O la matou I'uga o le Vasa 2016 #1:
Tatou Taofi le Faaopoopo i le Faafitauli

Tauvaga 5.jpgO le tausaga e 2015 na maua ai nisi o manumalo mo le lumana’i o le tatou va ma le vasa. O lenei ua tatou vaʻavaʻai atu i le 2016 o le taimi lea e amata ai ona tatou pasia na faʻasalalauga faʻasalalau ma faʻatinoina gaioiga. E mafai ona tatou ta'ua i latou oa tatou I'ugafono o le Tausaga Fou mo le Vasa. 

20070914_Iron Range_Chili Beach_0017.jpg

A o'o mai i otaota o le gataifale, e le mafai ona tatou gaoioi vave, ae tatau ona tatou taumafai. Faafetai i le galue malosi o le tele o vaega e aofia ai le Fa'atasiga Fa'aleaga Filogia, 5 Uiga, ma Faʻavae Surfrider, ua uma ona pasia e le Maota o le Iunaite Setete ma le Senate tulafono e faʻasaina ai le faʻatau atu o oloa e iai microbeads. O le tele o kamupani, e pei o L'Oreal, Johnson & Johnson, ma Procter & Gamble, ua uma ona fa'asalalau le vaega o microbeads i a latou laina oloa, ma i nisi itu, o lenei tulafono e fa'atulafonoina.

 

“O le a le microbead?” Atonu e te fesili. "Ae o le a le eseesega i le va o microbeads ma microplastics?" Microbeads muamua.

Logo-LftZ.png

Microbeads o fasi palasitika laiti ia e faʻaaogaina e faʻamama ai le paʻu i ituaiga eseese o paʻu ma mea tau lauulu. O le taimi lava e fufulu ese ai, latou te opeopea i lalo o le alavai, e laʻititi tele e faʻamamaina, ma o le mea lea e tafe ai i alavai ma iu ai i vaituloto ma le sami. O iina, latou te fa'asusu ai mea oona ma afai e 'aina e i'a po'o figota, latou te fa'atagaina na mea oona e mitiia i totonu o i'a ma figota, ma i'u ai i manu ma tagata e faoa na i'a. E le gata i lea, o palasitika e mafai ona faaputuputu i totonu o manava o meaola vai, e faigata ai ona latou maua meaʻai latou te manaʻomia. Le lalolagi “Tu’i le Microbead” fa'apolopolo ua fa'aputuina fa'alapotopotoga e 79 i atunu'u e 35 e galulue aga'i i le fa'asa aloa'ia o oloa e fa'amama ai le microbeads. Ua fausia e le fa'asalalauga se app e fesoasoani ia te oe e filifili ai oloa e leai se microbead.

Ma microplastics? Microplastics o le pu'e-upu uma mo fasi palasitika i lalo ole 5 mm le lautele. E ui lava o le faaupuga e leʻi leva ona iai, ae ua leva ona iloa le iai o tamaʻi palasitika i le vasa. E fa fa'apogai autu o na microplastics—1) microbeads o lo'o maua i mea totino ma mea fa'amama e pei ona ta'ua i luga; 2) o le fa'aleagaina o fasi palasitika lapopo'a, e masani lava ona maua mai i puna'ele'ele; 3) masa'a fa'afuase'i o pelleti ma isi mea e fa'aaogaina e fai ai mea palasitika mai se va'a po'o se fale gaosimea i totonu o se alavai; ma le 4) mai le lapisi otaota ma isi otaota e tafe mai.

strawGlobewMsg1200x475-1024x405.jpg

O loʻo matou aʻoaʻoina uma ua tele naua palasitika i totonu o le sami ma o le faʻafitauli ua sili atu ona taatele nai lo le mea na tatou iloa. I nisi tulaga, o se faafitauli lofituina. E tatau ona tatou amata i se mea-ma o le mea muamua o le puipuia.  

Ole fa'asa ole microbead ose amataga lelei-ma matou te una'ia oe e fa'asa i latou mai lou aiga i le taimi nei. E fa'apena fo'i le alu 'ese mai palasitika fa'aoga tasi, e pei o straws palasitika po'o mea siliva. Tasi le tauvaga, O le La'au Fa'apalapala Mulimuli, e fautua atu e te fesili i fale'aiga e te fiafia i ai e aumai meainu e aunoa ma ni straws se'i vagana ua talosagaina, saunia ni straws e mafai ona pala, pe tu'u fa'atasi. O taulaga e pei o Miami Beach na faia lena mea.  

Ma le mea mulimuli, lagolago taumafaiga e fa'aleleia le fa'aogaina o otaota i totonu o lou nu'u ina ia aua ne'i o'o mai i totonu o tatou alavai fa'asoa. O lologa mataʻutia talu ai nei ma le ogaoga o le tau i Amerika i Saute, Amerika tutotonu, Peretania, ma Europa tutotonu o lona uiga o le faʻaleagaina o le ola, faʻateʻaina o nuʻu, ma faʻaleagaina nofoaga faʻasolopito ma tamaoaiga. Ma, o le mea e faanoanoa ai, o se vaega o le tau faʻaauau o le a taʻele i totonu o alavai, e aofia ai le faitau afe o fagu palasitika. A'o fesuia'i ma suiga le tau, ma fa'atupu soo ai lologa, o le fa'amoemoe o le fa'amautinoaina o lo tatou puipuiga o lologa o se meafaigaluega foi lea e taofia ai le palasitika mai o tatou alavai.


Ata 1: Joe Dowling, Gataifale gafataulimaina/Marine Photobank
Ata 2: Dieter Tracey/Marine Photobank
Ata 3: Fa'aaloaloga a Beat the Microbead
Ata 4: Fa'aaloaloga a The Last Plastic Straw