Saunia e Angel Braestrup, Taitaifono o le Komiti Faufautua o le Ocean Foundation

O Iuni 1 o le Aso Tafola. O se aso e fa'aaloalo ai i nei meaola ofoofogia o lo'o feoai solo i vasa uma o le lalolagi-lea e fai o latou aso ia Iuni 8th.

O le to'atele o outou e iloa o tafola e iai sona sao taua i ogasami—o latou o se vaega ma se vaega o le upega lavelave lea e fausia ai le tino ola mo lo tatou paneta. I se lalolagi o lo'o maua ai le tele o polotini e maua e le to'atele o tagata, o le fa'aauauina o fa'atauga fa'atau tafola e foliga mai, e pei ona fai mai la'u fanau, o le seneturi talu ai. O le “Faasao Tafola” na pulea e le faaupuga oʻu tausaga talavou ma o le tauvaga umi na fetaui ma le manuia. Na faasā e le International Whaling Commission le faia o tafola faapisinisi i le 1982—o se manumalo na faamanatuina e le faitau afe o tagata i le lalolagi aoao. E na o i latou o loo faalagolago i le tafola-o tagata tulimanu e ola ai-na puipuia ma o loo tumau pea i aso nei-pe afai e le o auina atu i fafo pe faatau atu aano o manufasi ma isi oloa. E pei o le tele o laasaga lelei i luma i le faʻasao, ua faia le taumafaiga tuʻufaʻatasia a saienitisi tuuto, tagata faʻamalosi, ma isi tagata fiafia i tafola e tau le taumafaiga e aveese le moratorium i le fonotaga a le IWC i tausaga taʻitasi.

O le mea lea, e le o se mea e ofo ai le faʻasalalauga a Iceland o le a toe faʻaauau le fagafao faapisinisi i lenei tausaga osofaiga. O se tetee faapea na fetaui ma le peresitene o Iceland i Portland, Maine, i le vaiaso talu ai ma le faamoemoe o le a toe iloilo e Iceland lana faaiuga.

I le avea ai ma Taitaifono o le Komiti Faufautua o le Ocean Foundation, ua ou maua le avanoa e feiloai ai i nisi o saienitisi sili ona fiafia i tafola ma isi tagata faalauiloaina i le lalolagi. O nisi taimi ou te alu atu ai i luga o le vai e vaai ia i latou, e pei o le faitau afe o isi tagata o loo matamata ma le maofa.

Pe a potopoto saienitisi o le gataifale e talanoa e uiga i manu, e umi se minute e maua ai o latou laufanua. E le gata i lea, latou te le talanoa e uiga i le talafatai o Kalefonia, latou te talanoa e uiga i le Pasefika i Sasaʻe ma le California Bight, o le vaega mauoa o le vasa i le va o Point Conception ma San Diego. Ma o saienitisi tafola e taulaʻi atu i nofoaga e fafaga ai ma fafaga e lagolago ai ituaiga femalagaiga latou te mulimulitaʻi i lea vaitau ma lea vaitau.

E fa'apea fo'i le au fa'atautaia uati tafola. O tumutumu o vaitau e fesoasoani e mautinoa ai le manuia o le faigamalaga o a latou falaoa ma pata. I Glacier Bay, o lo'o pa'u i lalo se masini faaleotele leo e fa'alogo ai mo tafola. E le pepese iina le tama'i pa'u (latou te tu'ua lena mo le taumalulu i Hawaii) ae latou te leo faifai pea. O le tafefea i se va'a le leoa ma fa'alogologo i tafola o lo'o fafaga i lalo o oe ose fa'alavelave fa'ataulāitu ma pe a malepe, o le tafe mai o le vai ma soso'o mai ai le sausau mai o papa papa.

O ulu aufana, beluga, u'amea, ma efuefu—ua faamanuiaina a'u i le vaai ia i latou uma. O avanoa e maua ai i latou i le vaitau sa'o e tele. E mafai ona e vaʻaia tafola lanumoana ma a latou tama o loʻo fiafia i le filemu o le Loreto National Marine Park i Baja Kalefonia, Mekisiko. Po'o le va'ai i tafola sa'o seāseā seāseā maua (ua ta'ua ona o tafola sa'o e fasia) o le Talafatai Atelani i sisifo—o lo'o tauivi e ola o se ituaiga. O le 50 tafola lanu efuefu, e pei ona matou fiafia e fai atu.

Ioe, soo se malaga e matamata i tafola e mafai ona avea ma se aso manaia i luga o le vai—e leai ni meaola e oso mai le sami, leai se pa'u a o maulu, na o galu e le uma ma le paolo mai lea taimi i lea taimi e oso ai tagata uma i le tasi. i le itu o le vaa e le aoga.

O lenei, e manatu, e le moni lava i orcas o le Strait of San Juan de Fuca, po o fjord o Prince William Sound, po o le lanu efuefu ma lanu meamata o le Glacier Bay po o le itu i matu sisifo o Atlantic e leʻi paʻia. Ua ou faalogo i le taimi sao o le tausaga, i le tele o nofoaga i le lalolagi, e tele naua oka, o latou faailoga mata’ina ma le feilafi o apaau i tua e vaaia mai le fiaselau iata le mamao—o atigi fale, o tagata ese e asiasi mai, o feoa’iga. luko fa'ato'aga o tane nofofua o lo'o sasao lo latou ala i totonu o a'oga o i'a ma fa'amaufa'ailoga.

E lua tafola fasioti tagata e 'ai mamame e lua na pueina ata mai le itu i saute o le Motu o Unimak, i sasae o Aleutian Islands, Alaska. ata na saunia e Robert Pittman, NOAA.

Ae mo a'u, e le o se mea uliuli ma pa'epa'e. E le mafai ona ou tauina atu ia te outou le faafia ona ou faalogo, “Sa latou i ai iinei i le masina atoa! Po o le fesoasoani tele, “Sa tatau ona e i ai iinei ananafi.” Ou te manatu afai ou te asiasi i se paka autu, o le a faia e le tausoga o Shamu se aso soifua maloloina faalemafaufau.

Ae, ou te talitonu i orcas. E tatau ona i ai i fafo pe afai e toʻatele tagata na vaʻaia i latou, saʻo? Ma e pei o le cetaceans uma—o tafola, lupe, ma popoise—tatou te le tau vaai ia i latou e talitonu ai e taua i latou i se vasa maloloina e pei o aoga o Menhaden, o aʻau tumu, ma le togatogo— ma, ioe, o tagata uma o loʻo galulue malosi mo se lumanaʻi manuia o le sami.

Ou te faʻamoemoe na e maua se Aso Manuia o Tafola, Orcas (po o fea lava e te i ai) ma se faʻamanatuga i ou uso.