Saunia e Mark J. Spalding, Peresitene o le Ocean Foundation
Va'aiga o le Konafesi Muamua a le Lalolagi i Vasa, Tau, ma le Saogalemu - Vaega 2 o le 2

ATA LEO LE SAMI IE

O lenei konafesi ma le faalapotopotoga na faatulagaina, Le Inisetiute Galulue mo Vasa, Tau ma Puipuiga, e fou ma e tulaga ese. Ina ua faavaeina le Inisetiute, o le 2009-o le faaiuga o le sefulu tausaga sili ona mafanafana i nai seneturi talu ai, ma sa faamamaina atunuu ina ua uma ona taia e se faasologa o matagi faamaumauga i nuu i luga o le Atelani, le Pasefika, ma le Fagaloa o Mekisiko. Na ou ioe e auai i le Fono Faufautua ona sa ou manatu o lenei fetaulaiga faʻapitoa lea tatou te talanoa ai e uiga i suiga o le tau ma ona aʻafiaga i ogasami ma le saogalemu o se auala fou ma fesoasoani e talanoaina ai pe faʻafefea foi ona lamatia le soifua maloloina o le sami i le soifua maloloina o tagata. .

E pei ona ou matauina i laʻu pou muamua, o le konafesi na tilotilo i le tele o ituaiga o puipuiga ma le faamamafaina o le saogalemu o le atunuu sa matua manaia. E le o se vaega o le gagana faʻasao o le sami, poʻo le faʻasalalauga lautele, le faʻalogo i finauga mo le lagolagoina o le Matagaluega o le Puipuiga i ana taumafaiga e faʻaitiitia ana lava kasa kasa (o le tagata sili ona toʻatasi e faʻaaogaina suauʻu i le lalolagi) , ma saunia mo suiga o le tau ina ia mautinoa lona gafatia e faatumauina taua ma isi misiona e lagolago ai le saogalemu o lo tatou atunuu i le lalolagi atoa. O failauga o se vaega eseese o tagata tomai faapitoa i le saogalemu, ogasami, ma le sootaga o suiga o le tau i le tamaoaiga, meaai, malosi, ma le saogalemu o le atunuu. O mea nei o autu o lo'o fa'amamafaina e paneli:

Autu 1: Leai se Toto mo le Suau'u

O lo'o manino le militeri e tatau ona ave le fa'amuamua i le fa'amutaina o taua o mea tau suau'u. O le tele o suau'u a le lalolagi o lo'o i totonu o atunu'u e matua'i ese lava ma tatou. O aganu'u e 'ese'ese, ma o le to'atele o i latou e fa'afeagai sa'o ma mea e fiafia i ai Amerika. O le taulaʻi atu i le puipuia o a tatou taumafa e le o le faʻaleleia atili o sootaga i Sasaʻe Tutotonu, ma i le isi itu, o nisi e finau o le tele o mea tatou te faia, o le faʻaitiitia o le saogalemu.

Ma, pei o tagata Amerika uma, o tatou taʻitaʻi militeri e le fiafia i le "faʻaumatia o tatou tagata." Ina ua itiiti ifo ma le afa o tagata maliliu i Afghanistan ma Iraq o le Marines e puipuia ai le suauu, e tatau ona tatou sailia se isi fofo i le siitia o tatou punaoa faamiliteli i le paneta. O nisi o suʻesuʻega fou e matuaʻi aoga. O le Kamupani a le Marine Corp Initia na avea ma iunite muamua e faalagolago i le malosi o le la nai lo maa ma afi afi tiso: Faʻaitiitia le mamafa o loʻo tauaveina (seselau pauna i maa naʻo ia) ma otaota matautia (toe maa), ma sili atu le taua, faʻateleina le saogalemu aua o loʻo i ai. leai ni afi e pisapisao e tu'u ese ai le nofoaga (ma e le fa'apea fo'i ona pupuni le aga'i atu o tagata fa'alavelave).

Autu 2: Sa matou, ma o loo i ai, vaivai

O le faʻafitauli o le suauʻu i le 1973 na mafua ona o le lagolago a le militeri a Amerika mo Isaraelu i le taua o Yom Kippur. Na fa'afaina le tau o le suau'u i lalo ifo o le tausaga. E le na'o le mauaina o le suau'u, ae o le fa'ate'ia o le tau o le suau'u na mafua ai le pa'u o maketi i le 1973-4. E ala i le ala i luga o le taofia e lo tatou manaʻo mo suauʻu mai fafo, na tatou tali atu i se faʻalavelave (o le mea lea tatou te faia pe a leai se fuafuaga faʻamalosi). E oo atu i le 1975, ua uma ona matou tuufaatasia le Strategic Petroleum Reserve ma se polokalame faasao malosi, ma amata ona vaavaai i maila i le kalone le faaaogaina i totonu oa matou taavale. Sa fa'aauau pea le su'esu'eina o ni auala fou e maua ai le fa'asao o suau'u fa'asao, ae sa fa'alautele fo'i le sailiga mo isi auala e tuto'atasi ai mai malosiaga fa'aulufale mai e ese mai i le eletise mama mai Kanata. I le isi itu, o lo tatou ala malosi e taʻitaʻia ai i tatou i aso nei pe a oʻo i le 1973 faʻalavelave na mafua ai se faʻalavelave matuia mo le tutoʻatasi o le malosi i sisifo o loʻo fetaui ma taumafaiga e faʻaitiitia le faʻaogaina o suauʻu mo le tutoʻatasi, saogalemu, ma suiga o le tau.

E tumau pea ona tatou vaivai i tau-ae peitai, a pa’u i lalo le tau o le suauu i le $88 i le paelo e pei ona i ai i lenei vaiaso-e latalata i le tau maualuga (tusa ma le $80 i le paelo) o le gaosia o na paelo laiti mai oneone ta i North Dakota. ma le viliina o le vai loloto i totonu o le tatou vasa, lea ua avea nei ma a tatou sini autu i totonu o aiga. I tala fa'asolopito, a o'o ina maualalo tupe mama mo kamupani suau'u tetele, o lo'o i ai le malosi e tu'u ai punaoa i le eleele se'ia toe alu i luga le tau. Masalo, nai lo lena, e mafai ona tatou mafaufau pe faʻafefea ona tuʻu na punaoa i le eleele e ala i le taulaʻi atu i vaifofo faʻaleagaina faʻaleagaina.

Autu 3: E mafai ona tatou taulai atu i le Puipuiga ma le Saogalemu o Aiga

O lea la, i le gasologa o le konafesi, na aliaʻe ai le luʻitau manino: E faʻafefea ona tatou faʻaogaina le faʻafouga a le militeri (manatua le Initaneti) i lana sailiga mo fofo e manaʻomia ai sina toe faʻaleleia ma faʻateleina le faʻaogaina vave i le fua i le sailiga e atiaʻe atili tekinolosi talafeagai?

O ia tekonolosi e mafai ona aofia ai taavale sili atu ona lelei (mo le eleele, sami ma le ea), faʻaleleia atili suauu olaola, ma le faʻaogaina o punaʻoa faʻafouina talafeagai e pei ole galu, malosi ole la ma le matagi (e aofia ai le gaosiga faʻapitoa). Afai tatou te faia mo le militeri, ua fai mai le au atamamai o le militeri o le a faaitiitia le vaivai o a tatou vaegaau, o le a tatou vaaia le faateleina o le saunia ma le faatuatuaina, ma o le a tatou faaleleia lo tatou saoasaoa, tulaga ma le malosi.

O le mea lea, o nisi o taumafaiga a le militeri - e pei o le faʻaogaina o le Great Green Fleet e faʻamalosia e le biofuel e faʻavae i le algae - ua leva ona oʻo mai ma sa faʻamoemoe e faʻaitiitia lo tatou faʻafitauli i le toe tapeina o le suauʻu. O le a i'u ai fo'i i se fa'aitiitiga mata'ina o se aofa'iga tele o kesi kasa o fale lanumeamata.

Autu 4: Galuega ma Fa'aliliuina Tekonolosi

Ma, a o tatou taulaʻi atu i le saogalemu, ma faʻaitiitia le faʻaleagaina o lo tatou atunuu (ma lana militeri), e tatau ona tatou maitauina e le fausia e le Neivi ana lava vaʻa, poʻo a latou faiga faʻamalosi, e le faʻamamaina foi ana lava suauʻu. Nai lo lena, ua na'o se tagata tele, tele tele, fa'atau i le maketi. O nei fofo uma ua fuafuaina mo le militeri e faʻafetaui ana manaʻoga o le a avea ma fofo faʻapisinisi e fatuina ai galuega. Ma, talu ai o lenei tekinolosi e faʻaitiitia ai le faʻalagolago i suauʻu faʻasolosolo e mafai ona faʻafeiloaʻi atu i maketi lautele, tatou te manuia uma. E aofia ai le soifua maloloina mo se taimi umi o lo tatou vasa - o le tatou kaponi sili ona tele.

Ua iloa e tagata le mamafatu o suiga o le tau. Ma o lea lava. O le malosi o se tasi e faigata ona talitonu i ai, tusa lava pe i ai iina.

O le faia o se mea i le maualuga o le taumafaina e le Matagaluega o Puipuiga o se fua anoa e mafai ona tatou mafaufau uma i ai. O le fa'afouga tele o le a fa'atupu ai le fa'aitiitia tele ma fa'aitiitiga tetele i fa'ama'i fa'ato'aga a le militeri, ma i tatou. Ae o lenei fua anoa o lona uiga o le a aoga le atinaʻeina o tekinolosi tatou te manaʻomia. Ole maketi fa'agaioia lea.

E a la e a la?

FA'ATU ATA FA'ATA'ITA'I INEI

O lea la, i le toe faʻamanatu, e mafai ona tatou faʻasaoina ola, faʻaitiitia le faʻalavelave (e faʻafefe ai le tau o le tau poʻo le leiloa o le avanoa i sapalai), ma faʻateleina le nofo sauni. Ma, oka e mafai ona tatou ausia le faʻaitiitia o suiga o le tau o se taunuuga e leʻi mafaufauina.

Ae, talu ai o loʻo tatou talanoa e uiga i suiga o le tau seʻi o tatou taʻua o le militeri e le gata o loʻo galue i le faʻaitiitia. O lo'o galue i le fetuutuuna'i. E sa'o lava e leai se filifiliga ae na'o le tali atu i suiga o le kemisi o le sami (fa'aitiitia le pH), po'o le vasa fa'aletino (e pei o le si'itia o le suasami), e fa'atatau i ana lava su'esu'ega umi ma le mata'ituina.

E selau tausaga o fa'amaumauga a le US Navy i luga o le maualuga o le suasami o lo'o fa'aalia ai le si'itia o le suasami. Ua uma ona si'i a'e le vae atoa i le Talafatai i Sasae, ua laititi ifo i le Talafatai i Sisifo, ma toetoe lava 2 futu i le Fagaloa o Mekisiko. O lea la, o loʻo latou tauivi ma na nofoaga manino a le Neivi i le gataifale, ma faʻafefea ona latou taulimaina le maualuga o le sami i le tele o lamatiaga?

Ma, fa'afefea ona suia le misiona a le Matagaluega o Puipuiga? I le taimi nei, o lona mafaufau o loʻo sui mai Iraq ma Afghanistan i le taulai atu ia Iran ma Saina. E fa'afefea ona si'itia le suasami, fa'atasi ai ma le fa'atuputeleina o le vevela o le sami e fa'aosoina ai afā ma fa'atupu ai le fa'atupuina o afā ma fa'alavelave o le to'atele o tagata nonofo i le gataifale o lo'o avea ma tagata sulufa'i? Ou te mate o le Matagaluega o le Puipuiga o loʻo i ai se faʻataʻitaʻiga fuafuaga i galuega.