saunia e Mark J. Spalding

O le Ocean Foundation o le "fa'avae fa'alaua'itele" muamua lea mo le sami, fa'atasi ai ma mea faigaluega fa'amautu uma a se fa'avae fa'alaua'itele ma se fa'amoemoe tulaga ese i le fa'asaoina o le gataifale. O lea la, o lo'o fa'atalanoaina e le Ocean Foundation ni fa'alavelave tetele se lua i le fa'asao lelei o le gataifale: o le utiuti o tupe ma le leai o se nofoaga e fa'afeso'ota'i ai tagata popoto fa'asao o le gataifale i tagata foa'i e fia fa'afaigaluega. O la matou misiona o le lagolago, faʻamalosia, ma faʻalauiloaina na faʻalapotopotoga faʻapitoa e toe faʻafoʻisia le tulaga o le faʻaleagaina o siosiomaga o le sami i le lalolagi atoa.

Kuata 3 2005 Tupe Teufaafaigaluega a le Ocean Foundation

I le 3rd Quarter o le 2005, sa fa'amamafaina ai e le Ocean Foundation ia poloketi nei, ma tu'uina atu fesoasoani e lagolago ai i latou: 

Igoa Fa'ameaalofa aofaʻiga

Coral Field of Tului Tupe Fa'ameaalofa

Taumafaiga faasao amu i Mekisiko Centro Ukana I Akumal

$2,500.00

A'oa'oga i le fa'asaoina o aau 'amu i le lalolagi RARE

$1,000.00

Taumafaiga faasao amu (mataituina o le tai mumu i le Fagaloa) A'AU

$1,000.00

Poloketi Fesoasoani Fesoasoani

Fa'asalalauga fa'asao o le sami (i le tulaga fa'aleatunuu) Siamupini o le Vasa (c4)

$19,500.00

Fesoasoani Fautuaina a le Aufaigaluega

Polokalama A'oa'oga NOAA Poloketi fa'alauiloa a le Fa'asalalauga mo le Si'osi'omaga Literacy Poloketi mo Tagata Lautele

$5,000.00

Talisuaga o le Faletalimalo i Motu o Channel National Marine Sanctuary Fdn

$2,500.00

Vaaiga o mataupu tau le siosiomaga o le sami Mekasini Grist

$1,000.00

30th aso fanau o le monito Taumamafa a le National Marine Sanctuary National Marine Sanctuary Fdn

$5,000.00

FAASAOGA O AFA MA MAINE

Faifaiva

O le tele o fagota fagota, o latou keke ma le upega o lo'o fa'alava mai o latou itu e pei o apa'au, ua togiina i le matafaga po'o totonu o le mutia o le sami. Sa ta'oto fa'atasi pe na'o i latou i tulaga fa'aletonu. . . O la'au e gaosia ula i luga o le bayou e ta'i ma fa'afefeteina i le palapala manogi leaga, inisi le mafiafia. Ua mou atu le vai, ae o le vaega atoa e manogi leaga, suauu tiso ma pala. (IntraFish Media, 7 Setema 2005)

Toeitiiti atoa le 30% o i'a o lo'o fa'aaogaina i Amerika i tausaga ta'itasi e sau mai le Fagaloa o Mekisiko, ma o le afa o faisua uma e fa'aaogaina e mai vai Louisiana. O le afa o Katrina ma Rita na mafua ai le tusa ma le $ 2 piliona le gau o pisinisi i le sami, ma o lenei aofaiga e le aofia ai aseta ua faaleagaina, e pei o vaa, uafu, ma laau. O le i'uga, ua fa'ailoa mai e le National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) se fa'alavelave tau faigafaiva i le Fagaloa, o se la'asaga tatau lea e fa'asa'oloto ai fesoasoani mo le au faifaiva ma fa'alapotopotoga o i'a ma meaola o le atunu'u.

O ituaiga o ula enaena ma pa'epa'e o lo'o tutupu i gataifale ma feoa'i i uta e nonofo i totonu o le taufusi ua fa'aleagaina le tele o mea e nonofo ai. Ua faaalia foi e le au ofisa o i'a ma meaola le popolega o le ai ai le faateleina o le oti o iʻa ona o "sone mate," o vaega e itiiti pe leai foi se okesene e pei o mea pala ua tafe atu i vaituloto ma le Fagaloa.

E tusa ma le afa i le tolu-kuata o le fale gaosi ula-mailei i Florida ua tafiesea mai le faaleagaina o meafaigaluega. O le pisinisi faisua a Franklin County o Florida, ua leva ona tauivi ma le faaleagaina na mafua mai i le Afa o Dennis, o loo tauivi nei ma se galu fou o le tai mumu ma aafiaga faataumaoi o le Afa o Katrina.

Na afaina foi le tele o pisinisi fagota faʻafiafia i Louisiana ma isi setete o le Gulf. I Louisiana, na maua ai le $895 miliona o faigafaiva i taaloga i le 2004, ma lagolagoina ai le 17,000 galuega (Associated Press, 10/4/05).

O fa'amatalaga fa'amatalaga mai le pa'u tele o fagota i aso a'o lumana'i le Afa o Katrina o lo'o fa'ailoa mai ai o le tele o manu fa'amoemoe na tu'ua le itulagi a'o lumana'i le afā. E ui o lea ua maua ai e le toatele o le au faifaiva le faamoemoe o le a i ai se aso e toe foi mai ai le i’a ma faigafaiva, ae o le a umi se taimi ae tatou te lei iloa po o afea, poo le a foi le soifua maloloina.

FAʻALELEAGA

O fa'atatauga o le fa'aleagaina o pisinisi fagota e le'o amata ona fa'ailoa mai so'o se a'afiaga e ono tula'i mai i le suavai leaga o lo'o pamu mai New Orleans i le Vaituloto o Ponchartrain ma alu atu i le Fagaloa. E aofia i nei atugaluga le a'afiaga o le palapala ma mea oona i luga o le $300 miliona i le tausaga pisinisi faisua i Louisiana. O le popolega foi o le faitau miliona o kalone suauu na masaa i taimi o afa—o tagata faigaluega faamama ua lipotia mai ua uma ona mitiia pe aveese le 2.5 miliona o kalone suauu mai le taufusi, alavai, ma laueleele na sili ona masaa ai.

E manino lava ua tele seneturi o taia e afa i le talafatai o le Fagaloa. O le fa'alavelave o le Fagaloa o lo'o matua fa'atupuina ma fa'atupu ai se fa'alavelave lona lua mo tagata ma fa'alapotopotoga fa'anatura i le itulagi. Le tele o fale gaosi oloa, otaota oona, fale suau'u ma isi pisinisi o lo'o i luga o le Fagaloa ma ona vaitafe. O loʻo galulue pea sui o le malo o loʻo aʻafia i le faʻamamaina e faʻailoa mai ai talipalau "matua matuaoti" lea, na tuʻituʻi ma gaogao e afā ua leiloa foi o latou igoa i lologa ina ua mavae afa talu ai nei. E le o manino mai po o le a tonu le masaa o vailaʻau, tafega o lapisi poʻo isi mea oona na tafe i totonu o le Fagaloa o Mekisiko poʻo eleele susu o loʻo totoe, poʻo le tele o otaota na toe ave i fafo i le Fagaloa ma le faʻaitiitia o le afā. O le a alu ni masina e fa'amama ese ai lapisi o le a ma'e ai upega fagota ma isi mea. O u'amea mamafa i totonu o le "sup oona" mai ia Katrina ma Rita e ono i ai se aafiaga umi i le gataifale ma le faitau aofa'i o i'a, ma mafua ai ona fa'amata'u atili le ola o le aufaifaiva fa'apisinisi ma ta'aloga a le itulagi, fa'apea fo'i le gataifale.

O SE FAAALIGA O LE LELEI O LE A SAU

E ui e le mafai ona ta'ua se tasi o afa e mafua mai i suiga o le tau, ae o le vevela o le lalolagi atonu e mafua ai le faatupulaia pea ma le matautia o afa e taia ai le Iunaite Setete. E lē gata i lea, o le lomiga o Oketopa 3 o le mekasini o le Time na lipotia ai le faateleina o afā malolosi i le luasefulu tausaga ua tuanaʻi.

  •     Fa'aletausaga averesi o vaega 4 po'o 5 afa 1970-1990: 10
  • O le averesi faaletausaga o vaega 4 po o le 5 afa 1990-i le taimi nei: 18
  • Fa'ateleina le vevela o le sami i Fagaloa talu mai le 1970: 1 tikeri F

O le mea o loʻo faʻatusalia e nei afā, o le manaʻomia lea o le taulaʻi i le sauniuni mo faʻalavelave faʻafuaseʻi, poʻo le vave tali atu i gataifale ma faʻalapotopotoga o loʻo galulue e puipuia a latou punaoa o le gataifale. Matou te iloa o le faitau aofaʻi o le lalolagi o loʻo faimalaga atu i gataifale, o le a le faʻatuputeleina le faʻatupulaia o le faitau aofaʻi mo ni nai sefulu tausaga, ma o faʻamatalaga o suiga o le tau e manaʻomia ai le faʻateleina o le malosi (i le itiiti ifo), ma atonu o le tele o taimi, o nei ituaiga o mea. afa. O le vaitau muamua o afa, ma le faateleina o le numera ma le malosi o afā i nei tausaga e lua ua mavae e foliga mai o le amataga lea o mea tatou te feagai i se taimi lata mai. E le gata i lea, o le maualuga o le maualuga o le suasami e mafai ona faateleina ai le afaina o le gataifale i afa ona o le a sili atu ona tafetafi alavai ma isi puipuiga o lologa. O lea la, e mafai ona avea Katrina ma Rita ma fa'alavelave muamua o le tele o fa'alavelave fa'alaua'itele i le gataifale e mafai ona tatou fa'amoemoeina-ma fa'alavelave matuia mo puna'oa o le gataifale.

O le a faʻaauau pea ona faʻatupeina e le Ocean Foundation le maufetuunaʻi, ofo atu le fesoasoani i le mea tatou te mafaia, ma o le a sailia avanoa e lagolago ai taumafaiga a faʻalapotopotoga faʻasao gataifale ma lala sooupu a le malo ina ia mautinoa le lelei o le faia o faaiuga i le toe fausiaina ma le toe faʻaleleia o fuafuaga.

Avanoa Fou Teufaafaigaluega

TOF e mata'ituina lelei le pito i luma o galuega fa'asao o le sami, su'esu'e mo fofo fa'ato'aga e mana'omia ai le fa'atupega ma le lagolago, ma fa'asalalau atu fa'amatalaga fou e sili ona taua ia te oe.

O: Sosaiete Faasao o Meaola
Afai: US vai/ Fagaloa o Mekisiko
ā: O le 42-square-nautical-mile Flower Garden Banks National Marine Sanctuary o se tasi lea o na o le 13 faʻasao ua faʻatagaina faaletulafono e oʻo mai i le taimi nei, ma o loʻo tu i le Fagaloa o Mekisiko, e tusa ma le 110 maila mai le talafatai o Texas ma Louisiana. O le FGBNMS o lo'o i ai se tasi o a'au sili ona soifua maloloina i le itulagi o le Atu Karipeane, ma a'au pito i matu i le Iunaite Setete. O lo'o nonofo ai tagata soifua maloloina o i'a taua fa'apisinisi ma le tamaoaiga, e aofia ai ni i'a tetele se lua: o le i'a aupito tele ma le malie tafola e vaivai i le lalolagi atoa ma le ave aupito tele, o le manta. O le ma'ulu o le Scuba i totonu o le FGBNMS e lagolago ai le tamaoaiga o le lotoifale ma fa'alagolago i le tele o meaola o le sami mo le feiloa'i ma sharks, manta ray, ma isi manu lapopo'a. O i'a tetele o le gataifale e feoa'i tele e pei o le Manta ma le Whale Shark e masani lava o ituaiga ia e se'e i totonu o ta'eta'e faasao ona o le leai o ni fa'amatalaga e uiga i o latou meaola ae maise lava le nofoaga ma le fa'aogaina o nofoaga mata'utia, tele ma feoaiga.
Aisea: Wildlife Conservation Society Dr. Rachel Graham sa galue i le tele o polokalame mataʻituina ma suʻesuʻeina malie tafola i le Atu Karipiane talu mai le 1998. O le poloketi a le WCS i le Fagaloa o le a muamua suʻesuʻe malie tafola i FGBNMS ma a latou faʻamatalaga femalagaiga i le va o le Caribbean. ma le Fagaloa o Mekisiko. O fa'amatalaga e maua mai i lenei su'esu'ega e taua tele ona o le leai o ni fa'amatalaga e uiga i nei ituaiga i le lautele ma a latou mea'ai ma le fa'alagolago i taimi uma i nei mauga fa'atasi ai ma le taua o lenei fa'asao o le gataifale i le puipuia o i latou i vaega eseese o latou olaga. O aano o le malie tafola e taugata tele ma o le tulituliloaina o lenei sauai filemu e lamatia ai le avanoa e aoao atili ai e uiga ia i latou ma lo latou aafiaga i lo latou siosiomaga.
E faapefea: O le Ocean Foundation's Coral Reef Field-of-Interest Fund, lea e lagolagoina galuega faʻalotoifale e faʻamalosia le puleaina gafataulimaina o aʻau ma meaola o loʻo faʻalagolago i ai, aʻo sailia avanoa e faʻaleleia atili ai le puleaina o aau i se fua tele.

O ai: Le Reef Environmental Education Foundation
Afai: Fagaloa o Mekisiko
ā: O loʻo galue le REEF i le suʻesuʻeina o iʻa faʻaauau e faʻamaumauina le fausaga o iʻa ma mataʻituina iʻa i le Flower Garden Banks National Marine Sanctuary ma Stetson Bank ma o le a maua le avanoa e faia ai suʻesuʻega tulitatao e faʻatusatusa ai faʻamaumauga o suʻesuʻega iʻa mai le taimi muamua ma le maeʻa o afa. E na'o ni maila mai le talafatai o Texas, o le Flower Garden Banks National Marine Sanctuary (FGBNMS) o lo'o avea o se fa'atanoa ola o ituaiga o le Caribbean i le itu i matu o le Fagaloa o Mekisiko ma o le a avea o se fa'ailo o le soifua maloloina o i'a aau i le Fagaloa. o afā. O le vevela e sili atu nai tikeri i le taumalulu i Stetson Bank, lea e 48 kilomita i matu ma faʻaopoopo i le Sanctuary i le 1996. E lagolagoina e le faletupe se faʻalapotopotoga faʻapitoa iʻa. O fa'afiafiaga maulu ma fagogota o mea masani ia i totonu o le fa'asao. O nisi vaega o le fa'asao o lo'o fa'atupuina mo le gaosiga o le suau'u ma le kesi.
Aisea: O LE REEF o lo'o fa'atautaia su'esu'ega i'a i le Fagaloa talu mai le 1994. O le faiga o le mata'ituina o lo'o iai e mafai ai e le REEF ona mata'ituina so'o se suiga i le faitau aofa'i o i'a, lapoa, soifua maloloina, nofoaga ma amioga. Ona o Afa o lo'o ui atu i le Fagaloa ma suiga i le vevela o le vai, e matua taua tele le su'esu'eina pe fa'afefea ona a'afia e nei suiga i le gataifale. O le poto masani a le REEF ma fa'amaumauga o lo'o i ai nei o le si'osi'omaga i lalo o le sami o lenei itulagi o le a faia se sao taua i le iloiloina o a'afiaga o nei afā talu ai nei. O lo'o fa'aogaina e le REEF su'esu'ega na faia e fesoasoani ai i le Fa'asao i faiga fa'afoe ma fa'ailoa ai le pulega i so'o se fa'amata'u i nei nofoaga.
E faapefea: O le Ocean Foundation's Coral Reef Field-of-Interest Fund, lea e lagolagoina galuega faʻalotoifale e faʻamalosia le puleaina gafataulimaina o aʻau ma meaola o loʻo faʻalagolago i ai, aʻo sailia avanoa e faʻaleleia atili ai le puleaina o aau i se fua tele.

O ai:  TOF Rapid Response Field-of-Tului Tupe
Afai
: Faʻavaomalo
ā: O lenei tupe TOF o le a avea ma se avanoa e ofoina atu ai le fesoasoani tau tupe i faʻalapotopotoga o loʻo sailia vave fesoasoani mo manaʻoga faʻafuaseʻi ma galuega faʻafuaseʻi.
Aisea: I le tulai mai o Afa o Emily, Katrina, Rita, ma Stan faapea foi ma le Tsunami, na maua ai e le TOF ni talosaga faanatinati mai faalapotopotoga eseese o loo talosagaina se tupe e faafetaiaia ai manaoga vave. O na mana'oga e aofia ai tupe mo masini mata'ituina le lelei o le suavai ma totogifuapauina o su'ega su'esu'e; tupe mo le suia o masini ua faaleagaina e lologa; ma tupe mo su'esu'ega vave o puna'oa o le gataifale e fesoasoani e fa'ailoa se tali toe fa'aleleia/fa'aleleia. Sa i ai foi le atugaluga e le o maua e le aufaipisinisi e leai se tomai e fausia ai le ituaiga o tupe faaagaga po o le faatauina mai o "inisiua faʻalavelave faʻapisinisi" e fesoasoani e totogi ai totogi o latou tagata faigaluega poto masani i nei taimi o le faʻalavelave.

I le mae'a ai o na talosaga, na filifili ai le Komiti o le TOF e fausia se Faaputugatupe e na'o le fa'aaogaina e ofo atu ai fesoasoani vave i vaega o lo'o feagai ma fa'alavelave fa'afuase'i o lo'o mana'omia fa'anatinati. O nei tulaga e le gata i faʻalavelave faʻalenatura, ae o le a aofia ai galuega e saili vave ai aʻafiaga e tusa lava pe o loʻo faʻatulagaina taumafaiga i se tulaga faʻapitonuʻu e fausia ai se fuafuaga umi mo le afaina o le gataifale ma le ola ai o i latou o loʻo faʻalagolago i ai.
E faapefea: Fa'asoa mai le au foa'i e fa'amaoti mai latou te manana'o e tu'u a latou tupe i le TOF Rapid Response FIF.

TOF Tala Fou

  • O le Tiffany Foundation na tu'uina atu le TOF i le $100,000 fesoasoani e lagolago ai le aufaigaluega a le TOF i le su'esu'eina o galuega fa'afiafia i le lalolagi atoa ma fesoasoani i le au foa'i i avanoa sili e fetaui ma latou mana'oga.
  • TOF o lo'o fa'agasolo lana su'etusi fa'apolofesa muamua ma o le a maua le lipoti i se taimi lata mai!
  • O Peresitene Mark Spalding o le a fai ma sui o le TOF i le Global Forum on Oceans, Coast, and Islands Conference on Global Policy i Lisbon, Potukale i le aso 10 Oketopa, 2005 lea o le a ia auai ai i se laulau taamilo a tagata foaʻi faavaomalo.
  • TOF talu ai nei na fa'amae'aina ai ni lipoti su'esu'ega foa'i se lua: Tasi i Isla del Coco, Costa Rica ma le isi i Atumotu o Hawaii i Matusisifo.
  • Na fesoasoani le TOF i le lagolagoina o se su'esu'ega pe a mae'a le sunami o aafiaga i puna'oa o le gataifale na faia e le New England Aquarium ma le National Geographic Society. O le a iai le tala i le lomiga o Tesema o le mekasini National Geographic.

Nisi Upu Mulimuli

O le Ocean Foundation o loʻo faʻateleina le gafatia o le faʻasao o le sami ma faʻafesoʻotaʻi le va i le va o lenei taimi o le faʻalauteleina o le faʻalauiloaina o faʻalavelave i o tatou sami ma le moni, faʻatinoina le faʻasao o tatou sami, e aofia ai pulega gafataulimaina ma pulega faʻavae.

E oo atu i le 2008, o le a fausia e le TOF se faiga fou atoatoa o le alofa (o se faʻavae faʻalapotopotoga faʻapitoa), faʻavae le faʻavae faʻavaomalo muamua naʻo le faʻasaoina o le sami, ma avea ma faʻatupe lona tolu sili ona tele mo le faasaoina o le sami i le lalolagi. So'o se tasi o nei matatia e fa'amaonia ai le taimi muamua ma le tupe e fa'amanuiaina ai le TOF - o mea uma e tolu e avea o se fa'afaigaluega tulaga ese ma fa'amalosia e fai ma sui o sami o le paneta ma le faitau piliona o tagata o lo'o fa'alagolago ia i latou mo le tausiga taua.

E pei o soʻo se faʻavae o matou tau o faʻagaioiga e mo tupe faʻaalu e lagolagoina saʻo galuega faʻameaalofa poʻo galuega faʻameaalofa tuusaʻo (e pei o le auai i fonotaga a NGO, tagata faʻatupeina, poʻo le auai i luga o komiti, ma isi).

Ona o le fa'aopoopoina o le mana'omia o le tausitusi ma'oti, fa'ato'aga foa'i, ma isi tau fa'agaioiga, matou te fa'asoaina pe tusa ma le 8 i le 10% e fai ma a matou pasene fa'afoe. Matou te fa'amoemoe o se si'itaga pupuu a'o matou fa'aulufale mai le aufaigaluega fou e va'ava'ai i lo matou fa'atupulaia o lo'o lumana'i, ae o le matou fa'amoemoe atoa o le fa'atumauina o nei tau i se fa'aitiitiga, e tusa ai ma la matou va'aiga lautele o le fa'aputuina o le tele o tupe mo le fa'asao o gataifale. pe a mafai.