Saunia e Charlie Veron 

Amu o le Lalolagi o se galuega faatino na amata i se taumafaiga e lima tausaga e tuufaatasia ai le mea ua avea ma 3-volume hard copy encyclopaedia faatasi ai ma ata e faaalia ai le eseesega o amu i le lalolagi atoa, lomia i le 2000. Ae o lena galuega tele ua na o se amataga—e manino lava sa matou manaomia se fegalegaleai. luga ole laiga, fa'afouina, fa'aogaina avanoa e aofia ai vaega tetele e lua: Coral Geographic ma Coral Id.

O lenei vaiaso e mafai ona tatou faalauiloa atu ma le manumalo lena mea Coral Geographic, o se tasi o vaega tetele e lua o Amu o le Lalolagi, o lo'o i luga ma tamo'e e ui lava (fa'anoanoa) e tatau ona puipuia le fa'aupuga se'ia sauni e fa'alauiloa. Ua mamanuina e tu'uina atu i tagata fa'aoga se meafaigaluega fou e su'e ai mea uma e uiga i 'amu i fea. I le faia o lea mea e sili mamao atu nai lo mea uma na muai fa'amoemoeina aua e mafai ai e tagata fa'aoga ona filifili vaega eseese o le lalolagi, tu'ufa'atasia pe fa'atusatusa i latou, vave fa'atupu fa'afanua ma lisi ituaiga e fai ai. O le inisinia o le upega tafaʻilagi o loʻo aʻafia ai, o loʻo faʻaogaina i luga o le Google Earth platform, ua silia ma le tausaga e atiaʻe ai, ae ua faʻaalu lelei le taimi.

O le isi vaega taua, ID amu e fa'amoemoe o le a fa'aitiitia le lu'itau fa'apitoa. O le a tu'uina atu i so'o se tagata fa'aoga avanoa vave i fa'amatalaga e uiga i 'amu, fesoasoani i fa'amatalaga faigofie-faitau ma le tusa ma le 8000 ata. Ua mamanuina itulau o ituaiga ma ua i'u ina matou maua le tele o vaega e aofia ai le tele o faila fa'amaumauga e mafai ona faitau i komepiuta a'o le'i saunia. E lelei le fa'ata'ita'iga – na'o le mana'omia o se fa'alogo lelei ma feso'ota'i ma Coral Geographic ma le isi itu. Matou te fuafua e faʻaopoopo se ki faʻaeletoroni (se faʻafouina o le upega tafaʻilagi o le tuai ID amu CD-ROM) i lenei mea, ae o loʻo i luga o le backburner i le taimi nei.

E i ai ni nai mea e tuai ai. O le mea muamua, ua leva ona tatou iloa e manaʻomia le faʻasalalauina o taunuʻuga autu o la tatou galuega i tusi faʻasaienisi suʻesuʻeina a tupulaga aʻo leʻi faʻasalalau le upega tafaʻilagi, a leai o le a faia e se isi tagata lenei mea mo i tatou (o le auala lea o loʻo agai i ai le saienisi) . Fa'atoa talia e le Zoological Journal of the Linnean Society. O lo'o saunia nei se tusitusiga tele lona lua ile biogeography o 'amu. O taunuuga e matagofie. O olaga o galuega ua oʻo i lenei mea ma o le taimi nei mo le taimi muamua ua mafai ai ona matou faʻatasi uma. O nei tala o le ai ai foi i luga o le upega tafaʻilagi e mafai ai e tagata faʻaoga ona oso i le va o le lautele lautele ma auiliiliga auiliili. Ou te talitonu o nei mea uma o le a muamua le lalolagi, mo le gataifale.

O le tuai lona lua e sili atu ona faigata. O le a matou tu'uina atu se su'esu'ega fa'aletonu o ituaiga i le fa'asalalauga muamua. Ma, ina ua uma ona faia se iloiloga o le tele o faʻamaumauga o loʻo ia i matou, o loʻo matou fuafua nei e fausia se vaega lona tolu, Coral Enquirer, lea e sili atu nai lo su'esu'ega fa'aletonu. Afai e mafai ona tatou fa'atupe ma inisinia (ma o le a avea lea ma lu'itau i itu uma e lua), o le a maua ai tali fa'asaienisi i toetoe lava o so'o se fesili fa'asao e mafai ona mafaufauina. E matua fiasili, o lea o le a le aofia ai i le faʻasalalauga muamua o Amu o le Lalolagi lea ua tatou fuafua nei mo le amataga o le tausaga fou.

O le a ou fa'asalalauina oe. E le mafai ona e mafaufauina lo matou faʻafetai tele mo le lagolago (tupe laveaʻi) matou maua: o nei mea uma semanu e paʻu i le galo pe ana leai.

O Charlie Veron (aka JEN Veron) o se saienitisi o le gataifale e tele lona tomai i amu ma aau. O ia sa avea muamua ma Saienitisi Sili o le Australian Institute of Marine Sciences (AIMS) ma ua avea nei ma Polofesa lagolago o iunivesite e lua. E nofo o ia e lata ane i Townsville Ausetalia lea na ia tusia ai tusi e 13 ma monographs ma e tusa ma le 100 semi-lauiloa ma tala faasaienisi i le 40 tausaga talu ai.