Va'aiga o le 5th International Deep Sea Coral Symposium, Amsterdam

AMSTERDAM, NL - O le a le tele o le alualu i luma o le lalolagi i le puleaina o le "solitulafono" fagota loloto i luga o le sami e faalagolago i lau vaʻaiga, Matthew Gianni o le Coalition Faasao Sami Lautele o le tala lea i saienitisi i le vaiaso talu ai o le Fifth International Symposium on Deep-Sea Corals.

"Afai e te fesili i tagata faiga faavae, latou te fai mai e ofoofogia mea na ausia i se taimi puupuu," o le tala lea a Gianni, o se tasi sa avea muamua ma Greenpeace activist, ia te aʻu i le taumafataga o le aoauli ina ua uma lana tautalaga, "ae afai e te fesili i le au faasao, latou te maua se ese manatu.”

Na faauigaina e Gianni le "sami maualuga" o vaega o le sami i tua atu o vai o loʻo taʻua e malo taʻitasi. O lenei faauigaga, na ia fai mai ai, e tusa ma le lua vaetolu o sami o loʻo faʻamatalaina o "sami maualuga" ma o loʻo i lalo o tulafono faʻavaomalo ma feagaiga eseese.

I le sefulu tausaga ua tuanaʻi, o le tele o faʻalapotopotoga faʻavaomalo, e pei o le Fono Tele a Malo Aufaatasi, ua malilie i tulafono ma tulafono faʻatonutonu eseese e faʻatapulaʻaina ai faigafaiva i nisi o eria o loʻo i ai "faʻaleagaina o le gataifale" e pei o amu vai malulu maʻaleʻale.

O 'amu o le sami loloto, e matua umi lava ona ola ma e fia selau pe faitau afe foi tausaga e ola ai, e masani ona toso a'e i luga e pei o ni pu'e i lalo.

Ae, na taʻu atu e Gianni i saienitisi, e leʻi lava mea na faia. O nisi o va'a tauemu ma e o'o lava i atunu'u o lo'o fu'a ia va'a e mafai ona fa'amasinoina i fa'amasinoga fa'ava-o-malo ua leva ona i ai, ae ua mumusu loia e faia ia laasaga, o lana tala lea.

Ua i ai se tulaga alualu i luma, o lana tala lea. O nisi o nofoaga e le'i fagotaina ua tapunia i lalo o fagota ma isi ituaiga faigafaiva se'i vagana ua faia muamua e le faalapotopotoga o lo o faia le faiga faiva se faamatalaga o aafiaga o le siosiomaga.

O le mea lava ia e sili ona fou, na ia taʻua, ma ua i ai le aafiaga o le faʻatapulaʻaina o faigafaiva i ia nofoaga, talu ai e toʻaitiiti kamupani poʻo isi faʻalapotopotoga e manaʻo e faʻalavelave i faʻamaumauga a le EIS.

I le isi itu, na ia faʻaopoopo mai, pe a faʻatagaina le tosoina o le loloto o le sami, ua le fiafia le atunuʻu faavaomalo e taumafai e faʻatapulaʻa fagota, na ia lapatai mai ai.

“O le fagota i le sami loloto e tatau ona fai i lalo o iloiloga o aafiaga e pei lava ona faigata e pei ona faia e le kamupani suauu,” o le tala lea a Gianni i le potopotoga, talu ai o faiga fagota faataumaoi e pei o le fagota i luga o le eleele e moni lava e sili atu ona leaga nai lo le viliina o le sami mo le suauu. (Sa le na o Gianni i lena vaaiga; i le taimi atoa o le konafesi e lima aso, sa faia ai foi e le toatele o isi, e aofia ai ma saienitisi ni faamatalaga faapena.)

O le mauaina o manatu o le lalolagi lautele, na taʻu mai e Gianni ia te aʻu i le taumafataga o le aoauli, ua le toe avea ma faafitauli. Ua uma ona tupu lena mea: O Malo Aufaatasi, na ia fai mai ai, ua pasia ni faaiuga lelei.

Ae, na ia taʻua, o le faʻafitauli o le faʻatinoina o na iugafono a malo uma o loʻo aʻafia ai: "Ua matou maua se iugafono lelei. O lea la ua matou galulue ina ia faatino.”

E le o se galuega faigofie, ona o le talitonuga o tagata ua leva ona iai, e tatau ona iai le saolotoga e fagogota ai i luga o le sami.

"O le suiga o pulega," o lana tala lea, "suiga faʻataʻitaʻiga."

O atunuu o loo aafia i faigafaiva i le sami loloto i le Vasa i Saute ua latou faia se galuega lelei faatusatusa i le taumafai e usitaia faaiuga a Malo Aufaatasi. I le isi itu, o nisi o malo o loʻo aʻafia i vaʻa fagota i lalo o le sami i le Pasefika e le o faʻamaoni.

E tusa ma le 11 atunuu o loʻo i ai le tele o vaʻa fuʻa o loʻo aʻafia i faiga faiva i le sami. O nisi o na malo e tausisi i maliega faavaomalo ae o isi e le tausisia.

Sa ou fesili e uiga i le mafai ona mautinoa le tausisia.

“O lea ua tatou aga’i atu i le itu sa’o,” o lana tali mai lea, ma ta’ua ai le tele o mataupu i le sefulu tausaga ua tuana’i e a’afia ai va’a ua le mafai ona usita’ia, ona teena lea o le ulufale atu i le tele o uafu ona o le le usita’i o va’a.

I le isi itu, o Gianni ma isi o loʻo aʻafia i le Deep Sea Conservation Coalition (e sili atu nai lo le 70 sui auai mai le Greenpeace ma le National Resources Defense Council i le tamaitai fai pese o Sigourney Weaver) e lagona le alualu i luma ua matua lemu.

13th Sea Biology SymposiumFanau i Pittsburgh, Penisilevania, Gianni sa faaaluina le 10 tausaga o se faifaiva faapisinisi ma sa auai i le faasao o le sami ina ua malilie le US Army Corps of Engineers i le faaiuga o le 1980s e faataga le togiina o si'usi'u mai se atinae tau atinae i Oakland, Kalefonia e lafo i le sami. i se eria ua leva ona fagogota tagata faifaiva.

Na ia auai faatasi ma Greenpeace ma le tele o isi. O faiga fa'alauiloa fa'alaua'itele na fa'amalosia ai le malo tele e fa'aoga se nofoaga e lafoa'i i fafo i le sami, ae o le taimi lena ua fa'amaoni Gianni i mataupu fa'asao.

Ina ua maeʻa ona galue tumau mo Greenpeace mo sina taimi, na avea o ia ma faufautua o loʻo aʻafia i mataupu e uiga i le suʻeina o le sami loloto ma fagogota i luga o le sami.