I le tulituliloaina o a tatou sini o le faateleina o le soifua maloloina o le sami a o puipuia nuu fagota, ua leva ona galulue malosi le Ocean Foundation ma o tatou uso a tagata fesoasoani mo le faasaoina o le gataifale e faatupeina se vaega o meafaigaluega tau pulega o le sami ma faigafaiva, amata mai i le Tulafono i le 1996. na faia moni lava.

Peitai, ua faateteleina lo tatou popole, e uiga i le uiga o le tagata, pe a feagai ma faafitauli o le tele ma le lavelave, e saili le “fana siliva” faaosoosoina, o le tasi fofo o le a ausia ai le tamaoaiga, siosiomaga, ma agafesootai mo taumafaiga fagota i le lalolagi atoa. O le mea e leaga ai, o nei "fa'ataulaitu" fofo, e ui ina lauiloa i le aufaipisinisi, faipule ma o nisi taimi o le aufaasālalau, e le mafai ona galue lelei e pei ona tatou mananao ai, ma e masani lava ona i ai ni taunuuga e leʻi mafaufauina.

Fa'ata'ita'i nofoaga puipuia o le gataifale-e faigofie ona iloa le aoga o le tu'u 'ese'ese o nofoaga mauoa, puipuia o alaala femalaga'i, po'o le tapunia fa'ato'a tapuni nofoaga fa'ato'aga-ina ia lagolagoina vaega taua o le taamilosaga o le olaga o meaola o le sami.  I le taimi lava e tasi, o na nofoaga puipuia e le mafai ona "faasaoina le sami" na o latou lava. E manaʻomia ona faʻatasi ma taʻiala a le pulega e faʻamama ai le vai o loʻo tafe i totonu ia i latou, e faʻaitiitia ai le filogia e maua mai i le ea, eleele, ma timuga, ia mafaufau i isi ituaiga e ono afaina pe a tatou faʻafefe ma a latou meaʻai poʻo a latou manu faʻatau. , ma fa'atapula'a gaioiga a tagata e a'afia ai le gataifale, latalata i le matafaga ma le sami.

O se ta'iala e le'i fa'amaonia, ae ua fa'atuputeleina le ta'uta'ua o le ta'iala mo le "pu'u siliva" o le fa'aliliuina o sea ta'ito'atasi (lea e ta'ua o ITQs, IFQs, LAPPS, po'o sea pu'e). O lenei sua alafapeta o lo'o tu'uina atu ai se alagā'oa lautele, e pei o se faigafaiva fa'apitoa, mo tagata ta'ito'atasi (ma fa'alāpotopotoga), e ui ina iai ni fa'atalanoaga mai puna'oa fa'asaienisi e tusa ai ma le fa'atagaina o le "pu'e" fa'atagaina. O le manatu iinei afai e "aina" e le au faifaiva le punaoa, o le a latou maua le faʻaosofia e aloese mai le soona fagota, e taofiofia lo latou osofaʻiga agai i latou tauva, ma fesoasoani i le puleaina o punaoa puipuia mo le faʻatumauina umi.

Faatasi ai ma isi tagata fa'atupe, sa matou lagolagoina ITQ sa paleni lelei (si'osi'omaga, socio-cultural and economically), ma va'ai i latou o se fa'ata'ita'iga taua o faiga fa'avae, ae le o se pulu siliva. Ma sa fa'amalosia i matou e va'ai i nisi o faigafaiva mata'utia, o le ITQ o lona uiga e fa'aitiitia le lamatia o amioga a tagata faifaiva. E le mafai ona tatou mafaufau, ae ui i lea, e pei o le ea, manulele, pollen, fatu (oops, na matou fai atu lena mea?), Ma isi, o le taumafai e faʻavae le pule i luga o punaoa feaveaʻi, i se tulaga sili ona taua, e faʻavalevalea. , ma o lena fa'afitauli fa'avae ua mafua ai le tele o nei fuafuaga o le umiaina o meatotino o lo'o faia i ni auala le manuia mo le au fagota ma i'a.

Talu 2011, Suzanne Rust, o se tusitala sailiili mo Kalefonia Watch ma le Nofoaga Autu mo Lipoti Suesuega, o lo'o su'esu'eina auala na mafai ai e le fesoasoani alofa mo ITQ/catch sea ta'iala e ono afaina ai nu'u fa'alagolago i faigafaiva ma le ausia ai sini fa'asao. I le aso 12 o Mati, 2013, o lana lipoti, O le faiga e fa'aliliu ai aia tatau fagota a Amerika e fai ma 'oloa, fa'atosina ai fai faiva laiti sa tatalaina. Ua faailoa mai e lenei lipoti, e ui o le faasoasoaina o punaoa tau faigafaiva e mafai ona avea ma meafaigaluega lelei, ae o lona malosi e faia ai suiga lelei e faatapulaa, aemaise lava i le vaapiapi o auala sa faatino ai.

O le atugaluga fa'apitoa o le "sea pu'e," e ui lava i fa'aaliga manino mai tagata popoto tau tamaoaiga, ua le taulau i a latou matafaioi fa'apea 1) o se fofo fa'asao, ona o lo'o fa'aauau pea ona fa'aitiitia le faitau aofa'i o i'a i vaega o lo'o i lalo ole ITQs/sea pu'e, ma 2) a meafaigaluega e fesoasoani i le fa'atumauina o tu ma aga masani o le gataifale ma tama'i faiva. Ae, o se taunuuga e lei faamoemoeina i le tele o nofoaga o le faateleina lea o le pulea o pisinisi fagota i lima o nai kamupani malolosi faaupufai ma aiga. O faʻalavelave lautele i le New England cod fisheries o se tasi lea o faʻataʻitaʻiga o nei tapulaʻa.

ITQs/Catch Shares, i le avea o se meafaigaluega na o latou lava, ua leai ni auala e foia ai mataupu e pei o le faasao, faasao o nuu, puipuiga o le pulea, ma le tele o ituaiga o meaola. O le mea e leaga ai, o lea ua tatou pipii atu i nei aiaiga faʻatapulaʻaina o punaoa i teuteuga lata mai i le Magnuson-Stevens Act.

I se faapuupuuga, e leai se auala taua tele e faʻaalia ai o ITQ e mafua ai le faʻasao. E leai se fa'amaoniga e fa'apea e maua ai sea o lo'o maua ai fa'amanuiaga tau le tamaoaiga mo so'o se tasi e ese mai i faiga fa'atauva'a lea e tula'i mai pe a mae'a fa'atasi. E leai se fa'amaoniga e iai ni fa'amanuiaga tau si'osi'omaga po'o meaola fa'aola se'i vagana ua fa'aiti'itia fagota ma fa'agata le gafatia. Peita'i, e tele fa'amaoniga o fa'alavelave fa'aagafesootai ma/po'o le to'esea o nu'u.

I le tulaga o le fa'aitiitia o fua o gaosiga i le vasa o le lalolagi, e foliga mai e fai si ese le fa'aaluina o le tele o le taimi ma le malosi e su'esu'e ai le vaega itiiti o le tasi elemene o faiga fa'avae tau faigafaiva. Ae ui i lea, e tusa lava pe tatou te taumafai e faʻalolotoina le taua o isi mea faigaluega faʻatauvaʻa, tatou te ioe uma e manaʻomia le ITQs ma meafaigaluega sili ona taua e mafai ona avea ai. Ina ia faʻamalosia lona aoga, e tatau ona tatou malamalama uma:

  • O fea faigafaiva ua soona fagogota pe ua vave ona pa'u ma o nei ituaiga o faaosofiaga tau tamaoaiga ua tuai tele e faaosofia ai le tausimea, ma atonu e tatau ona tatou fai atu leai?
  • E faʻafefea ona tatou aloese mai faʻalavelave faʻalavelave tau tamaoaiga e faʻatupuina ai le faʻamalosia o alamanuia, ma faʻapea, faʻapolokiki malosi ma faʻasaienisi monopolies, e pei o le mea na tupu i le mea moni 98% quota o loʻo umia e le kamupani lua-menhaden (aka bunker, shiner, porgy) alamanuia?
  • E faʻafefea ona faʻamalamalamaina tulafono i le auala saʻo e faʻatau lelei ai ITQs faʻapea foi ma le puipuia o aʻafiaga agafesootai, tamaoaiga ma le siosiomaga e leʻi fuafuaina? [Ma o mataupu nei e mafua ai ona fefinauai sea i Niu Egelani i le taimi nei.]
  • E fa'afefea ona tatou fa'amautinoa o fa'alāpotopotoga tetele, sili atu ona fa'atupeina, sili atu le malosi fa'apolokiki mai isi pulega fa'afaamasinoga latou te le tapunia va'a fa'a-fa'agai'au o lo'o noatia i nu'u mai a latou faiga faiva?
  • E faʻafefea ona faʻatulagaina soʻo se faʻamalosiaga tau tamaoaiga e aloese ai mai tulaga e mafai ona faʻaosoina ai faʻamatalaga o le "faʻalavelave i manuia tau tamaoaiga," i soʻo se taimi e avea ai le puipuiga o nofoaga ma meaola poʻo le faʻaitiitia o le aofaʻi o puʻe faʻatagaina (TAC) ma mea faʻasaienisi?
  • O a isi mea faigaluega mata'ituina ma faiga fa'avae e tatau ona tatou fa'aogaina fa'atasi ma ITQs e fa'amautinoa ai le tele o le gafatia o lo'o ia i tatou i va'a fagota ma mea fa'aoga e le na'o le suia i isi faigafaiva ma fa'afanua?

O le lipoti fou mai le Center for Investigative Reporting, e pei o le tele o isi lipoti suʻesuʻe lelei, e tatau ona faʻaalia e faʻalapotopotoga faʻasao o le gataifale ma faʻalapotopotoga fagota. O le isi fa'amanatu o le fofo sili ona faigofie e foliga mai e le sili ona lelei. O le ala i le ausiaina o sini gafataulimaina o faigafaiva e manaʻomia ai laʻasaga taʻitasi, mafaufau loloto, faʻapitoa auala.

Punaoa faaopoopo

Mo nisi fa'amatalaga, fa'amolemole taga'i i a matou vitio pupuu o lo'o i lalo, soso'o ai ma le matou PowerPoint deck ma pepa pa'epa'e, lea e fa'ailoa mai ai la matou lava va'aiga i lenei meafaigaluega taua mo le fa'afoega o faigafaiva.

Le Maketi I'a: I totonu o le Taua Tele-Tupe mo le Vasa ma Lau Mea'ai

Le tusi lelei a Lee van der Voo, paleni lelei (#FishMarket) “The Fish Market: Inside the Big-Money Battle for the Ocean and Your Dinner Plate” e uiga i sea i’a—tuuina atu o i’a a tagata Amerika uma i mea e fiafia i ai. . Ae mo faaiuga o le tusi: 

  • E malo sea pu'e? Saogalemu o le au faifaiva—faaitiitia tagata maliliu ma manu’a i le sami. Leai se toe maua mata'utia! E lelei le saogalemu.
  • Le gau i sea pu'e? O le aia tatau e fagogota ai mo nuu fagota laiti ma le isi itu, o le agafesootai o augatupulaga i luga o le sami. Masalo e tatau ona tatou faʻamautinoa o loʻo umia e le nuʻu ia sea faʻatasi ai ma se vaʻaiga tuʻufaʻatasia tuʻufaʻatasia a se alalafaga mo se taimi umi.
  • O fea o iai le au faamasino? Pe fa'aola sea i'a, pe fa'amautinoa le lelei o tagata faigaluega ma faiga faiva. Latou te faia milionea.

Va'aiga Fa'asoa: Va'aiga mai le Ocean Foundation

Vaega I (Fa'atomuaga) – “Tulaga Fagota Ta'ito'atasi” na faia ina ia saogalemu ai faigafaiva. O le “Catch Shares” ose meafaigaluega tau tamaoaiga lea e talitonu nisi e mafai ona faaitiitia ai le soona fagotaina. Ae e iai popolega…

Vaega II – Le Fa'afitauli o le Fa'atasi. Po'o Fa'atupu Fa'afaiva Fa'afaigaluega i Fa'atauga Fa'aleaganu'u?

Vaega III (Fa'ai'uga) – Pe Fa'atupuina ea Fa'asoa Fa'atauga se Meatotino Tuma'oti Mai se Punaoa Lautele? E tele atugaluga ma fa'ai'uga mai le Ocean Foundation.

Malosiaga Fa'ailoga

Pu'e Fa'asoa

Pepa White

Pulega Fa'avae Aia Tatau saunia e Mark J. Spalding

Meafaigaluega ma Fuafuaga mo Faigafaiva Lelei saunia e Mark J. Spalding

TOE I SU'ESU'EGA