'e, pe fefa'asoaa'i le poto. O fa'agaioiga o lo'o fa'atinoina e le Pacific Islands Ocean Acidification Centre o lo'o fa'amautu i le The Pacific Community i Suva, Fiti, e fa'amalosia faapitoa. E ui o le tagata talosaga e tatau ona nofo i le itulagi o atumotu o le Pasefika, e le mana'omia ona galulue tagata faigaluega i le itulagi o le Pasefika.

O gaioiga e mafai ona lagolagoina e lenei avanoa e aofia ai ae le gata i: 

  • Auai i a'oa'oga e fa'atatau i se metotia su'esu'e, tomai au'ili'ili o fa'amaumauga, taumafaiga fa'ata'ita'iga, po'o a'oa'oga fa'apena 
  • Malaga ile Pacific Islands OA Centre, fa'atulagaina ile galulue fa'atasi ma ana tagata faigaluega, e toleni ile GOA-ON ile pusa Pusa.
  • Valaaulia se tagata poto faapitoa i se vaega o le vasa acidification fanua e malaga atu i le nofoaga o le tagata talosaga e fesoasoani i se tulafono faapitoa, fausia se seti meafaigaluega fou, foia faafitauli o se sensor po o auala, po o le faagasologa o faamatalaga.
  • Fa'amataina se galulue fa'atasi ma se faufautua o filifiliga e fa'alautele ai le poto fa'apitoa o le tagata talosaga, e pei o le fa'atinoina o se su'esu'ega tu'ufa'atasi po'o le tusiaina o se tusitusiga.
  • Ta'ita'ia se fa'apotopotoga o tagata su'esu'e e fa'atino se a'oa'oga fa'apitoa, fefa'asoaa'i auala, ma/po'o le talanoaina o su'esu'ega

TOF o loʻo faʻamoemoe e faʻatupeina mo taui taʻitasi e tusa ma le $5,000 USD. O le tala o le tupe e tatau ona fa'amuamua gaioiga e lagolago ai le galulue fa'atasi i le va o le tagata talosaga ma se faufautua/paaga/faiaoga/etc, e pei o tau o femalagaiga ma a'oa'oga, e ui o se vaega o le paketi e mafai ona fa'aoga mo le toe fa'aleleia po'o le fa'atauina o masini. 

Talosaga talosaga

O talosaga e tatau ona fa'amatala mai ai se tasi pe sili atu gaioiga fa'atasi e fa'alautele ai le agava'a o le tagata talosaga e ala i le galulue fa'atasi ma se tasi pe sili atu fo'i su'esu'ega fa'asa'o o le sami. O poloketi manuia o le a mafai ma e iai se aafiaga i le tagata talosaga faʻapea foʻi ma suʻesuʻega OA i tua atu o le poloketi. O talosaga o le a iloiloina i tulaga nei:

  • Le gafatia o le poloketi e faʻalauteleina le gafatia o suʻesuʻega o le OA o le tagata talosaga (25 togi)
  • Le gafatia o le poloketi e fausia ai le malosi faʻamalosia mo suʻesuʻega faʻasaʻo o le sami i totonu o le faʻalapotopotoga a le tagata talosaga poʻo le itulagi (20 togi)
  • Le fa'aogaina o le tagata galulue fa'atonu (s) e lagolago le gaioiga/gaioiga (20 togi)
  • Le talafeagai o le gaioiga / gaioiga i le tomai, tulaga tomai, punaoa tau tupe, ma punaoa faʻapitoa a le tagata talosaga (20 togi)
  • Le fetaui lelei o le paketi mo gaioiga/gaoioiga ma taunu'uga. (15 togi)

Faʻaaogaina Vaega

Talosaga tatau ona aofia ai mea nei:

  1. Igoa, sootaga ma le atunuu o le tagata talosaga
  2. Igoa o tagata faigaluega fa'apolopolo—fautua(s), pa'aga(s), faia'oga(s)(s)-po'o se fa'amatalaga o mea o le a tu'uina atu e se tagata faigaluega lelei ma pe fa'apefea ona fa'afaigaluegaina.
  3. O se vaaiga lautele o galuega faatino e aofia ai
    a) O se fa'amatalaga puupuu o le fa'amoemoe atoa, fa'amoemoega, ma le fa'asologa o taimi o gaioiga (½ itulau) ma;
    e) Fa'amatalaga fa'apitoa o le gaioioiga/gaoioiga ua fuafuaina (½ itulau)
  4. E fa'apefea ona manuia le poloketi i le tagata talosaga ma o lo'o fa'amoemoe e saofagā i le aofa'i sili atu o fa'alapotopotoga/fa'aitulagi o le OA (½ itulau);
  5. Tala fa'atatau o mea tau laina, fa'amauina le aofa'i ma le vaevaega mo galuega tetele ta'itasi o le galuega fuafuaina (½ itulau).

Faatonuga Faatonuga

O talosaga e tatau ona imeli e avea o se Word pepa poʻo le PDF i le Ocean Foundation ([imeli puipuia]) e oo atu i le aso 23 Fepuari 2024. 

O fesili e uiga i le agava'a, su'esu'ega i le talafeagai o le galuega fuafuaina, po'o talosaga mo fautuaga a tagata e ono galulue fa'atasi (e le'o fa'amaonia) e mafai fo'i ona lafo i lenei tuatusi. O fa'amatalaga e fa'atalanoaina ai le galulue fa'atasi ma le Pacific Islands OA Centre e mafai ona faia i [imeli puipuia]

O lo'o avanoa Dr. Christina McGraw i le Iunivesite o Otago e tu'uina atu fa'amatalaga i talosaga, e aofia ai galuega fa'atino ma le talosaga lava ia, e fautua mai ai ni fa'aleleia a'o le'i tu'uina atu. Talosaga mo iloiloga e mafai ona lafo i [imeli puipuia] e oo atu i le aso 16 Fepuari.

O i latou uma e talosaga o le a logoina i le faaiuga o le faatupeina i le ogatotonu o Mati. E tatau ona fa'atino gaioiga ma fa'aalu tupe i totonu o le tausaga e tasi talu ona maua, fa'atasi ai ma se fa'amatalaga pu'upu'u fa'ai'u ma le tala fa'atatau o tupe e tatau ona totogi i le tolu masina mulimuli ane.