Tuuina atu ile NOAA ile aso 2 Aperila 2021

I le tali atu i le Poloaiga a le Pulega talu ai nei i Taliaina o Fa'afitauli o le Tau ile Aiga ma Atunu'u Ua fa'atonuina le NOAA ina ia aoina fautuaga ile faiga o faigafaiva ma puna'oa puipuia e sili atu ona fa'asa'o ile suiga ole tau, e aofia ai suiga ile pulega ma faiga fa'asao, ma fa'aleleia atili o le faasaienisi, mata'ituina, ma su'esu'ega felagolagomai.

O matou i le Ocean Foundation e talia le avanoa e tali atu ai. O le Ocean Foundation ma le aufaigaluega o lo'o i ai nei o lo'o galulue i mataupu o le sami ma suiga o le tau talu mai le 1990; i luga ole Ocean Acidification talu mai le 2003; ma i luga o mataupu feso'ota'i "kaponi lanumoana" talu mai le 2007.

O le Ocean-Climate Nexus ua fa'amautuina lelei

O a'afiaga o le fa'atuputeleina o kasa oona e fa'amata'u ai le gataifale ma gataifale e ala i suiga o le vevela o le sami ma le liusua o le aisa, lea e a'afia ai au o le sami, tulaga o le tau, ma le suasami. Ma, talu ai ua sili atu le malosi o le vasa e mitiia ai le kaponi, o lea ua tatou vaaia ai foi le suiga o le kemisi o le sami ona o a tatou kasa.

O suiga i le vevela, au ma le maualuga o le suasami, o le a iu ai ina afaina ai le soifua maloloina o meaola uma o le gataifale, faʻapea foʻi ma meaola faanatura lata ane i le sami ma loloto. O le tele o ituaiga o meaola ua tupu a'e ina ia olaola i vaega patino o le vevela, kemisi, ma le loloto. E mautinoa lava, i se taimi pupuu, o le ituaiga e le mafai ona feoaʻi ma siitia i nofoaga malulu i totonu o le vai poʻo i latitu malulu e sili ona afaina. Mo se faʻataʻitaʻiga, ua maeʻa ona tatou leiloa le sili atu ma le afa o amu uma ona o se vaega o le vai mafanafana ua mamate ai manu faufale ma tuʻu ai fausaga papaʻe i tua, o se faiga e taʻua o le paʻu o amu, lea e toetoe lava a leʻi faʻalogoina i le fua seia oʻo i le 1998. Amu ma figota. , e pei o pteropods i le pito i lalo o le filifili meaai, e sili ona afaina i suiga i le kemisi o le sami.

O le vasa ose vaega taua o le tau o le lalolagi ma o se sami maloloina e taua mo le soifua manuia o tagata ma meaola eseese o le lalolagi. Mo le amataga, e maua ai le okesene ma o le tele o suiga o loʻo faia o le a aʻafia ai le gaioiga o le sami. O vai o le sami, meaola o le sami, ma nofoaga o le sami e fesoasoani uma i le vasa e mitiia se vaega tele o le kasa oona mai gaioiga a tagata. Mo le ola o le tagata i le aluga o taimi, tatou te manaʻomia na faiga ina ia maloloina ma galue lelei. Matou te manaʻomia le vasa mo le puleaina o le vevela o le paneta, gaosiga o le okesene e ala i le photosynthesis o phytoplankton, meaʻai ma isi.

O le ai ai taunuuga

E iai tamaoaiga fa'amata'u fa'atupu fa'alavelave pupuu ma taimi umi:

  • O le si'itia o le suasami ua mae'a ma o le a fa'aauau pea ona fa'aititia le tau o meatotino, fa'aleagaina mea tetele, ma fa'atuputeleina le fa'atupuina o fa'alavelave fa'afaigaluega
  • O le vevela ma vailaʻau faʻalavelave i ogasami o loʻo toe faʻafouina faigafaiva i le lalolagi atoa, ma aʻafia ai le tele o pisinisi ma isi faʻaputuga o iʻa ma suiga o faiga faiva i nofoaga fou.
  • O felauaiga, gaosiga o le malosi, turisi, ma faigafaiva o loʻo faʻalavelaveina ma o le a faʻateleina ona faʻalavelaveina i le faʻateleina o le le mautonu o le tau, faʻalavelave ma le malosi o afa, ma tulaga faʻapitonuʻu.

O lea, matou te talitonu o suiga o le tau o le a suia ai le tamaoaiga.

  • O suiga o le tau o lo'o avea ma fa'amata'u fa'aletonu i maketi tau tupe ma le tamaoaiga
  • O le tau o le faia o gaioiga e faʻaitiitia ai le faʻalavelaveina o tagata i le tau e laʻititi e faʻatatau i le afaina
  • Ma, talu ai ona o suiga o le tau o le a suia ai le tamaoaiga ma maketi, o kamupani o loʻo gaosia le faʻaitiitia o le tau poʻo fofo fetuunaiga o le a sili atu nai lo maketi lautele i se taimi umi.

O le ā la e tatau ona tatou faia e tali atu ai?

E tatau ona tatou mafaufau i le fausiaina o galuega e manuia ai le sami, ma faʻaitiitia gaioiga e afaina ai le sami (ma tagata lautele o loʻo faia ai na gaioiga) aua o le tatou paaga sili lea i le tetee atu i suiga o le tau. Ma, ona o le faʻaitiitia o le faʻaleagaina e faʻateleina ai le maufetuunaʻi.

O le sini autu o le faaitiitia o le kasa oona (GHG) e le tatau ona na o le ausia, ae ia ausia e ala i le suiga i le sili atu. tutusa ma le siosiomaga tonu fuafua e faʻaitiitia le filogia aʻo faʻafeiloaʻi meaʻai a le lalolagi, felauaiga, ma manaʻoga malosi. A o agai i luma sosaiete e faʻaitiitia le suiga o le tau, e taua tele le faia o le amio pulea, e ala i le fesoasoani i nuʻu vaivai ma le puipuia o meaola ma meaola faanatura.

Toe fa'afo'isia le soifua maloloina ma le tele o le sami o lona uiga o tupe maua lelei MA fa'aitiitia suiga o le tau.

E tatau ona tatou faia ni taumafaiga e:

  • Fa'ateleina galuega lelei tau tamaoaiga e pei o le malosi fa'afouina o le sami, lea e maua uma ai galuega ma maua ai le malosi mama.
  • Fa'aiti'itia fa'aoso mai fela'uaiga i luga o le sami ma fa'aogaina tekonolosi fou e fa'afaigofie ai felauaiga.
  • Fa'asao ma toe fa'aleleia le gataifale ma gataifale e fa'atuputeleina ai le tele ma fa'aleleia atili le teuina o kasa.
  • Fa'amuamua faiga fa'avae o lo'o fa'aolaina ai matafaioi a le gataifale ma le sami o lo'o faia e pei o le kaponi fa'anatura, po'o le kaponi lanumoana.
  • TOEFUATA'I ma FA'ASAO nofoaga taua i le gataifale e fa'amama ma teuina le kaponi, e aofia ai vao vao, togatogo, ma masima masima.

O lona uiga e mafai e le sami

  1. Fai se sao tele i le faʻaitiitia o le CO2 faʻamalo e tapunia ai le va o faʻamaʻi i le 2 tikeri faʻataʻitaʻiga e tusa ma le 25% (Hoegh-Guldberg, O, et al, 2019), ma faʻaitiitia ai le aʻafiaga o suiga o le tau i nuʻu uma.
  2. Tuuina atu avanoa mo tekinolosi fou fa'afiafiaina, vaega laiti o tupe teufaafaigaluega, ma le mautu o le tamaoaiga i le feagai ai ma suiga.

Le auala tatou te faia ai la tatou vaega:

Ole Ocean Foundation ole:

  • FA'ATO'E MA FA'ASAOINA nofoaga taua i le gataifale e ala i le tatou Blue Resilience Initiative ma le taula'i ile puipuiga o nu'u ma le fa'aleleia o le tau e ala i atina'e fa'anatura.
  • Lagolagoina o su'esu'ega fa'asaienisi i le si'osi'omaga, tamaoaiga, ma agafesootai o le kaponi lanu moana fa'anatura (fa'ata'ita'iga o le sami, togatogo, ma masima masima) e fa'atupu ma fa'alautele faiga mo fa'atauga fa'atatau i le maketi ma fa'atupe alofa.
  • Fa'amaopoopoina o a'oa'oga fa'aa'oa'oga ma isi galuega fa'aa'oa'oga e feso'ota'i ma le toe fa'aleleia ma le fa'asaoina o alagaoa kaponi lanumoana.
  • Lagolagoina su'esu'ega fa'asaienisi ma alamanuia i le si'osi'omaga, tamaoaiga, ma fa'amanuiaga fa'aagafesootai o le fa'aogaina o le limu e fai ma mea e fa'aleleia ai fa'ato'aga.
  • Fa'ata'ita'i fa'ata'ita'iga fou fa'apisinisi mo fa'atauga fa'atauva'a ma fa'ameaalofa fa'ameaalofa o le kaponi e fa'atatau i limu e ala i le fausiaina o le palapala ma fa'ato'aga fa'aola.
  • Fa'aleleia ma fa'alautele le mata'ituina fa'asaienisi o suiga i le kemisi o le sami, ma una'i le fetuutuuna'i ma fa'aitiitia e ala i la tatou International Ocean Acidification Initiative.
  • Lagolagoina le UN Decade of Ocean Science for Sustainable Development e ala i se tulaga faʻatautaia e le Ocean Foundation lea o le a faʻamaopoopoina galuega faʻatupeina e lagolago ai le sefulu tausaga e aofia ai le "EquiSea: The Ocean Science Fund for All." EquiSea o loʻo faʻamoemoe e faʻaleleia le tutusa i le saienisi o le sami e ala i se faʻaputuga faʻameaalofa e tuʻuina atu saʻo fesoasoani tau tupe i poloketi, faʻamaopoopoina gaioiga faʻaleleia gafatia, ma faʻamalosia le galulue faʻatasi ma le faʻatupeina o suʻesuʻega o le sami i le va o aʻoaʻoga, malo, NGO, ma vaega tumaoti.

E uiga ile Ocean Foundation

O le Ocean Foundation (TOF) o se fa'alapotopotoga fa'ava-o-malo fa'avae e fa'avae i Washington DC, na fa'atūina i le 2003. E pei o le ae faavae o nuu mo le vasa, o lana misiona o le lagolago, faamalosia, ma faalauiloa faalapotopotoga e tuuto atu i le suia o le tulaga o le faaleagaina o siosiomaga o le sami i le lalolagi atoa. TOF talimalo ma lagolagoina le sili atu i le 50 poloketi ma e i ai fesoasoani i le silia ma le 40 atunuu i luga o konetineta e 6, e taulaʻi i le fausiaina o le gafatia, faʻasaoina nofoaga, faitau tusitusi ma le puipuia o meaola. O le Aufaigaluega ma le Komiti Fa'atonu a le TOF e aofia ai tagata ta'ito'atasi e iai le poto masani i le fa'asaoina o le gataifale ma le fa'asoa. O lo'o iai fo'i le fa'atupula'ia o le komiti faufautua fa'ava-o-malo a saienitisi, fai faiga fa'avae, fa'aa'oa'oga fa'apitoa, ma isi tagata tomai fa'apitoa.

Mo nisi faamatalaga:

Jason Donofrio, Ofisa o Fegalegaleaiga i fafo

[imeli puipuia]

+ 1.202.318.3178